Янгиликлар
29
Aliment tólew tártibi
Aliment tólew tártibi
Aliment – bul aliment alıwǵa mútáj tárepke aliment beriwshi tárepinen beriletuǵın pul yamasa buyım túrindegi materiallıq támiynat. Aliment úsh túrdegi usılda tólenedi: aliment beriwshiniń ıqtıyarı tiykarında, sudtıń qararına tiykar, aliment alıwshı hám aliment beriwshiniń óz-ara kelisimine tiykar. Tiykarınan aliment er jetpegen yaǵnıy 18 jasqa tolmaǵan balalar, er jetken, biraq járdemge mútáj, miynetke jaramsız balalar ushın tólenedi. Alimentti tólemeslik- yuridikalıq juwapkershilik túri bolıp, er jetpegen, miynetke jaramsız, járdemge mútáj perzentlerine tólenetuǵın qarjı. Eger táreplerdiń biri bul tólemdi tólewden bas tartsa, ata-analıq huqıqınan ayrılıwı yaki jınayi juwapkershilikke tartılıwı múmkin.
Aliment alıw huqıqına iye bolǵan shaxs, aliment talap etiw huqıqı payda bolǵannan keyin, qansha múddet ótiwinen qaramastan, qálegen waqıtta aliment óndiriw talabı menen sudqa múrájat etiwi múmkin. Aliment óndiriwshi er jetpegen perzentleri ushın aliment óndiriw haqqında arza menen sudqa múrájat etiwge haqılı. Aliment sudqa múrájat etilgen waqıttan baslap óndiriledi. Aliment tólewi shárt bolǵan shaxstıń jumıs ornındaǵı is beriwshi yaki pensiya, napaqa, stipendiya alıp atırǵan jaydaǵı shólkem administraciyası aliment tólewi shárt bolǵan shaxstıń is haqısınan yamasa basqa dárámatlarınan hár ayda aliment uslap qalıp, aliment tólewi shárt bolǵan shaxsqa is haqı tólengen yaki basqa dárámatlar alınǵan kúnnen baslap, úsh kúnnen keshiktirmey aliment alıwshı shaxsqa aliment tólewi shárt bolǵan shaxstıń esabınan oǵan ótkiziwi shárt. Aliment qarızınıń muǵdarı mámleket orınlawshısı tárepinen sudtıń sheshiwshi qararı yaki aliment tólew haqqındaǵı notarial tártipte tastıyıqlanǵan kelisimde belgilengen aliment muǵdarınan kelip shıqqan halda anıqlanadı. Shańaraq kodeksine tiykar er jetpegen balalarǵa tólenetuǵın aliment qarızınıń muǵdarı aliment tólewi shárt bolǵan shaxstıń is haqı yamasa basqa dáramatı muǵdarınan kelip shıqqan halda aliment óndirilmegen waqıt ushın esaplap shıǵıladı. Er jetpegen balalarǵa támiynat beriw haqqında ata-ana ortasında kelisim bolmasa, olardıń támiynatı ushın aliment sud tárepinen ata-ananıń hár aydaǵı is haqı hám basqa dáramatınıń bir bala ushın tórtten bir bólegi, eki bala ushın úshten bir bólegi, úsh hám onnan artıq bala ushın-yarımı muǵdarında óndiriledi. Tólemler muǵdarı sud tárepinen kemeytiriliwi múmkin. Aliment tólewi shárt bolǵan shaxs basqa mánzilge jasaw ushın yamasa eki-úsh aydan artıq waqıtqa shet elge ketip atırǵan bolsa, nızamǵa muwapıq, ózi támiynat beriwi lazım bolǵan aliment alıwshılar menen aliment tólew tuwrısında kelisim dúziwi shárt. Aliment tólew tuwrısındaǵı kelisimge erise almaǵan táǵdirde mápdar shaxs aliment muǵdarın pul menen tólenetuǵın summada belgileniwi hám aliment esesine belgili bir mal-múlikti yamasa alimentti basqa usılda tólew haqqındaǵı talabı menen sudqa múráját etiwge haqılı.
Kegeyli rayonı ádillik bólimi
PHAJ bólimi baslıǵı Inkar Erjanova