Янгиликлар
20
Ózbasımshalıq penen iyelep alınǵan jerlerge huqıqlardı tán alıw haqqında Nızam qabıl etildi
Ózbasımshalıq penen iyelep alınǵan jerlerge huqıqlardı tán alıw haqqında Nızam qabıl etildi
"Ózbasımshalıq penen iyelep alınǵan jer uchastkalarına hám de olarda qurılǵan imaratlar hám qurılmalarǵa bolǵan huqıqlardı tán alıw haqqında"ǵı Nızam Ózbekstan Respublikasi Nızamshılıq palatası tárepinen 2024-jıl 9-aprelde qabıl etilip, Senat tárepinen 2024-jıl 21-iyunda maqullanǵan.
Nızam tómendegi jer hám múlklerge qarata huqıqlardı tán alıw tiykarları hám tártibin belgileydi.
1) Ózbekstan Respublikası puqaraları hám Ózbekstan Respublikası aymaǵında turaqlı jasap turǵan puqaralıǵı bolmaǵan shaxslar tárepinen 2018-jıl 1-mayǵa shekem jeke tártipte úy-jay qurıw arqalı ózbasımshalıq penen iyelep alınǵan jer uchastkalarına hám de olarda qurılǵan imaratlar hám qurılmalarǵa;
2) puqaralar, jeke tártiptegi isbilermenler hám rezident bolǵan yuridikalıq shaxslar nızamshılıq hújjetlerine muwapıq ajıratılǵan jer uchastkasına bolǵan huqıqtı tastıyıqlawshı hújjetlerde kórsetilgen jer uchastkası maydanınan 2018-jıl 1-mayǵa shekem artıqsha jer uchastkasına hámde onda qurılǵan imaratlar hám qurılmalarǵa;
3) ózbasımshalıq penen qurılǵan jeke tártiptegi úy-jaylarǵa bolǵan múlk huqıqın Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń qararına tiykar shólkemlestirilgen Kóshpes múlkke qarata huqıqtı tán alıw jumısların shólkemlestiriw boyınsha rayon (qala) komissiyaları tárepinen tán alıw múmkin dep tabılǵanlıǵı halatlarına yáki onı tán alıwdı qaytarılǵanlıǵı yamasa arzalardıń kórip shıǵılıwı bir mártelik ulıwmamámleketlik aksiyanıń múddeti ótgenligi sebepli aqırına jetpegenligi halatlarına;
4) 2021-jıl 8-iyunǵa shekem rayon (qala) hákiminiń qararına kóre nızamshılıq hújjetlerine muwapıq puqaralarǵa, jeke tártiptegi isbilermenlerge yáki rezident bolǵan yuridikalıq shaxslarǵa ajıratılǵan, tastıyıqlaw máselesi Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Kabineti, wálayatlar hámde Tashkent qalası hákimleri hámde Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi yaki tiyisli xalıq deputatları Keńesi tárepinen kórip shıǵılmaǵan jer uchatskasına (bunda usınday jer uchastkasında 2 jıl ishinde imaratlar hám qurılmalar qurılmaǵan yáki olardıń qurılısı baslanbaǵan yamasa jer uchastkasınan maqsetsiz paydalanılǵan halatlar bunnan tısqarı);
5) puqaralardıń baǵshılıq hám júzimshilik shirketleri aymaǵındaǵı turaq jaylarına hámde olar iyelegen jer uchastkasına;
6) 2020-jıl 9-martqa shekem kishi sanaat zonaları aymaǵına jaylastırılǵan isbilermnelik subektleriniń jasaw ushın mólsherlenbegen imaratları hám qurılmaları yáki olardıń bólekleri jaylasqan jer uchastkasına;
7) menshiklestirilgen imaratlar hám qurılmalar iyelegen jer uchastkasına;
8) puqaralardıń, jeke tártiptegi isbilermenlerdiń hám rezident bolǵan yuridikalıq shaxslardıń nızamshılıqqa muwapıq múlk (iyelik etiw) huqıqı tán alınǵan imaratlar hám qurılmaları iyelegen jer uchastkasına
Nızamnıń 1-statyasınıń 2-bóliminde yaǵnıy joqarıda názerde tutılǵan jer uchastkalarına qarata usı Nızamda názerde tutılǵan tiykarlarda hámde tártipte tek ijara huqıqı, usı jer uchastkalarında qurılǵan imarat hám qurılmalarǵa bolǵan múlk huqıqı tán alınadı. Bunda ijara múddeti jeke tártiptegi úy-jaylar iyelegen jer uchastkaları ushın toqsan toǵız jıl, basqa jer uchastkaları ushın qırıq toǵız jıl etib belgilenedi.
Nızamda huqıqlardı tán alıwdıń tiykarǵı shártleri hám anıq belgilengen.
Atap aytqanda puqaralar tárepinen 2018-jıl 1-mayǵa shekem jeke tártipte úy-jay qurıw arqalı ózbasımshalıq penen iyelep alınǵan jer uchastkasına bolǵan ijara huqıqın hámde onda qurılǵan imaratlar hám qurılmalarǵa bolǵan múlk huqıqın tán alıw ushın usı jer uchastkası basqa fizikalıq hám yuridikalıq shaxslarǵa ajıratılmaǵan yáki elektron onlayn-auksionǵa qoyılmaǵan bolıwı, basqa fizikalıq hám yuridikalıq shaxslarǵa ajıratılmaǵan yáki elektron onlayn-auksionǵa qoyılmaǵan bolıwı, usı jer uchastkasınan paydalanıw júzesinen fizikalıq hám (yáki) yuridikalıq shaxslar ortasında kelispewshilik bolmawı, usı jer uchastkası ushın jer salıǵı boyınsha, onda qurılǵan imaratlar hám qurılmalar ushın mal-múlk salıǵı boyınsha qarızdarlıq bar bolmawı sıyaqlı shartlerdiń bárshesine ámel etilgenligi tiykar boladı.
Jeke tártipte úy-jay qurıw ushın puqaralarǵa, jasaw ushın mólsherlenbegen imaratlar hám qurılmalar qurıw ushın jeke tártipte isbilermenlerge hám rezident bolǵan yuridikalıq shaxslarǵa nızamshılıq hújjetlerine muwapıq ajıratılǵan jer uchastkasına bolǵan huqıqtı tastıyıqlawshı hújjetlerde kórsetilgen maydannan 2018-jıl 1-mayǵa shekem artıqsha iyelengen jer uchastkasına bolǵan ijara huqıqın hámde onda qurılǵan imaratlar hám qurılmalarǵa bolǵan múlk huqıqın tán alıw ushın artıqsha iyelengen jer uchastkası nızamshılıq hújjetlerine muwapıq ajıratılǵan jer uchastkasına tutasqan bolıwı, puqaralarǵa ajıratılǵan hám olar tárepinen artıqsha iyelengen jer uchastkasınıń ulıwma maydanı usı Nızamnıń 12-statyası úshinshi bóliminiń talaplarına muwapıq bolıwı, usı jer uchastkası aldın basqa fizikalıq hám yuridikalıq shaxslarǵa ajıratılmaǵan yáki elektron onlayn-auksionǵa qoyılmaǵan bolıwı, usı jer uchastkasınan paydalanıw júzesinen fizikalıq hám (yáki) yuridikalıq shaxslar ortasında kelispewshilik bolmawı, usı jer uchastkası ushın jer salıǵı boyınsha, onda qurılǵan imaratlar hám qurılmalar ushın malk-múlk salıǵı boyınsha qarızdarlıq bar bolmawı shártleriniń bárshesine ámel etilgenligi tiykar boladı.
Sonday-aq, Jeke tártipte úy-jay qurılǵan jer uchastkasına bolǵan ijara huqıqı
1) eger jer uchastkası 1998-jıl 1-iyulǵa shekem iyelengen bolsa,-bárshe aymaqlarda 0,24 gektardan kóp bolmaǵan ólshemde;
2) eger jer uchastkası 1998-jıl 1-iyuldan 2018-jıl 1-mayǵa shekem iyelengen bolsa,-Tashkent, Nókis qalası hám wálayat oraylarında 0,06 gektardan, qalǵan aymaqlarda 0,12 gektardan kóp bolmaǵan ólshemde tán alınadı.
Jer uchastkaları basqa hákimshilik-aymaqlıq birlik quramınan Tashkent, Nókis qalaları yáki wálayat orayları aymaǵı quramına ótkerilgen halatlarda, jer uchastkalarına bolǵan ijara huqıqı olar aldın jaylasqan hákimshilik-aymaqlıq birlikdegi ijara huqıqın tán alıw shártlerine muwapıq, Nızamnıń 12-statyası úshinshi bóliminde názerde tutılǵan tártipte tán alınadı.
Jeke tártipte úy-jay iyelengen jer uchastkasınıń ámeldegi maydanı Nızamnıń 12-statyası úshinshi bóliminde názerde tutılǵan ólshemlerden asqan hallarda, jer uchastkasınıń artıqsha iyelengen bólegine bolǵan ijara huqıqı, basqa shaxslardıń huqıqların hám nızam menen qorǵalatuǵın máplerin buzbasa, diyqan xojalıǵı yáki tamarqa xojalıǵın júritiw ushın tán alınadı.
Sonday-aq, Nızamda ózbasımshalıq penen iyelep alınǵan jer uchastkalarına hámde qurılǵan imaratlar hám qurılmalarǵa tiyisli maǵlıwmatlar hám hújjetlerdi kelisiw, ádillik organları tárepinen elektron toplam, maǵlıwmatlar hám hújjetler Nızam talaplarına muwapıqlıǵın úyrenip shıǵıwı, úyreniw nátiyjeleri haqqında puqaralardı xabardar etiw tártibi, jer uchastkasına bolǵan ijara huqıqı hámde onda qurılǵan imaratlar hám qurılmalarǵa bolǵan múlk huqıqı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń, Xalıq deputatları wálayatlar hám Tashkent qalası Keńesleriniń qararları menen tán alınıwı, jer uchastkasına bolǵan ijara huqıqın tán alıw ushın bir mártelik tólemlerdiń múǵdarları, bir mártelik tólemnen azat etilgen shaxslar, «Sociallıq qorǵanıw birden-bir reestrına kiritilgen shaxslardan bir mártelik tólemlerdi óndiriwde jeńillikler beriw tártipleri belgilengen.
Nızam rasmiy járiyalanǵan kúnnen baslap, úsh ay ótkennen keyin kúshke kiredi hámde 2028-jıl 1-yanvarǵa shekem ámel etedi.
Nızamnıń qabıl etiliwi puqaralardıń "Ózbasımshalıq penen iyelep alınǵan jer uchastkalarına ijara huqıqı, usı jer uchastkalarında qurılǵan imarat hám qurılmalarǵa bolǵan múlk huqıqı tán alınıwı, úy-jay kadastr hújjetlerine iye bolmaǵan puqaralardıń kadastr hújjetlerine iye bolıwı, olardıń múlk huqıqlarınıń támiyinleniwine, ámeliyatdaǵı kelispewshiliklerdiń aldın alıwǵa xızmet etedi hám eń baslısı puqaralardıń kóp jıllardan berli sheshilmey kiyatırǵan mashqalalarınıń sheshimi boladı dep oylaymız.
Qaraqalpaqstan Respublikası
ádillik ministri
1-dárejeli ádillik másláhatshisi E.Tursunov