Янгиликлар

Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyası

Konstituсiya hár bir mámleket hám xalıqtıń árman - maqsetleri, ruwxıy, sociallıq sana hám mádeniyatın hár tárepleme sáwlelendiriwshi joqarı yuridikalıq kúshke iye tiykarǵı Nızam bolıp tabıladı.
Bunnan 31 jıl burın, anıqlap aytqanda 1993-jıl 9-aprel kúni XII shaqırıq Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarı Sovetinıń XII sessiyasında tiykarǵı nızamımız bolǵan Konstituciyamız qabıllandı. Qaraqalpaqstan Respublikasında 9-aprel pútkil xalıqaralıq bayram dep daǵaza etildi. Bul bayramdı xalqımız mámleketimizdegi ádalattı, nızam ústinligin sezingen halda erkin demokratiyalıq puqaralıq jámiyet, huqıqıy mámleket qurıw jolındaǵı isenimli qádem taslaǵan kún retinde hár jılı saltanatlı túrde bayramlanıp kelinbekte. Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyası alǵı sóz, 6 bólim, 26 bap, 121 statyadan ibarat bolıp, onıń barlıq statyalarında dúnyada ulıwmalıq tán alınǵan principler, xalıq aralıq huqıq normaları hám basqa da bir qatar xalıqaralıq hújjetlerdegi ulıwma insanıylıq principler mazmunı sáwlelengen bolıp tabıladı.
Konstituciyanıń alǵı sózinde Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasın qabıllaw maqseti kórsetilgen bolıp, birinshi tarawda tiykarǵı principler belgilengen, yaǵnıy mámleketlik suverenitet, xalıq hákimiyati, Konstituciya hám nızamnıń ústemligi, Qaraqalpaqstan Respublikasınıń xalıqaralıq hám sırtqı ekonomikalıq baylanıslarına arnalǵan. Konstituciyanıń 11-statyasında Qaraqalpaqstan Respublikası mámleket hákimiyatınıń sisteması - hákimiyattıń nızam shıǵarıwshı, atqarıwshı hám sud hákimiyatına bóliniwi principine tiykarlanıwı kórsetip ótilgen.
Ekinshi bólimde insan hám puqaranıń tiykarǵı huqıqları, erkinlikleri hám minnetlemeleri belgilengen. Bul bólim ulıwma qaǵıydalar, puqaralıq, jeke huqıqlar hám erkinlikler, siyasıy huqıqlar, ekonomikalıq jáne sociallıq huqıqların, sonıń menen birge, insan huqıqları hám erkinlikleriniń kepillikleri hám puqaralardıń minnetlemelerin óz ishine aladı.
Aytıp ótiw orınlı, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarı Sovetinıń 1994-jıl 26-fevraldaǵı on besinshi sessiyasında, birinshi shaqırıq Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń 1995-jıl 31-oktyabrdegi tórtinshi hám 1997 jıl 15-dekabrdegi on úshinshi sessiyalarında, ekinshi shaqırıq Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń 2003-jıl 12-noyabrdegi on ekinshi sessiyasında Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasına ózgeris hám qosımshalar kirgizilgen. Bunnan tısqarı, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń 2014-jıl 27-iyundaǵı on besinshi sessiyasında, 2019-jıl 29-iyundaǵı jigirma altınshı sessiyasında, 2019-jıl 16-dekabrdegi jigirma toǵızınshı sessiyasında hám 2021-jıl 12-fevraldaǵı on besinshi sessiyasında da Konstituciyaǵa ózgeris hám qosımshalar kirgizilgen.
Joqarıdaǵılardan kelip shıǵıp, Qaraqalpaqstan Respublikası Konstituciyasında belgilengen norma hám principler demokratiyalıq huqıqıy mámleket qurıw, insan huqıq hám erkinliklerin támiyinlewde eń zárúrli hújjet ekenligin kórsek boladı.

Qaraózek rayonı ádillik bolimi
Yuridikalıq xizmet kórsetiw orayı
bas yuriskonsultı A.Allamuratov