Янгиликлар
29
Ilim pán tarawında hayal-qızlardıń ornı.
Hár jılı 11-fevralda ilim-pán tarawında hayal-qızlardıń ornı hám áhmiyetine arnalǵan xalıq aralıq ilajlar ótkeriliwi negizinde arnawlı bir simvollıq mánis bar. BMSH Bas Assambleyası tárepinen qabıl etilgen Rawajlanıw maqsetleri jolında pán, texnika hám innovaciyalar haqqındaǵı Rezoluciyada 11-fevral – “Xalıqaralıq ilim-pán tarawındaǵı hayal-qızlar kúni” dep daǵaza etilgen.
Búgingi kúnde turaqlı rawajlanıwǵa erisiwde ilim hám gender teńligi úlken áhmiyetke iye bolıp esaplanadı.
Ótken dáwirde jáhán jámiyetshiligi hayal-qızlardı ilimge qosıw boyınsha sezilerli jetiskenliklerge eristi. Bul haqqında sóz barǵanda, eń dáslep, turmıstıń barlıq iskerlik tarawlarında hayallardıń múmkinshiliklerin keńeytiw,
hayal-qızlardıń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerin támiyinlew, olardıń jámiyet hám mámleket turmısındaǵı rolin kúsheytiw áyne waqıtta Jańa Ózbekstan Rawajlanıw strategiyasınıń ústem turatuǵın wazıypalarınan biri etip belgilengenin atap ótiw kerek.
Mámleketimizde hayal-qızlardı ilimiy jumısların alıp barıwın, olardıń baǵdarlamaları, innovaciyalıq ideyaların qollap-quwatlaw boyınsha salmaqlı jumıslar ámelge asırılmaqta.
Sońǵı bes jıldıń ózinde hayal-qızlardıń huqıqıy statusın kóteriw, shańaraq institutın qorǵawǵa qaratılǵan kóplegen Nızamlar, Prezident Párman hám Qararları qabıl etildi.
Atap aytqanda, 2019-jıl 2-sentyabrde “Hayal-qızlar hám erkekler ushın teń huqıq hám imkaniyatlar kepillikleri haqqında”ǵi hám “Hayal-qızlardı basım hám zorlıqtan qorǵaw haqqında”ǵi Nızamlar qabıl etilgen.
Bul nızamlar hayal-qızlardı turmısda, jumıs orınlarında, bilimlendiriw mákemelerinde hám basqa orınlarda basım hám zorlıqtıń barlıq formalarınan qorǵaw hám de er adamlar hám áyeller ushın teń huqıq hám imkaniyatlar kepilliklerin támiyinlew, jınsı boyınsha kemsitiwdiń hám teńsizliginiń aldın alıw tarawındaǵı sociallıq qatnasıqlardı tártipke salıwǵa qaratılǵan.
Hár qanday jámiyettiń mádeniy dárejesi hayallarǵa bolǵan qatnası menen belgilenedi. Mámleketimizde belsendi gender siyasatı sheńberinde hayal-qızlardıń sociallıq-siyasiy poziciyasın bekkemlew boyınsha jedel jumıslar alıp barılmaqta.
Prezidentimiz BMSH Bas Assambleyası 75-yubiley sessiyasında: "Biz ushın gender teńlik siyasatı ústem turatuǵın máselege aylandı. Hayal-qızlardıń mámleket basqarıwındaǵı ornı barǵan sayın kúsheytip atır. Jańa Parlamentimizde hayal deputatlar sanı eki esege kóbeydi"-dep aytıp ótken edi.
Haqıyqattan da, Oliy Majliske aqırǵı ótken saylawlar nátiyjesinde birinshi márte Ózbekstan parlamentinde hayal-qızlar sanı boyınsha BMSH usınısları (keminde 30 payız) tolıq atqarıldı. Nızamshılıq palatasına 32 payız, yaǵnıy 48 dana hayal-qızlar deputat etip saylandı.
Háreketler strategiyası sheńberinde Oliy Majlis Senatında Hayal-qızlar hám gender teńligi máseleleri komiteti hám de Oliy Majlis Senatı baslıǵı basshılıǵında Gender teńlikti támiyinlew máseleleri boyınsha komissiya dúzildi,. hayal-qızlardıń jámiyettegi ornı hám statusın asırıw maqsetinde Ózbekstanda birinshi ret hayal kisi Parlament joqarı palatası baslıǵı etip saylanǵan.
Ózbekstan Prezidentiniń 2020-jıl 22-iyundaǵı Pármanı menen Insan huqıqları boyınsha Ózbekstan Respublikası Milliy strategiyası tastıyıqlandı. Taǵı bir zárúrli nátiyje: El basshımız Parlamentke jollaǵan Múrájaatnaması sheńberinde Senat baslıǵı basshılıǵında Respublika Hayal-qızlar jámiyetshilik keńesi dúzildi.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-jıl 19-maydaǵı “Zorlıq isletiwden jábir kórgen hayal-qızlardı reabilitaciya etiwge tiyisli qosımsha ilajlar haqqında”ǵı Qararına bola, zorlıq isletiwden jábir kórgen shaxslardı reabilitaciya qılıw orayı dúzildi.
Húkimettiń Qararı menen basım hám zorlıqtan jábirlengen hayal-qızlarǵa ishki isler uyımları tárepinen qorǵaw orderin beriw tártibi belgilendi.
Juwmaqlap aytatın bolsaq, hár qanday rawajlanǵan jámiyette rawajlanıw hám sivilizaciya dárejesi hayalǵa bolǵan qatnas, hayal-qızlarǵa jaratılǵan imkaniyatlar kólemi menen belgilenedi.
Moynaq rayonı ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı
bas yuriskonsultı A. Vasyakin.