Янгиликлар
01
Konstituciya – insan hám puqaranıń tiykarģı huqıqları, erkinlikleri hám minnetlemeleri
Konstituciya – insan hám puqaranıń tiykarģı huqıqları, erkinlikleri hám minnetlemeleri
Ózbekstan Respublikasında demokratiya ulıwma insanıylıq principlerine tiykarlanadı, olarģa kóre insan, onıń ómiri, erkinligi, abıroyı, qádir-qımbatı hám basqa ajıralmas huqıqları joqarı qádiriyat esaplanadı.
Ózbekstan Respublikası Konstituciyasınıń 19-statyasına muwapıq Ózbekstan Respublikasında insannıń huqıq hám erkinlikleri xalıq aralıq huqıqtıń ulıwmalıq tán alınģan normalarına kóre hámde usı Konstituciyaģa muwapıq tán alınadı hám kepillik beriledi. Insan huqıq hám erkinlikleri hár kimge tuwılģanınan baslap tiyisli boladı.
Ózbekstan Respublikasında barlıq puqaralar birdey huqıq hám erkinliklerge iye bolıp, jınsı, rasası, milleti, tili, dini, isenimi, sociallıq kelip shıģıwı, sociallıq abıroyına qaramastan, nızam aldında teń.
Jeńillikler tek nızamģa muwapıq belgilenedi hám sociallıq ádillik principlerine sáykes bolıwı shárt.
Sonday-aq, Konstituciyanıń 20-statyasına tiykar Ózbekstan Respublikasınıń puqarası hám mámleket bir-biri menen óz ara huqıq hám májbúriyatlar menen baylanıslı bolıp esaplanadı.
Insanıń Konstituciya hám nızamlarda bekkemlep qoyılģan huqıq hámerkinlikleri qol qatılmas bolıp hámde olardan sud qararısız ayırıwga yamasa olardı sheklep qoyıwģa hesh kim haqılı emes.
Insannıń huqıq hám erkinlikleri tikkeley ámel etedi. Insannıń huqıq hám erkinlikleri nızamlardıń, mámleketlik organlar, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw organları, olardlıń lawazımlı shaxslarınıń iskerliginiń mazmun-máinisin belgileydi.
Mámleketlik organlar tárepinen insanģa qarata qollanılatuģın huqıqıy tásir sharaları sáykeslik (mutanosiblik) principine tiykarlanıwı hám nızamlarda názerde tutılģan maqsetlerge erisiw ushın jeterli bolıwı kerek.
Insan menen mámleketlik organlardıń óz ara múnasebetlerinde payda bolatuģın nızamshılıktaģı barlıq qarama-qarsılıqlar hám anıqsızlıqlar insan paydasına sheshiledi – Konstituciyaģa kiritilgen usı norma menen anıqsızlıqlar mámleket emes, insan paydasına sheshiledi degen qatań normanı anıq etip belgiledi.
Sonday-aq, hesh bir mámleketlik organ yamasa lawazımlı shaxs, Konstituciyadaģı usı normanı ámelge asırıw mexanizmi joq yamasa basqa nızamshılıq hújjetlerine bul princip kiritilmedi degen wáj benen usı normanı qollanıwdı biykar etiwi múmkin emes.
Atap ótiw kerek, Konstituciyanıń 21-statyasına kóre har bir insan óz shaxsın erkin kamal taptırıw huqıqına iye. Hesh kimge onıń razalıģısız nızamshılıqta belgilenbegen májbúriyat júkletiliwi múmkin emes.
Insan óz huqıq hám erkinliklerin ámelge asırıwda basqa shaxslardıń, jámiyet hámde mámlekettiń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerine zıyan jetkizbewi shárt.
Insannıń huqıq hám erkinlikleri tek nızamģa muwapıq hám tek konstituciyalıq sistemanı, halıqtıń den sawlıģın, sociallıq ádep-ikramlıģın, basqa shaxslardıń huqıq hám erkinliklerin qorģaw, jámiyet qáwipsizligin hámde jámiyet tártibin támiyinlew maqsetinde zárúr bolģan sheńberde shekleniwi múmkin.
Qaraqalpaqstan Respublikası
Ádillik ministrligi Intellektual
múlk huqıqların qorģaw sektorı
bas másláhátshisi A.A.Nurabullayev