Янгиликлар
08
Mobile-ID sisteması hám onıń abzallıqları
Mobile-ID sisteması hám onıń abzallıqları
2022-jıl 20-aprelde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń «Mámleketlik xızmetler kórsetiwdi ápiwayılastırıw, byurokratiyalıq tosqınlıqlardı qısqartıw hám de mámleketlik xızmetler kórsetiw milliy sistemasın rawajlandırıwdıń qosımsha ilajları haqqında»ǵı 113-sanlı Pármanı qabıl etilgen edi. Usı Pármannıń orınlanıwın támiyinlew maqsetinde Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń 2022-jılı 30-avgusttaǵı «Ózbekstan Respublikasında fizikalıq shaxslardı identifikaciyalawdıń Mobile-ID sistemasın engiziw ilajları haqqında»ǵı 479-sanlı qararı qabıl etildi.
Xosh, Mobile-ID sisteması degen ne hám onnan qalay paydalanıw múmkin?
Mobile-ID sisteması – bul interaktiv mámleketlik xızmetlerdi kórsetiwde paydalanıwshını dizimge alıw, identifikaciyalaw, autentifikaciyalaw, verifikaciyalaw hám vedomstvolar aralıq birge islesiwde paydalanıwshılar menen baylanıstı támiyinlewge mólsherlengen mobil telefon nomerine jalǵanǵan identifikaciya sisteması bolıp, endi puqaralar telefon nomeri arqalı dizimnen ótip, barlıq mámleketlik xızmetlerden (finanslıq xızmetlerden tısqarı) elektron sanlı imza (ESI)sız paydalanıwı múmkin.
Mobil-ID ONE-ID sistemasında dizimnen ótiw ushın qollanıladı, bul bolsa óz gezeginde mámleketlik shólkemlerdiń veb-saytlarına kiriw imkanın beredi. Bunnan tısqarı, ol elektron mámleketlik xızmetlerdi alıw boyınsha arzanı tastıyıqlaw ushın zárúr: bunıń ushın telefonǵa SMS arqalı kelgen kodtı kirgiziw kerek. Yаǵnıy, bul sanlı imza ornın basadı.
Mobile-ID nıń abzallıǵı sonda, endi ESIsız islew múmkin – flesh-yadtı alıp júriwdiń qájeti joq, kompyuterge arnawlı modul ornatıw talap etilmeydi. Bunda tek kerek bolǵanda SMS-ten kodtı kirgizse boldı.
Sistemaǵa qalay jalǵanıw múmkin?
Bunıń eki jolı bar:
- onlayn – saytta, yaǵnıy, My.Gov qosımshası (Android, iOS) arqalı, telefon nomerin bir mártelik dizimnen ótkergen halda;
- oflayn – pasport yaki ID-karta menen eń jaqın mámleketlik xızmetler orayları yamasa notarial keńselerge múrájat etiw múmkin.
Mobile ID sistemasında dizimnen ótiw ushın puqara bir márte shaxsın tastıyıqlawshı hújjet (pasport yaki aydawshılıq gúwalıǵı) penen respublikada háreket etip turǵan mámleketlik xızmetler orayları yamasa notariuslarǵa barsa boldı.
Puqara Mámleketlik xızmetler orayı operatorı yaki notariusqa shaxsın tastıyıqlawshı hújjetti usınadı hám mobil nomerin málim etedi. Operator yaki notarius sistema arqalı puqaranıń «OneID» sisteması arqalı dizimnen ótkenligin tekseredi hám dizimnen ótpegen bolsa, ótkeredi.
Tiyisli tártipke kóre, jeke identifikaciya nomeri Ózbekstan Respublikası aymaǵında tuwılǵan barcha shaxslarga tuwılǵanlıqtı belgilew procesinde qatań ráwishte PHAJ organları tárepinen beriledi.
Sonday-aq, sırt el puqarası yaki puqaralıǵı bolmaǵan shaxslarǵa identifikaciya ID-kartası Ózbekstan Respublikası aymaǵında waqıtsha bolıp turǵan yamasa óz jumısın isenimli wákili arqalı ámelge asırıp atırǵan sırt el puqaralarına mámleketlik xızmetler orayları tárepinen beriledi.
Sırt el puqarası yaki puqaralıǵı bolmaǵan shaxslarǵa identifikaciya ID-kartası, sonday-aq, Ózbekstan Respublikası aymaǵında waqıtsha bolıp turǵan sırt el puqaralarına ishki isler uyımlarınıń migraciya hám puqaralıqtı rásmiylestiriw bólimleri tárepinen beriledi.
Puqaralıǵı bolmaǵan shaxslarǵa biometriyalıq háreketleniw hújjeti rásmiylestirilgende ishki isler uyımlarınıń migraciya hám puqaralıqtı rásmiylestiriw bólimleri tárepinen hám sırt elde jasaytuǵın Ózbekstan Respublikası puqaraları hám olardıń perzentlerine (jeke identifikaciya nomeri bar bolmaǵanda), sırt el puqaralarına hám puqaralıǵı bolmaǵan shaxslarǵa Ózbekstan Respublikasınıń sırt eldegi diplomatiyalıq wákilxanaları hám konsullıq mákemeleri tárepinen beriledi.
Sistema arqalı biometriyalıq maǵlıwmatlar tastıyıqlanadı. Puqaranıń telefon nomerine tastıyıqlawshı kod jiberiledi hám kod sistemaǵa kirgiziledi. Keyin puqara óz mobil nomeri arqalı BIMXP (my.gov.uz) portalı hám basqa kóplegen finanslıq xızmetlerge telefon arqalı buyırtpa beriwi hám tastıyıqlawı múmkin.
Xójeli rayonı ádillik bólimi
Mámleketlik xızmetler orayınıń direktorı J.Sabirov