Янгиликлар
27
Xızmetkerdiń ayıbı menen miynet shártnamasın biykar etiw tártibi
Ózbekstan Respublikası Miynet kodeksiniń 155-statyasında miynet shártnamasın biykar etiw túsinigi hám tiykarları belgilengen bolıp, oǵan tiykar, miynet shártnamasın biykar etiw degende usı Kodekste názerde tutılǵan tiykarlar boyınsha xızmetker hám is beriwshi ortasındaǵı jeke tártiptegi miynetke baylanıslı qatnasıqlardı tamamlaw túsiniledi. Usı statyanıń, 2-bólim
4-bántinde miynet shártnamasın is beriwshiniń baslamasına kóre biykar etiw (usı Kodekstiń
161-statyası) tártibi belgilengen.
Belgisiz múddetke dúzilgen miynet shártnamasın, sonıń menen birge múddeti tamamlanǵanǵa shekem múddetli miynet shártnamasın is beriwshiniń baslamasına kóre biykar etiw tiykarlanǵan bolıwı kerek.
Joqarıdaǵı Kodekstiń 161-statyasına tiykar, tómendegi sebeplerden (tiykarlardan) biriniń bar ekenligi miynet shártnamasın biykar etiwdiń tiykarlanǵanlıǵın bildiredi:
161-statyası 2-bólim 4-bántine tiykar, xızmetkerdiń óz miynet májbúriyatların turaqlı ráwishte buzǵanlıǵı. Aldın miynet májbúriyatların buzǵanlıǵı ushın xızmetker intizamıy yáki materiallıq juwapkershilikke tartılǵan yáki oǵan qarata miynet haqqındaǵı nızamshılıqta hám miynet haqqındaǵı basqa huqıqıy hújjetlerde názerde tutılǵan tásir sharaları qollanılǵan kúnnen bir jıl ishinde xızmetker tárepinen qayta intizamıy is háreket islegenligi miynet májbúriyatların turaqlı ráwishte buzıw bolıp esaplanadı.
Sonday aq, 161-statyası 2-bólim 5-bántine tiykar, xızmetker óz miynet májbúriyatların bir márte qopal ráwishte buzǵanlıǵı, xızmetker menen dúzilgen miynet shártnamasın biykar etiwge alıp keliwi múmkin bolǵan miynet májbúriyatlarınıń bir márte qopal ráwishte buzıw dizimin belgilew usı Kodekstiń 162-statyasına muwapıq ámelge asırıladı.
Sonı aytıp ótiw kerek, orta arnawlı, professional bilimlendiriw shólkemleriniń, sonday aq, mámleket grantları boyınsha bilim alıp atırǵan joqarı bilimlendiriw shólkeminiń tiyisli bilimlendiriw shólkemin tamamlaǵan kúnnen baslap úsh jıl ishinde birinshi márte jumısqa kirgen pitkeriwshileri menen miynet shártnaması usı miynet shártnaması dúzilgen kúnnen baslap úsh jıllıq múddet ótkenge shekem is beriwshiniń baslamasına kóre biykar etilgende is beriwshi bul haqqında jergilikli miynet organına jazba ráwishte xabar qılıwı kerek.
Usı normaǵa tiykar is beriwshilerge miynet shártnamasın biykar etiwde jergilikli miynet organına jazba ráwishte xabar qılıw belgilenbekte.
Sonday aq, usı halatta yaǵnıy is beriwshiniń xızmetkerdiń ayıplı háreketleri menen miynet shártnaması biykar etilgende joqarıda tákirarlanıp atırǵan Kodekstiń 164-statyasına tiykar is beriwshi kásiplik awqam menen kelisip alıwı lazım.
Yaǵnıy, eger jámaat kelisiminde yáki jámaat shártnamasında miynet shártnamasın is beriwshiniń baslamasına kóre biykar etiw ushın kásiplik awqam komitetiniń aldınnan razılıǵın alıw názerde tutılǵan bolsa, miynet shártnamasın bunday razılıqsız biykar etiwge jol qoyılmaydı.
Kásiplik awqam komiteti xızmetker menen miynet shártnamasın biykar etiwge razılıǵı máselesi boyınsha qabıl etilgen qarar haqqında miynet shártnamasın biykar etiw huqıqına iye bolǵan lawazımlı shaxstıń jazba usınısı alınǵan kúnnen on kúnlik múddette is beriwshige xabar beriwi kerek. Eger kórsetilgen múddet tamamlanǵannan keyin kásiplik awqam komiteti qabıl etilgen qarar haqqında xabar bermese, is beriwshi xızmetker menen dúzilgen miynet shártnamasın usı Kodekste belgilengen tártipte kásiplik awqamı komitetiniń razılıǵısız biykar etiwge haqılı.
Sonday aq, joqarıdaǵı statyaǵa tiykar is beriwshi kásiplik awqam komiteti tárepinen xızmetker menen miynet shártnamasın biykar etiwge razılıq beriw haqqındaǵı qararı qabıl etilgen kúnnen bir aydan keshiktirmegen halda miynet shártnamasın biykar etiwge haqılı ekenligi belgilengen.
Is beriwshiler xızmetker menen miynet shártnamasın is beriwshiniń baslamasına kóre biykar etiwde usı Kodekstiń 215-statyasında názerde tutılǵan tártiplerge boysınıwı lazım.
Atap aytqanda, usı Kodekstiń 213-statyasında názerde tutılǵan dem alısta bolǵan dáwirde xızmetkerdiń jumıs ornı (lawazımı) saqlanıp qalınadı hám xızmetker menen dúzilgen miynet shártnamasın is beriwshiniń baslamasına kóre biykar etiwge jol qoyılmaydı.
Dem alıs waqtında xızmetkerdiń jumıs ornın (lawazımın) saqlap qalıw hám xızmetker menen dúzilgen miynet shártnamasın biykar etiwge jol qoyılmawı haqqındaǵı usı statyanıń birinshi bóliminde názerde tutılǵan qaǵıydalar, miynet shártnaması:
- is beriwshiniń baslamasına kóre usı Kodekstiń 161-statyası 2-bóliminiń 1-bántine muwapıq;
- is beriwshiniń baslaması menen baylanıslı bolmaǵan tiykarlarǵa kóre biykar etilgende qollanılmaydı.
Sonıń menen birge usı Kodekstiń 312-statyası 1-bólimi 3-kishi bántinde miynet shártnamasın biykar etiw (usı Kodeks 161-statyası 2-bóliminiń 4 hám 5-bántleri) intizamıy jazanıń bir túri sıpatında keltirilgen.
Sonı aytıp ótiw kerek, usı Kodekstiń 315-statyasında intizamıy jazanıń ámel etiw múddeti, tamamlanıwı hám alıp taslanıw tártibi belgilengen bolıp, usı statyada názerde tutılǵan intizamıy jaza tamamlanıw hám alıp taslaw qaǵıydaları is beriwshiniń baslaması menen usı Kodekstiń 161-statyası 2-bóliminiń 4 hám 5-bántlerine muwapıq miynet shártnaması biykar etilgen halda qollanılmaydı.
Sonday aq, is beriwshi tárepinen usı Kodekstiń 165-statyası 1-bóliminiń 3-kishi bántinde miynet shártnaması xızmetkerdiń ayıplı háreketleri (háreketsizligi) múnásibeti menen biykar etilgende keminde úsh kún aldın jazba ráwishte eskertiledi.
Is beriwshi usı statyanıń birinshi bóliminde názerde tutılǵan xızmetkerdi eskertiw múddetlerin eskertiw múddetiniń dawamlılıǵına muwapıq keletuǵın pulı kompensaciya menen almastırıwǵa haqılı. Xızmetkerge eskertiw múddetine múnásip pulı kompensaciya tólew is beriwshini nızamshılıqta názerde tutılǵan basqa tólemlerdi ámelge asırıw májbúriyatınan,
sonday-aq, basqada tólemlerdi, eger olar miynet haqqındaǵı basqa huqıqıy hújjetlerde yáki miynet shártnamasında názerde tutılǵan bolsa, ámelge asırıwdan azat etpeydi.
Ózbekstan Respublikası Joqarı Sudı Plenumınıń «Sudlar tárepinen miynet shártnamasın biykar etiwdi tártipke salıwshı nızamshılıqtı qollaw ámeliyatı haqqında»ǵı 2023-jıl
20-noyabrdegi 26-sanlı qararınıń 35-bántinde Ózbekstan Respublikası Miynet kodeksiniń
161-statyası 2-bólimi 4-bántine kóre, miynet shártnaması biykar etiliwiniń nızamlılıǵı máselesin sheshiwde sudlardıń itibarı, xızmetker tárepinen miynet májbúriyatların buzıw turaqlı xarakterge iye bolǵanlıǵın anıqlawǵa qaratılsın. Yaǵnıy aldın miynet májbúriyatların buzǵanlıǵı ushın xızmetker intizamıy yáki ápiwayı juwapkershilikke yamasa oǵan qarata miynet haqqındaǵı nızamshılıq hám miynet haqqındaǵı basqa huqıqıy hújjetlerde názerde tutılǵan tásir sharaları qollanılǵan kúnnen baslap bir jıl dawamında xızmetker tárepinen miynet intizamına qayshı háreket isleniwi miynet májbúriyatların turaqlı ráwishte buzıw bolıp esaplanadı dep kórsetilgen.
Sonday aq, joqarıdaǵı Plenum qararınıń 36-bántinde Ózbekstan Respublikası Miynet kodeksiniń 161-statyası 2-bóliminiń 5-bántine kóre, miynet shártnaması biykar etiliwiniń nızamlılıǵı haqqındaǵı dawlardı kóriwde sud:
- shólkemniń ishki miynet tártibi qaǵıydaları nızamda belgilengen tártipte tastıyıqlanǵan-tastıyıqlanbaǵanlıǵı;
- shólkem múlkdarı (wákillikli uyımı) shólkem basshısı menen miynet shártnaması dúzilgen-dúzilmegenligi;
- usı xızmetkerge qarata intizam haqqındaǵı nızam yáki ustav talapları qollanılıw-qollanılmaslıǵın anıqlawı kerek.
Ózbekstan Respublikası Miynet kodeksiniń 162-statyasına kóre, xızmekter óz májbúriyatların bir márte qopal ráwishte buzǵanlıǵı ushın miynet shártnamasınıń biykar etiliwine tek ǵana bul qopal is háreketler:
- ishki miynet qaǵıydaları;
- Miynet kodeksinde názerde tutılǵan hallarda shólkem múlkdarı hám basshısı ortasında dúzilgen miynet shártnaması, sonday aq, xızmetker hám is beriwshi ortasındaǵı miynet shártnaması;
- ózine qarata intizam haqqındaǵı ustavlar hám nızamlardıń ámel etiliwi qollanılatuǵın ayırım taypadaǵı xızmetkerlerge qarata qollanılatuǵın intizam haqqındaǵı ustavlar hámde nızamlarda anıq kórsetip ótilgen halda ǵana jol qoyılıwına itibardı qaratıw lazım.
Joqarıdaǵılardan kelip shıǵıp, xızmetkerdiń ayıplı háreketleri menen miynet shártnamasın biykar etiw Ózbekstan Respublikasınıń Miynet kodeksiniń tiyisli statyalarına ámel qılǵan halda, sonday-aq joqarıda keltirilgen Plenum qararı normalarına ámel qılǵan halda ámelge asırılıwı lazım.
Kegeyli rayonı ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw
orayı baslıǵı J.Joldasov