Янгиликлар
25
ALIMENT TÓLEWDEN BAS TARTQANLÍQ USHÍN BELGILENGEN JUWAPKERSHILIK
Ózbekstan Respublikası Konstituciyasınıń 77-statyasına tiykar, ata-analar óz perzentlerin er jetkenge shekem baǵıwǵa hám tárbiyalawǵa májbúr. Ózbekstan Respublikası «Shańaraq» kodeksiniń 96-statyasınan 100-statyaǵa shekem
ata-ananıń er jetken miynetke jaramsız, járdemge mútáj balalarına támiynat beriw shártleri belgilengen. Bala huqıqları haqqında konvensiya talapları tiykarında islep shıǵılǵan huqıqıy bazada er jetpegen hám er jetken miynetke jaramsız balalardıń materiallıq támiynat alıw huqıqı anıq belgilinip qoyılǵan.
Aliment - bul ata-ananıń er jetpegen balalarına, sonday-aq er jetken miynetke jaramsız járdemge mútáj balalarına támiynat beriw májbúriyatı bolıp esaplanadı. Aliment tólemleri birinshi náwbette balalardıń bilim alıwı, sıpatlı awqatlanıwı, ruwxıy jaqtan deni saw bolıp er jetiwine xızmet etiwi nızamda belgilenip qoyılǵan. Aliment ata-anadan aliment kelisimin dúziw arqalı yamasa sudtıń sheshiwshi qararı tiykarında májbúriy túrde orınlanadı. Búgingi kúnde eń kóp ushırasıp
atırǵan mashqalalardıń biri ata-ananıń er jetpegen perzentleri ushın aliment tólemin óz waqtında tólemewi yaki tólewden bas tartıwı bolıp esaplanadı. Ata-ana aliment tólemi barısında óz-ara kelisimge kele almagan jaǵdayda
ata yáki ana aliment óndiriw maqsetinde sudqa múrájáát etiw huqıqına iye.
Sud buyrıǵı yáki bolmasa sudtıń sheshiwshi qararına tiykar er jetpegen perzentleriniń materiallıq támiynatı ushın bas tartqan ata-analarǵa qarata nızamshılıqta hákimshilik hám jınayıy juwapkershilik belgilengen. Ózbekstan Respublikası Hákimshilik Juwapkershilik haqqındaǵı Kodeksiniń 47-4
-statyasına tiykar aliment tólewden bas tartqan yaǵnıy olardı materiallıq jaqtan támiyinlew ushın sudtıń sheshiwshi qararına tiykar sud buyrıǵı boyınsha óndiriliwi lazım bolǵan tólemdi eki aydan artıq múddet ishinde tólemew - on bes sutkaǵa hákimshilik qamaqqa alıwǵa yáki hákimshilik juwapkershilik qollanıwı múmkin bolmaǵan shaxslarǵa qarata bazalıq esaplaw muǵdarınıń jigirma esesi muǵdarında járiyma salınıwına sebep bolıwı kórsetilgen.
Bunnan tısqarı Jınayat kodeksiniń 122-statyasına tiykar materiallıq járdemge mútáj bolǵan er jetpegen yáki miynetke jaramsız shaxstı, materiallıq támiyinlewden bas tartqan sudtıń sheshiwshi qararına tiykar óndiriliwi kerek bolǵan tólemdi eki aydan artıq múddet ishinde tólemew, usınday háreketi ushın hákimshilik jaza qollanılǵannan keyin tákiraran ámelge asırılǵan bolsa - eki jılǵa shekem
miynet penen dúzetiw yáki bolmasa bir jılǵa shekem azatlıqtı sheklew jazası
kózde tutılǵan.
Balanıń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerin támiyinlew hám de qorǵaw, onıń fizikalıq, aqlıy hám de mádeniy jaqtan tolıq kamal tabıwı ushın eń jaqsı shárayatlardı jaratıw mámlekettiń minneti bolıp tabıladı. Analıq, atalıq
hám de balalıq mámleket tárepinen qorǵaladı dep Ózbekstan Respublikası Konstitusiyasında bekkemlenip qoyılǵan.
Qanlıkól rayonı ádillik bólimi
PHAJ bólimi baslıǵı P.Avezova