Янгиликлар
23
Erjetpegen shaxslardıń huqıqları
Erjetpegen shaxslardıń huqıqları
Erjetpegen shaxslar - on segiz jasqa tolǵanǵa deyingi balalar. Erjetpegen shaxslardıń nızamlı wákilleri - ata-anaları, perzentlikke alıwshılar, qáwender hám ámengerler. Qáwender hám ámenger - ata-ana qaramaǵınan ayrılǵan balalardı olarǵa tárbiye hám tálim beriw hám olardıń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerin qorǵaw maqsetinde jaylastırıwdıń huqıqıy forması. Qáwenderlik - on tórt jasqa tolmaǵan, al ámengerlik - on tórt jastan on segiz jasqa deyingi balalarǵa qarata belgilenedi.
Hárbir bala tuwılǵanınan baslap familiya, ati, ákesiniń atı, milleti, puqaralıǵına iye bolıw, sonımen qatar olardı saqlap qalıw huqıqına iye. Hárbir bala erkinlik, jeke qol qatılmaslıq, turar jayına qol qatılmaslıǵı hám xat-xabarnamalardı sır tutıw huqıqına iye. Hárbir erjetpegen shaxs óz ar-namısına qılınǵan qastıyanlıqtan, jeke ómirine nızamsız aralasıwlardan qorǵanıw huqıqına iye. Erjetpegen shaxs nızamǵa tiykarlanbaǵan xalda uslap turılıwı, qamaqqa alınıwı múmkin emes.
Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi tárepinen 07.01.2008-jılı 139-san Qararı menen tastıyıqlanǵan «Bala huqıqlarınıń kepillikleri haqqında»ǵı Nızamnıń 2-babı 8-bántinde jasaw huqıqı hárbir balanıń ózlik jeke huqıqı dep kórsetilegen. Bul nızamda erjetpegen shaxslardıń jasaw, densawlıǵı, tárbiya hám bilim alıw huqıqı, sociallıq támiynat alıw huqıqı hámmesi nızam menen bekkemlep qoyılǵan.
Unicef 1946-jılda BMSH tárepinen payda bolǵan Xalıqaralıq balalar fondınıń (ISEF) miyrasxorı esaplanadı. 1994-jıldan beri Unicef Ózbekstanda balalar hám olardıń shańaraqları jaǵdayların jaqsılaw, eń kem támiyinlengen qatlamlarına ayrıqsha itibar qaratıw boyınsha jumıs alıp baradı. Pútkil dúnyadaǵı áhmiyetli máselelerge qaramay Unicef xızmetkerleri hár bir balanıń azıq-awqatqa bolǵan huqıqıları, tábiyiy apatlardan hám zorlıq-zombılıqlardan qorǵanıw hámde teńlikti támiyinlew ushın háreket etpekte. Ózbekstanda erjetpegen shaxslardı qorǵawǵa baylanıslı bolǵan júda áhmiyetli máselelerdi sheshiwde kóp tarmaqlı strategiya alıp barılmaqta. Tiyisli siyasat hám nıazamshılıqtı islep shıǵıwda texnikalıq kómek beriw, barlıq erjetpegen shaxslar ushın qáwipsiz ortalıqtı jaratıw ushın túrli mamanlardıń kasibiy sheberligin asırıw, bala qorǵanısı boyınsha turǵınlardıń xabardarlıǵın asırıw belgilengenler qatarına kiredi.
Moynaq rayonı ádillik bólimi
PHAJ bólimi inspektorı: A.Quralbaeva