Янгиликлар

Bala huqıqları menen baylanıslı nızamshılıqtaǵı jańalıqlar

“Balalardı zorlıqtıń barlıq túrinen qorǵaw haqqında”ǵı Ózbekstan Respublikasınıń Nızamı qabıl etildi. Nızam 2025-jıl 15-may kúni kúshke kiredi. Nızamda zorlıqtıń túrleri anıq belgilep berilgen bolıp, jábir kórgen balalar hám olardıń shańaraqların qollap-quwatlaw hám de mekteplerde zorlıqtıń aldın alıw ilájları názerde tutılǵan.
Nızamǵa kóre, balanıń ómiri, den-sawlıǵı, jınısıy qol qatılmaslıǵı, abıroyı, qádir-qımbatı hám de nızam menen qorǵalǵan basqa huqıq hám erkinliklerine qastıyanlıq etiw, fizikalıq yamasa ruwxıy azap berip atırǵan yamasa beriwi múmkin bolǵan hám onıń tiykarǵı mútajligine qayshı bolǵan háreketlerdi yáki háreketsizlikti, sol esaptan, internetten paydalanǵan halda ámelge asırılǵan háreketler (háreketsizlik) balalarǵa qaratılǵan zorlıq deb tabıladı.
Hújjette fizikalıq zorlıq, jınısıy zorlıq, ruwxıy zorlıq, ǵamqorlıq kórsetpew, ekspluataciya qılıw hám quwdalaw (bulling) balalarǵa qaratılǵan zorlıqtıń túrleri bolıp, nızam menen qadaǵan etiledi delingen.
Mámleket balalardı zorlıqtıń barlıq túrinen qorǵaw ushın huqıqıy, hákimshilik, sociallıq, ekonomikalıq hám basqa ilájlardı kóriwi, sol esaptan, bala hám onıń shańaraǵın qollap-quwatlaw hám de balalarǵa qaratılǵan zorlıq jaǵdayların anıqlaw hám aldın alıw, zorlıq bolıp atırǵan jaǵdaylar haqqında xabar beriw, usı jaǵdaylardı tergew, ayıpkerlerdi juwapkershilikke tartılıwın támiyinlew, zorlıqtan jábirlengenlerdi reabilitaciya qılıw, olardıń huqıqların tiklew hám sociallıq adaptaciyasın támiyinlewdiń mexanizmlerin jaratıw kerekligi belgilengen.
Bunda balalardı zorlıqtıń barlıq túrinen qorǵaw tarawındaǵı wákilli mámleketlik organı etip Prezident janındaǵı Sociallıq qorǵaw milliy agentligi belgilendi.
Bala huquqların qorǵaw onıń ata-anası yamasa ámengeri, ámengerlik hám qáwenderlik organları, prokuror yamasa sud tárepinen ámelge asırıladı.
Zorlıqtan jábir kórgen bala hám onıń nızamlı wákili materiallıq hám ruwxıy zıyandı qaplaw haqqında arza menen sudqa múrájat etkende nızamǵa muwapıq mámleketlik bajın tólewden azat etiledi.
Balalardı zorlıqtan qorǵaw boyınsha jeke tártiptegi ilájlardı qollaw ushın tómendegiler tiykar boladı:
zorlıq qurbanınıń yamasa onıń nızamlı wákiliniń múrájatı;
fizikalıq yamasa yuridikalıq shaxslardıń xabarları;
mámleketlik organlarınıń xızmetkerleri tárepinen balalarǵa qaratılǵan zorlıq ámelge asırılǵanı yamasa ámelge asırıwǵa urınıw jaǵdayları tuwrıdan tuwrı anıqlanıwı;
ǵalaba xabar quralları hám sociallıq tarmaqlardaǵı daǵazalar.
Balalarǵa qaratılǵan zorlıq jaǵdaylarınıń aldın alıw, másláhat beriw hám járdem ilájları haqqında xabardar etiw ushın pútkil respublika boylap keshe kúndiz islewshi isenim telefonı shólkemlestiriliwi belgilengen.


Nókis qalası ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı
bas yuriskonsultı    G.Dauletova