Янгиликлар
28
Diniy ekstremizm hám terrorizmge qarsı gúresiw
Diniy ekstremizm hám terrorizmge qarsı gúresiw
Ekstremizm hám terrorizm insaniyat penen birge XXI asirge kirip kelgen eń qáwipli social illetlerden birine aylandı. Ekstremizm bawırı keńlik hám birgelikte piriklewdi biykarlaw menen mámleket rawajlanıwı hám puqaralar arasında awızbirshilikke kesent etedi. Hár qıylı isenimlerge iseniwshi shaxslar tek ǵana sociallıq ómirdiń siyasiy, ekonomikalıq yamasa mádeniy tarawlarına ziyan jetkizedi, jámiyetke ǵalabalıq tárzde psixologiyalıq basım ótkerip, eń qorqınıshlı sırtqı kórinislerdegi zorlıq hám agressivlik ideologiyasın jayadı. Jámiyette diniy tiykarda dawlar shıǵıwına jol qoymaw, dindi siyasiylestiriw hám jalǵanlastırıw arqalı mámlekettegi social turaqlılıqtı isten shıǵarıwǵa qaratılǵan hár qanday hárekettiń aldın alıw mámleket hám jámiettiiń aldında turǵan turmıslıq zárúrli máselelerden biri esaplanadı.
Búgingi kúnde ekstremizm hám terrorizm ayrım mámleketlerdiń milliy qáwipsizligi hám ulıwma jáhán jámiyetshiligine úlken qáwip tuwdırıp atırǵan illetke aylandı. Ulıwma dunyalıq mashqalaǵa aynalǵan ekstremizm hám terrorizmdi jáhán jámiyetshiligi tek birgelikte, túrli geosiyosiy máplerden was keshken halda háreket etip jeńe alıwı múmkinligi kópshilik mámleketler tárepinen tán alınǵan haqıyqat bolıp tabıladı.
Ekstremizm hám terrorizm illetiniń sońǵı waqıtlarda barǵan sayın kúsheyiwi usı mashqalanıń qanshelli aktual ekenin kórsetedi. Prezidentimiz
Sh.M.Mirziyoyevta bul másele tuwralı: “Házirgi waqıtta dúnyanıń ayırım regionlarında júzege kelgen jaǵday xalıq migratsiyasi kusheytiwine, bul bolsa, óz gezeginde, terrorizm hám ekstremizmniń tarqalıwına hám de olardıń global máselelerden birine aylanıwına alıp kelip atır. Bunday jaǵdayda milliy mámleketshiligimiz, ǵárezsizligimiz, xalqımızdıń tınısh turmısı hám qáwipsizligimizdi saqlaw biz ushın eń ústin turatuǵın wazıypaǵa aylanıp barıp atır” dep aytıp ótken edi. Atap ótiw kerek, túrli ekstremistik hám terroristik shólkemler Oraylıq Aziya mámleketlerindegi sociallıq-siyasiy jaǵdaydı isten shıǵarıwǵa qaratılǵan iskerligin dawam ettip atır. Sol sebepten, húrmetli Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoyev jáhán jámiyetshiligi itibarın Oraylıq Aziyada qáwipsizlik hám turaqlılıqtı támiyinlew maqsetinde ámeliy sheriklikti jáne de bekkemlew, terrorizm hám ekstremizm, transmilliy jınayatshılıq hám narkotrafik jınayatlarına qarsı nátiyjeli gúresiwdi BMSh preventiv diplomatiya usıllarınan paydalanǵan halda, sonıń menen birge, ǴMDA, ShBSh, EQBSh hám basqa abıraylı xalıq aralıq hám de regionlıq strukturalar mexanizmleri sheńberinde támiyinlew múmkin ekenine, “ózıniki hám ózgelardiki” dep ajıratıwdan waz keshiw, principine ámelde ámel qılıw zárúrligine qaratıp atır.
Ózbekstan ekstremizm hám terrorizm jınayatları hám zıyanların basınan keshirgen mámleket esaplanadı. Elimizde bul illetlerge qarsı gúresiw, onıń sebeplerin aldın alıw boyınsha jáhán jámiyetshiligine úlgi bola alatuǵın dárejede ayrıqsha tájiriybe qáliplesken. Respublikamızda Prezidentimiz basshılıǵında húkimetimiz tárepinen ekstremizm hám terrorizmge qarsı gúres boyınsha jáhán jámiyetshiligi ushın úlgi bolıwı múmkin bolǵan nátiyjeli jumıslar qatarında tómendegilerdi atap kórsetiw múmkin: Tuwrı joldan aljasqanlardı social reabilitatsiya qılıw hám olardı saw turmısqa qaytarıw maqsetinde usı shaxslar menen keń jámiyetshilikti qosqan halda túsindiriw-profilaktika jumısların sistemalı shólkemlestiriw, olardı arnawlı dizimnen shıǵarıw boyınsha mexanizm jaratıldı. Usı mexanizmdiń nátiyjesi retinde hár qıylı isenimlerge iseniwshi shaxslıq ideyaları tásirine túsken 16 mıńnan zıyat puqaralardıń ishki isler organlarınıń arnawlı esabınan shıǵarılıwı jámiyette úlken unamlı rezonans berdi.
Jaslardı ılım-bilimge úyretiw, olarǵa islam dininiń adamgershilik mánisi, islam mádeniyatınıń túp qádiriyatların jetkiziw, bilimlendiriw islam táliymatı, ullı babalarımızdıń úlken ruwxıy miyrasların tereń úyreniw, jámiyette diniy hám milliy sheriklikti bekkem qarar taptırıw arqalı xalıq, ásirese, jaslarda hár qıylı jaman ideyalarǵa salıstırǵanda bekkem ruwxıy qorǵaw qabıǵın qáliplestiriw maqsetinde Imom Buxoriy hám Imom Termiziy xalıq aralıq ilimiy-izertlew orayları iskerligi jolǵa qoyıldı. Samarqandda ádis hám sóz ilmi mektep, Buxarada sufizm mektep, Qashqadáryada isenim mektep, Ferǵanada islam huqıqı (fiqhi) ilimiy mektepleri ashıldı. Sonıń menen birge, Mámleket Basshısı dárejesinde respublikada ámeldegi diniy konfessiya basshıları menen eki tárep baylanısılar uyımlastırılıp, barlıq dinge sıyınıw wákillerine keń múmkinshilikler jaratıp berilip atır. Hár jılı Ózbekstan Respublikası ministrler Kabinetiniń diniy ekstremizmga qarsı gúres, milletler aralıq hám konfessiyalar aralıq sheriklikti jáne de kúsheytiwge baǵdarlanǵan kompleks ilájlar programması qabıl etiledi. Bul baǵdarlama sheńberinde mámleket hám jámiyetlik shólkemleri, máhelle jıyınlarında, xalıqtıń túrli qatlamları arasında ekstremizm hám terrorizm menen baylanıslı jınayatlardıń aldın alıwǵa qaratılǵan seminar, ushırasıw hám sáwbetler ótkeriw jolǵa qoyılǵan.
Hár qıylı jaman ideyaları tarqalıwın aldın alıw ushın ǴXQ hám basqa axborot jetkiziw qurallarınan nátiyjeli paydalanıwǵa itibar berilip atır. Atap aytqanda, “Diniy ekstremizm – kelajakka tahdid”, “ekstremizm va terrorizm – taraqqiyot kushandasi”, “Ogoh bo'ling “Sekta”, “Din niqobi ostidagi axborot xurujlari” atlı bukletlar tayarlanıp, máhellelerge, túrli ministrlik, shólkem hám keńseler arqalı xalıqqa jetkizilmekte.
Shomanay rayonı ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw
orayı bas yuriskonsultı Turdımuratov Salamat