Янгиликлар
11
Mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa jeńillikler
Mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa jeńillikler
Sociallıq jaqtan mútáj xalıqtıń hám mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń huqıq hám máplerin qorgaw, olar ushın tosiqsiz ortalıq jaratıw hám jámiyetke integraciyalawın támiyinlew mámlekettiń áhmiyetli wazıypası. Xalıqtıń sociallıq jaqtan mútáj qatlamına jalǵız baslı kekseler, mayıplıǵı bolǵan shaxslar, qatnas uqıpsız hám qatnas uqıplıǵı sheklengen puqaralar, sociallıq áhmiyetke iye keselliklerge shalınǵan shaxslar hámde jetim balalar hám ata-analarınan ayrılǵan balalar kiredi.
jańa redaksiyadaǵı Ózbekstan Respublikası Konstitutsiyaniń 57-statyasınada:
Miynetke jaramsız hám jalǵız baslı kekseler, mayıplılıǵı bolǵan shaxslar hámde xalıqtıń sociyallıq tárepinen mútajligi bar basqa taypalarınıń huqıqları mámleket qorǵawında bolıp tabıladı.
Mámleket xalıqtıń social tárepten mútajligi bar taypalarınıń turmıs sapasın asırıwǵa, jámiyet hám mámleket turmısında tolıq qatnasıwı ushın olarǵa shárt-shárayatlar jaratılıwǵa hám de olardıń tiykarǵı turmıslıq mútajliklerin ǵárezsiz túrde támiyinlew múmkinshiliklerin keńeytiwge qaratılǵan sharalardı kóriletuǵınlıǵı, mámleket mayıplıǵı bolǵan shaxslardıń sociallıq, ekonomikalıq hám mádeniy tarawlar obektleri hám xızmetlerinen tolıq paydalanıwı ushın shárt-shárayatlar jaratadı, olardıń jumısqa ornalasıwı, bilim alıwına kómeklesedi, olarǵa zárúr bolǵan xabarlardı tosqınlıqsız alıw múmkinshiligin támiyinley belgilep qoyılǵan.
Konstitutsiyaniń 70-statyasınada:
Ózbekstan Respublikasında kásiplik awqamları, siyasiy partiyalar, ilimpazlardıń jámiyetleri, hayal-qızlar shólkemleri, jaslar hám mayıplıǵı bolǵan shaxslar shólkemleri, dóretiwshilik awqamlar, ǵalabalıq háreketler hám de puqaralardıń basqa birlespeleri jámiyetlik birlespeleri retinde belgileniwi kórsetip ótilgen.
Usı konstitusiyanıń normalarında mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa jeńillikli úyler beriw, biypul medicinalıq buyımlar, protez-ortepediya buyımları, azıq-awqat ónimleri menen támiyinlew, pensiya hám napaqalar menen támiyinlew, social xızmetler túri hám sapasın asırıw ilajların kóriw mámlekettiń konstituciyalıq minnetlemesine aylanıp atır.
Bul bolsa mámleketimizde mayıplıǵı bolǵan adamlardıń mádeniyat orayları, kino hám kontcert zalları, cirk, teatrlarǵa kiriw, sonıń menen birge mámleket xızmetlerin, medicinalıq, social xızmetlerden paydalanıwda jeńillikler, qolaylıqlar jaratıw, olardı jeńillikli tiykarda jumısqa jaylastırıw hám tálim alıwları ushın shárayatlar jaratılıp atır.
Bunnan tısqarı Ózbekstan Respublikası Salıq kodeksiniń 378-statyası hámde 380-statyasında da mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa jeńillikler berilgen.
Sonday aq Salıq kodeksiniń 421-statyasında
I hám II topar mayıplıǵı bolǵan shaxslar múlkinde bolǵan mal-múlk 60 kvadrat metr sheńberinde salıq salıwdan hám de jer salıǵınan azat etiletuǵınlıǵı, usı jeńillik pensiya gúwalıǵı yamasa medicinalıq-miynet ekspert komissiyasınıń maǵlıwmatı tiykarında beriletuǵınlıǵı belgilep qoyılǵan.
2023-jıl 30-aprelden kúshke kirgen Ózbekstan Respublikasınıń Miynet kodeksindede jumıs islewshi mayıplılıǵı bolǵan shaǵslardıń huqıqları mámleket tárepinen kepillengen, máselen xızmetkerdiń tiykarǵı miynet dem alısı 21 kalendar kún, mámlekenlik hákimiyati hám basqarıw organlarınıń xızmtkerlerine dawamlılıǵı 27 kalendar kún etip belgilengen bolsa 1 hám 2 topar mayıplılıǵı bolǵan xızmetkerlerge 30 kelndar kun etip belgilengen, sonıń menen birge on altı jasqa tolmaǵan mayıplıǵı bolǵan balanıń ata-anasınıń birine (ata-ana ornının basıwshı shaxsqa) hár jılı dawamlılıǵı keminde tórt kalendar kún bolǵan haq tólenetuǵın qosımsha demalıs beriliwi názerde tutılǵan.
Sonday-aq, jańadan qabıllanǵan Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2023-jıl 1-iyundaǵı Xalıqqa sıpatlı sociallıq xızmet hám járdem kórsetiw hámde onıń nátiyjeli qadaǵalaw sistemasin jolǵa qoyıw boyınsha kompleks is-ilájlar haqqındaǵı PP-82-sanlı pármanı menende mayıplıǵı bolǵan shaxslarǵa mámleket tárepinen jeńillikler belgilengen.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Joqarı tálim mákemelerine test sınaqları arqalı qabıllaw sistemasın jetilistiriw boyınsha qosımsha ilajlar haqqında” 2019-jıl 14-maydaǵı PQ-4319-san qararında joqarı tálim ornına qabıl boyınsha test sınaqlarında qatnasıw ushın test sınaqları shólkemlestirilip atırǵanda oqıw jılınan aldınǵı jıllarda tálim mákemelerin tamamlaǵan abituriyentlеrdуn bazalıq esaplaw muǵdarınıń yarım esesi muǵdarında tólew óndiriw belgilengen. Mayıplıǵı bolǵan shaxslar usı tólewden azat etilgen.
Taxtakópir rayonı yuridikalıq xızmet kórsetiw
orayı bas yuristkonsulti D.A.Shaxanov.