Янгиликлар
19
Jumıs beriwshiler mayıplıǵı bolǵan shaxslar ushın jumıs orınları rezervin qáliplestiredi
Jumıs beriwshiler mayıplıǵı bolǵan shaxslar ushın jumıs orınları rezervin qáliplestiredi
Prezidenttiń 04.08 2025-jıldaǵı "Miynet qatnasıqları hám kásipke tayarlaw sistemasın jetilistiriw jáne jumıs beriwshilerdi xoshametlewge baylanıslı qosımsha ilajlar haqqında"ǵı PP-126-sanlı Pármanı qabıl etildi.
Hújjet bántlik tarawın jetilistiriwdiń tiykarǵı baǵdarları hám maqsetlerin belgileydi:
• xızmetker hám jumıs beriwshi arasında nátiyjeli, ádil hám óz-ara paydalı miynet qatnasıqları sistemasın jaratıw;
• kásiplerge oqıtıw menen bir qatarda jeke menshik sektordıń qatnasıwında mamanlıq arttırıw sistemasın engiziw;
• jumıs beriwshilerdi olardıń talabına muwapıq maman kadrlar menen támiyinlew sistemasın engiziw;
• insan resursların basqarıw hám miynetti qorǵaw tarawın rawajlandırıw.
2025-jıl 1-sentyabrden jumıs beriwshiler ushın belgilengen tómendegi talaplar biykar etiledi:
• bántlik uyımları tárepinen bos jumıs orınlarına jiberiletuǵın shaxslardı jumısqa qabıl etpegenligi ushın hákimshilik juwapkershilik;
• bos jumıs orınları bar ekenligi haqqındaǵı esabatlardı májbúriy usınıw.
2025-jıl 1-noyabrden baslap:
xojalıq júrgiziwshi subektler tek ǵana tómendegi shaxslar ushın jumıs orınlarınıń májbúriy rezervin qáliplestiredi:
• mayıplıǵı bolǵan shaxslar
• shańaraqlıq (turmıslıq) zorlıqtan jábirlengen shaxslar
• Kámbaǵal shańaraqlar reestrindegi shańaraqlardıń aǵzaları
• Alternativ jaylastırıw formalarında tárbiyalanǵan jetim shaxslar
• ata-ana qaramaǵınan ayırılǵan shaxslar. Bunda májbúriy rezervlew:
- xızmetkerlerdiń ulıwma sanınıń úsh procentinen aspawı kerek;
- xızmetkerler sanı 100 den artıq bolǵan shólkemlerge qollanıladı.
Byudjet shólkemleri hám mámleketlik úlesi 50 procentten artıq bolǵan kárxanalar ushın bul talap xızmetkerleriniń sanı 20 dan artıq bolǵan shólkemlerge qollanıladı hám xızmetkerlerdiń ulıwma sanınıń 7 procentinen artpawı kerek. Sonday-aq, májbúriy rezervke qosımsha túrde jazanı orınlaw mákemelerinen azat etilgen shaxslar hám adam sawdası qurbanı bolǵan shaxslar da kiredi.
Jumıssızlıq napaqası endi tek ǵana miynet shártnaması biykar etilgen shaxslarǵa tólenedi. Bunda:
• jumıssızlıq napaqası sońǵı bes jılda keminde 18 ay islegen hám miynet shártnaması biykar etilgennen soń 6 ay ishinde múrájat etken shaxslarǵa - sońǵı 18 aylıq ortasha aylıq miynet haqı esabınan 3 ay dawamında tólenedi;
• birinshi ayda ortasha aylıq miynet haqınıń 75 procenti muǵdarında, biraq MHTEKMnıń 3 esesinen aspaǵan halda, ekinshi hám úshinshi aylarda - ortasha aylıq miynet haqınıń 50 procenti muǵdarında, biraq MHTEKMnıń 3 esesinen aspaǵan halda tólemler ámelge asırıladı.
Xızmetler kórsetiw, awıl xojalıǵı hám qurılıs tarawlarında jumıs alıp barıwshı xızmetkerler sanı 50 ge shekem bolǵan xojalıq júrgiziwshi subektlerge 2025-jıl 1-sentyabrden IDAK ("Birden-bir milliy miynet sisteması" uyımlararalıq programmalıq-apparat kompleksi) da biometrikalıq identifikaciya (Face-ID) arqalı elektron miynet shártnamaların dúziw hám biykar etiwdi rásmiylestiriwge ruxsat beriledi.
Bunnan tısqarı, "Birden-bir milliy miynet sisteması" direkciyasına shólkemniń saplastırılıwı yamasa jumısın ámelge asırıwdı toqtatıw sebepli jumıs beriwshi menen miynet shártnamasın biykar etiw imkaniyatı bolmaǵan jaǵdayda, puqaranıń múrájatı tiykarında miynet qatnasıqlarınıń haqıyqattan da tamamlanǵanlıǵı haqqındaǵı jazıwlardı MDAKqa kirgiziw wákilligi beriledi.
2025-jıl 1-sentyabrden mámleketlik miynet inspektorları tárepinen ótkeriletuǵın tekseriwler haqqında wákillikli uyımdı aldınnan xabardar etiw tártibi biykar etiledi.
"Qáwipti tallaw" sisteması tallaw nátiyjeleri tiykarında ótkeriletuǵın tekseriw baslanıwınan keminde 10 jumıs kúni aldın isbilermenlik subektin xabardar etiw tártibi mámleketlik miynet inspektorları tárepinen ótkeriletuǵın tekseriwlerge tarqalmaydı.
2026-jıl 1-yanvardan MDAK arqalı dizimge alınǵan miynet nızamshılıǵınıń buzılıwın jumıs beriwshiniń qatnasıwısız kórip shıǵıw hám nızam buzılıw faktleri boyınsha elektron hákimshilik qarar qabıl etiw sisteması engiziledi.
2026-jıl 1-martqa shekem Kámbaǵallıqtı qısqartıw hám bántlik ministrligi tárepinen shólkemlestiriletuǵın kásiplerge oqıtıw basqıshpa-basqısh úsh basqıshlı sistemaǵa (videosabaqlar, kásiplerge oqıtıw hám mamanlıǵın arttırıw) ótkeriledi.
Bunda teoriyalıq basqıshtan tabıslı ótken tıńlawshılar (test sınaqları juwmaqları boyınsha) ámeliy oqıtıw basqıshına ótkeriledi.
2025-jıl 1-noyabrden baslap mamanlıǵın arttırıw hám kásiplerge qayta tayarlaw tilegindegi shaxslarǵa qosımsha bilim alıw ushın "kásiplik vaucher" beriw tártibi engiziledi.
Kásiplik vaucher ssuda sıpatında beriledi. Shaxs oqıwdı tamamlap, sertifikat alǵannan soń hám jumısqa jaylasqannan keyin alınǵan kreditti (mayıplıǵı bolǵan shaxslar hám Kámbaǵal shańaraqlar reestrindegi shańaraqlardıń aǵzaları buǵan kirmeydi) eki jıl dawamında Bántlikke kómeklesiw qorına qaytaradı.
Taxtakópir rayonı ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı bas yuristkonsultı J.S.Pirnazarov