Янгиликлар
25
MOBILE-ID SISTEMASÍ HÁM ONÍŃ ABZALLÍQLARÍ
MOBILE-ID SISTEMASÍ HÁM ONÍŃ ABZALLÍQLARÍ
2022-jıl 20-aprelde Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń «Mámleketlik xızmetler kórsetiwdi ápiwayılastırıw, byurokratiyalıq tosqınlıqlardı qısqartıw hám de mámleketlik xızmetler kórsetiw milliy sistemasın rawajlandırıwdıń qosımsha ilajları haqqında»ǵı 113-sanlı Pármanı qabıl yetilgen yedi. Usı Pármannıń orınlanıwın támiyinlew maqsetinde Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń 2022-jıffl 30-avgusttaǵı «Ózbekstan Respublikasında fizikalıq shaxslardı identifikatsiyalawdıń Mobile-ID sistemasın yengiziw ilajları haqqında»ǵı 479-sanlı qararı kabıl yetildi.
Xosh, Mobile-ID sisteması degen ne hám onnan qalay paydalanıw múmkin?
Mobile-ID sisteması – bul interaktiv mámleketlik xızmetlerdi kórsetiwde paydalanıwshını dizimge alıw, identifikatsiyalaw, autentifikatsiyalaw, verifikatsiyalaw hám vedomstvolar aralıq birge islesiwde paydalanıwshılar menen baylanıstı támiyinlewge mólsherlengen mobil telefon nomerine jalǵanǵan identifikatsiya sisteması bolıp, yendi puqaralar telefon nomeri arqalı dizimnen ótip, barlıq mámleketlik xızmetlerden (finanslıq xızmetlerden tısqarı) elektron sanlı imza (ESI)sız paydalanıwı múmkin.
Mobil-ID ONE-ID sistemasında dizimnen ótiw ushın qollanıladı, bul bolsa óz gezeginde mámleketlik shólkemlerdiń veb-saytlarına kiriw imkanın beredi. Bunnan tısqarı, ol elektron mámleketlik xızmetlerdi alıw boyınsha arzanı tastıyıqlaw ushın zárúr: bunıń ushın telefonǵa SMS arqalı kelgen kodtı kirgiziw kerek. Yaǵnıy, bul sanlı imza ornın basadı.
Mobile-ID nıń abzallıǵı sonda, yendi ESIsız islew múmkin – flesh-yadtı alıp júriwdiń qájeti joq, kompyuterge arnawlı modul ornatıw talap yetilmeydi. Bunda tek kerek bolǵanda SMS-ten kodtı kirgizse boldı.
Sistemaǵa qalay jalǵanıw múmkin?
Bunıń yeki jolı bar:
- onlayn – saytta, yaǵnıy, MyGov qosımshası (Android, iOS) arqalı, telefon nomerin bir mártelik dizimnen ótkergen halda;
- oflayn – pasport yaki ID-karta menen yeń jaqın mámleketlik xızmetler orayları yamasa notarial keńselerge múrájat yetiw múmkin.
Mobile ID sistemasında dizimnen ótiw ushın puqara bir márte shaxsın tastıyıqlawshı hújjet (pasport yaki aydawshılıq gúwalıǵı) penen respublikada háreket yetip turǵan mámleketlik xızmetler orayları yamasa notariuslarǵa barsa boldı.
Puqara Mámleketlik xızmetler orayı operatorı yaki notariusqa shaxsın tastıyıqlawshı hújjetti usınadı hám mobil nomerin málim yetedi. Operator yaki notarius sistema arqalı puqaranıń «OneID» sisteması arqalı dizimnen ótkenligin tekseredi hám dizimnen ótpegen bolsa, ótkeredi.
Tiyisli tártipke kóre, jeke identifikatsiya nomeri Ózbekstan Respublikası aymaǵında tuwılǵan barcha shaxslarga tuwılǵanlıqtı belgilew protsesinde qatań ráwishte PHAJ organları tárepinen beriledi.
Sonday-aq, sırt yel puqarası yaki puqaralıǵı bolmaǵan shaxslarǵa identifikatsiya ID-kartası Ózbekstan Respublikası aymaǵında waqıtsha bolıp turǵan yamasa óz jumısın isenimli wákili arqalı ámelge asırıp atırǵan sırt yel puqaralarına mámleketlik xızmetler orayları tárepinen beriledi.
Sırt yel puqarası yaki puqaralıǵı bolmaǵan shaxslarǵa identifikatsiya ID-kartası, sonday-aq, Ózbekstan Respublikası aymaǵında waqıtsha bolıp turǵan sırt yel puqaralarına ishki isler uyımlarınıń migratsiya hám puqaralıqtı rásmiylestiriw bólimleri tárepinen beriledi.
Puqaralıǵı bolmaǵan shaxslarǵa biometriyalıq háreketleniw hújjeti rásmiylestirilgende ishki isler uyımlarınıń migratsiya hám puqaralıqtı rásmiylestiriw bólimleri tárepinen hám sırt yelde jasaytuǵın Ózbekstan Respublikası puqaraları hám olardıń perzentlerine (jeke identifikatsiya nomeri bar bolmaǵanda), sırt yel puqaralarına hám puqaralıǵı bolmaǵan shaxslarǵa Ózbekstan Respublikasınıń sırt yeldegi diplomatiyalıq wákilxanaları hám konsullıq mákemeleri tárepinen beriledi.
Sistema arqalı biometriyalıq maǵlıwmatlar tastıyıqlanadı. Puqaranıń telefon nomerine tastıyıqlawshı kod jiberiledi hám kod sistemaǵa kirgiziledi. Keyin puqara óz mobil nomeri arqalı BIMXP (my.gov.uz) portalı hám basqa kóplegen finanslıq xızmetlerge telefon arqalı buyırtpa beriwi hám tastıyıqlawı múmkin.
Xójeli rayonı Ádillik bólimi
Mámleketlik xızmetler orayınıń
direktorı J.Sabirov