Янгиликлар
06
Ózbekstan Respublikası Konstituciyasında puqaralardıń minnetleri
Ózbekstan Respublikası Konstituciyasınıń ekinshi bólimi 11-babı «Puqaralardıń minnetleri» dep atalıp, 47-statyasında «Barlıq puqaralar Konstituciyada belgilep qoyılǵan minnetlerdi atqaradı, dep kórsetilgen sonıń menen birge, bul baptıń basqa statyalarında hár birimizdiń minnetlerimiz hám minnetlemelerimiz belgilep qoyılǵan. Sonday eken, Ózbekstan Respublikasınıń hár bir puqarası Konstituciya hám nızamlarǵa ámel etiwi, basqa puqaralardıń huqıqları, erkinlikleri, qádirin-qımbatın húrmet etiwi, xalıqtıń tariyxıy, ruwxıy hám materiallıq miyrasların saqlap álpeshlewi, qorshaǵan ortalıqtı qorǵawı, sonıń menen birge, salıqlar hám jergilikli jıyınlardı tólewi hám eń tiykarǵısı Ózbekstan Respublikasın qorǵawı kerek. Haqıyqattan da, Ózbekstan Respublikası Konstituciyasında bekkemlengen puqaralardıń huqıq hám minnetleri óz huqıqıy tábiyatına kóre tiykarǵı huqıq hám minnetler bolıp xızmet etedi. Qalǵan basqa hár qıylı hám júdá kóp huqıq hám minnetler mine sol tiykarda kelip shıǵadı hám keleshekte puqaralardıń huqıqıy turmısında úlken áhmiyetke iye boladı. Ózbekstan Respublikası Prezidenti I. Karimov Oliy majlistıń birinshi shaqırıq VI-sessiyasında, demokratiyalıq reformalardıń házirgi basqıshındaǵı máselelerdiń mánisine toqtalıp, " Insannıń óz huqıq hám minnetlerin biliwi insannıń konstituciyalıq huqıqlarınıń támiyinleniwin kepillikleydi. Biz adamlar daǵı eski basqarıw princpı psixologiyasın ózgertiwimiz hám jańa huqıqıy sananı qáliplestiriwimiz kerek. Insan sonı ańlaw kerek, erkinlik - bul minnet juwapkerligidir" dep aytıp ótedi. Ózbekstan Respublikası Konstituciyasınıń 19-statyasına muwapıq, Ózbekstan Respublikası puqarası hám mámleket bir-birine salıstırǵanda huqıqları hám minnetleri menen óz-ara baylanıslı. Konstituciyaǵa tiykarlanıp demokratiya Ózbekstan Respublikasında ulıwma insanıylıq principlerge, yaǵnıy insan eń joqarı qádiriyat degen ideya tiykarına qurıladı. Hár bir puqara nızam aldında teń esaplanadı hám basqa puqaralardıń milleti, tili, dinin húrmet etiwi, sonıń menen birge óz huqıq hám erkinliklerinen paydalanadı, onıń háreketleri basqa shaxs, mámleket hám jámiyet máplerine zıyan jetkizbewi kerek. Sol sebepli, shaxs óz huqıq hám erkinliklerinen nızam sheńberinden shıqpaǵan halda paydalanıwı kerek. Egerde nızamnan tısqarı is háreketler islese, onday jaǵdayda, nızam tárepinen jazalanadı. Bul bolsa konstituciyalıq minnetlerdi orınlamawdan kelip shıǵadı. Puqaralardıń átirap, tábiyiy ortalıqqa qorǵaw minnetlemesi 1992-jıl 9-dekabrde qabıl etilgen hám 1995-jıl 6-mayda qosımshalar hám ózgerisler kiritilgen Ózbekstan Respublikasınıń "Tábiyattı qorǵaw haqqındaǵı"ǵı Nızamında belgilengen bolıp, Tábiyattı qorǵaw hám tábiyat resurslarınan paydalanıw, er, suw, toǵay hám atmosfera hawasın saqlaw, ósimlik hám haywanat dúnyasın hám basqalar Ózbekstan Respublikası nızamları menen qorǵaladı. Puqaralardıń salıq tólew minnetlemesi Ózbekstanda puqaralar nızam menen belgilengen salıqlar hám jergilikli jıyınlardı tólewge májbúriyligi hám de bul haqqında mámleketimiz tárepinen qatar nızam hújjetleri shıǵarılǵan bolıp, salıq tólewden bas tartǵan shaxslar tiyisli hákimshilik hám jınayıy juwapkerlikke tartıladı. Ózbekstan Respublikasında puqaralardıń watandı qorǵaw minneti haqqında bir qansha nızam hám huqıqıy hújjetler qabıl etilgen. Konstituciyaǵa muwapıq, Ózbekstan Respublikasın qorǵaw Ózbekstan Respublikası hár bir puqarasınıń minneti. Puqaralar nızamda belgilengen tártipte áskeriy yamasa alternativ xizmetti ótewge minnetli (52-statya). Puqaralardıń áskeriy hám qurallı kúshler rezevinde xızmetin ótewi ushın huqıqıy tiykar bolıp, "Ulıwma áskeriy minnetleme hám áskeriy xızmet haqqında"ǵı jańa redakciyadaǵı, sonıń menen birge “Qurallı kúshler rezervindegi xızmet haqqında”ǵı nızamlar xızmet etedi. Ózbekstan Respublikasınıń "Ulıwma áskeriy minnetleme hám áskeriy xızmet haqqında"ǵı Nızamınıń mazmunına kóre qorǵaw mámlekettiń eń zárúrli wazıypalarınan biri bolıp, Ózbekstan Respublikası aymaǵında jasawshı barlıq puqaralardıń wazıypası bolıp esaplanadı. Ózbekstan Respublikasın sırtdan bolatuǵın qurallı hújimnen qorǵaw Ózbekstan Respublikası puqarasınıń konstituciyalıq minneti. Juwmaqlap aytqanda, hár birimiz Konstituciyalıq minnetimizdi orınlaw arqalı mámleket tárepinen belgilengen huqıq hám erkinliklerimizden tolıq paydalanamız.
Shomanay rayonı ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı
bas yuriskonsultı S.Turdımuratov