Янгиликлар
23
Atalıqtı belgilew, jalǵız anadan tuwılǵan perzentlerdiń tuwılıwın qısqartıw boyınsha
Atalıqtı belgilew, jalǵız anadan tuwılǵan perzentlerdiń tuwılıwın qısqartıw boyınsha
________________________________________
Nekede bolmaǵan ata-anadan tuwılǵan balaǵa atalıqtı belgilew ata hám anası (eger ákesi er jetpegen bolsa, nızamlı wákili) tárepinen birgelikte berilgen arzası yakı sudtıń nızamlı kúshke kirgen sheshiwshi qararı tiykarında PHAJ organında ámelge asırıladı.
Atalıqtı belgilew haqqındaǵı arza, puqaralardıń kúndelikli (waqtınsha) dizimnen ótken jerine qaramastan, PHAJ organı tárepinen kórip shıǵıladı.
Atalıqtı belgilew arza berilgen kúni ata-anasınıń qatnasında ámelge asırıladı, bul Qaǵıydanıń
45-bándinde názerde tutılǵan jaǵdaylar bunnan tısqarı.
Ayrıqsha jaǵdaylarda atalıqtı belgilew haqqındaǵı arza PHAJ organına bala tuwımastan aldın da beriliwi múmkin.
Bunday jaǵdaylarda bala tuwılǵanǵa shekem onıń tuwılǵan watı hám atı haqqındaǵı maǵlıwmatlar kársetilmeydi.
Balanıń tuwılǵanlıǵı basqa PHAJ organıda dizimge alınǵan jaǵdayda, aldınnan berilgen arzanı saqlaǵan PHAJ organı sorawnama boyınsha onı dizimge alǵan jerine jiberedi.
Atalıqtı isenim xat boyınsha beriliwine jol qoyılmaydı.
Eger atalıq balanıń tuwılǵanlıǵı dizimge alınǵannan soń belgilense atalıqtı belgilew haqqındaǵı arzaǵa yakı sudtıń usı másele boyınsha qararǵa balanıń tuwılǵanlıq haqqındaǵı gúwalıǵı qosımsha qılınadı.
Atalıqtı belgilewde ata-analardan biri qatnaspaǵan jaǵdayda onıń qol tańbası nızamshılıqta belgilengen tártipte (notarius, Ózbekstan Respublikasınıń konsullıq shólkeminiń juwapker xızmetkeri yakı midicina birlespesi, PHAJ organı, Áskeriy bólim yakı jazanı ótew ornı baslıǵınıń qol tańbası hám móri menen) tastıyıqlanadı.
Anası qaytıs bolǵanda, ol sud tárepinen háreketke uqıpsız yakı biydárek joytılǵan dep tabılǵanda yakı analıq huqıqınan ayrılǵanda, onıń jasaw jerin belgilewdiń imkanı bolmaǵanda er jetpegen balaǵa qarata atalıqtı belgilew ámengerlik hám qáwenderlik organınıń razılıǵı menen ákesiniń arzasına tikar ámelge asırılıwı múmkin.
Bunday jaǵdaylarda arzaǵa tómendegi hújjetlerden biri:
anasınıń ólim haqqındaǵı gúwalıq nusqası;
anası háreketke uqıpsız dep tabılǵanlıǵı haqqındaǵı sud qararınıń nusqası;
ananıń analıq huqıqınan ayrılǵanlıǵı haqqındaǵı sud qararınıń nusqası;
ananıń biydarek joytılǵan dep tabılǵanlıǵı haqqındaǵı sud qararınıń nusqası qosımsha qılınadı
Eger balanıń ákesi sud tárepinen qatnasıqqa uqıpsız dep tabılǵan bolsa, ol jaǵdayda atalıqtı belgilew haqqındaǵı arzanı onıń atınan ámengerlik hám qáwenderlik organınıń ruqsatı menen onıń wákili beriwi múmkin.
Ata-ananıń birgeliktegi arzası bolmaǵan jaǵdayda atalıq (eger ákesi yakı anası er jetpegen bolsa) ana-analardan biri yakı ámengerlik hám qáwenderlik organınıń dawa arzası boyınsha sud tártibinde belgileniwi múmkin.
Balanıń tuwılǵanlıǵı haqqındaǵı akt jazıwına ákesi haqqındaǵı maǵlıwmatlar sud qararına tiykar kiritiledi. Bul jaǵdayda PHAJ organına nızamlı kúshke kirgen sud qararı hám balanıń tuwılǵanlıǵı haqqındaǵı gúwalıǵı usınıladı.
Atalıqtı belgilew haqqındaǵı arza arnawlı úlgide bolıwı, arzada kórsetilgen barlıq sorawlarǵa anıq hám tolıq juwap bolıwı kerek. Arza PHAJ organında qol qoyıladı, arzadaǵı maǵlıwmatlar arza beriwshiniń shaxsın tastıyıqlaytuǵın hújjeti menen salıstırıp kóriledi. Hár bir arza onıń túsken kúninde dizimge alınadı.
10 jasqa tolǵan hám odan úlken jasdaǵı balaǵa qarata atalıq onıń razılıǵı menen belgilenedi. Bunda balanıń razılıǵı ata-anası tárepinen berilgen arzada onıń jeke qolı menen ańlatıladı jáne onıń qolı PHAJ organı xızmetkeri tárepinen tastıyıqlanadı.
PHAJ organı atalıqtı belgilew haqqındaǵı arza tiykarında tuwılǵanlıq haqqındaǵı akt jazıwına tiyisli ózgerisler kiritedi.
Eger atalıqtı belgilew 16 jasqa tolǵan shaxsqa qarata ámelge asırılsa, ol jaǵdayda áke haqqındaǵı maǵlıwmatlar ózgertiliwi kerek. Bala haqqındaǵı maǵlıwmatlar famılıya, atı hám áke atın ózgertiw tártibi hám qaǵıydaları boyınsha kiritiledi.
Atalıq, balanıń ákesi basqa hayal menen nızamlı nekede turǵanlıǵına qaramastan, belgilenedi. Usınıń sebebinen atalıqtı belgilewde onıń hayalınıń razılıǵı talap etilmeydi.
Eger balanıń tuwılǵanlıǵı haqqındaǵı akt jazıwına ákesi haqqındaǵı maǵlıwmatlar neke dúzilgenligi haqqındaǵı gúwalıq yamasa ákelikti belgilew haqqındaǵı arzaǵa tiykarlanıp kiritilgen bolsa, ol jaǵdayda akt jazıwında kórsetilgen áke haqqındaǵı maǵlıwmatlar sud tártibinde biykar etilmey turıp, basqa shaxs tárepinen bul balaǵa qarata atalıq belgileniwi múmkin emes.
Eger balanıń tuwılǵanlıǵı haqqındaǵı akt jazıwı joytılǵan bolsa, ol jaǵdayda tuwılǵanlıq haqqında akt jazıwı tiklengennen keyin atalıq belgileniwi múmkin.
Eger tuwılǵanlıqtı dizimge alıw hám atalıqtı belgilew bir waqıtta ámelge asırılsa, ol jaǵdayda balaǵa famılıya ata-ananıń kelisimi boyınsha beriledi, ákesi haqqındaǵı maǵlıwmatlar berilgen arzaǵa tiykar jazıladı. Bunda jalǵız ana arzası talap etilmeydi.
16 jasqa tolmaǵan shaxsqa atalıq belgilenetuǵın jaǵdaylarda balanıń áke atı atanıń atı boyınsha ózgertiriledi (jazıladı).
Eger balanıń tuwılǵanlıǵı haqqındaǵı akt jazıwında ilgeri kórsetilgen áke atı balanıń ákesi dep jazılǵan shaxs atı menen tuwrı kelmese, ol jaǵdayda PHAJ organı atalıqtı belgilewdi biykar etiwge hám ata-anasınan bul másele boyınsha túsindiriw xati talap etiwge haqılı emes.
Eger ata-ananıń nekesi balanıń tuwılǵanlıǵı dizimge alınǵannan keyin belgilengen bolsa, bul neke dúzilgenlik haqqındaǵı akt jazıwına balanıń ákesi haqqındaǵı maǵlıwmattı jazıw ushın tiykar bolalmaydı.
Bunda balanıń tuwılǵanlıǵı haqqındaǵı akt jazıwına ákesi haqqındaǵı maǵlıwmatlar atalıqtı belgilew haqqındaǵı arzaǵa muwapıq kiritiledi.
Atalıqtı belgilew haqqındaǵı arzaǵa tiykarlanıp PHAJ organı balanıń tuwılǵanlıq haqqındaǵı akt jazıwına ákesi haqqındaǵı maǵlıwmatlardı sol kúnniń ózinde kiritedi hám tuwılǵanlıq haqqında jańa gúwalıq beredi.
Eger tuwılǵanlıq haqqındaǵı akt jazıwı basqa PHAJ organında dizimge alınǵan bolsa, ol jaǵdayda atalıqtı belgilew haqqındaǵı arzanı qabıl etken PHAJ organı akt jazıwın dizimge alǵan PHAJ organına akt jazıwına ózgeris kirgiziw haqqında elektron málimleme sisteması arqalı xabarnama jiberedi.
Dáslepki akt jazıwın dizimge alǵan PHAJ organı eki jumıs kúninde akt jazıwına zárúr ózgeris kiritip, akt jazıwın elektron málimleme sisteması arqalı tastıyıqlaydı hámde atalıqtı belgilew haqqındaǵı arzanı qabıl etken PHAJ organı gerbli gúwalıqtı baspadan shıǵarıp beredi.
Ózgerisler kirgizgen PHAJ organı tárepinen bul haqqında tuwılǵanlıq haqqındaǵı akt jazıwınıń ekinshi nusqasına (akt jazıwı bir nusqada dizimge alınǵan jaǵdaylar bunnan tısqarı) tiyisli ózgerislerdi kirgiziw ushın aymaqlıq ádillik organınıń PHAJ arxivına “PHAJdıń birden bir elektron arxivı” málimleme sisteması arqalı xabarnama jiberedi.
Eger balanıń tuwılǵanlıǵı haqqındaǵı akt jazıwı MDH mámleketlerinde dizimge alınǵan bolsa, ol jaǵdayda atalıqtı belgilew haqqındaǵı arzanı qabıl etip alǵan PHAJ organı onı yamasa bul másele boyınsha sud sheshimin (rus tilindegi awdarması menen), tuwılǵanlıq haqqındaǵı gúwalıq penen birge tuwılǵanlıq haqqındaǵı akt jazıwın dizimge alǵan PHAJ organına jiberedi.
16 jasqa shekemgi balaǵa atalıqtı belgilewde akt jazıwlarına ózgeris kirgiziw qaǵıydaları qollanılıwı múmkin, yaǵnıy balanıń tek famılıyası hám áke atı emes, bálki atı da ózgertiliwi múmkin.
Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabinetiniń 2023-jıl 20-oktyabr kúngi
550-sanlı qararı menen tastıyıqlanǵan “Puqaralıq halatı aktlerin dizimge alıw” qaǵıydası.
Bozataw rayonı ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı bas yurskonsultı
Tańatarov Tilepbay Tursınbay ulı