Янгиликлар
12
Bala huquqlarınıń tiykarǵı kepillekleri
Bala huquqlarınıń tiykarǵı kepillekleri
Jas áwlattı erkin, demokratik hám insanıylıq principları tiykarında kámil insan ruwxında ósiriw, olardı óz huqıq hám erkinliklerin jaqsı biliwi menen bir qatarda olardı ámelge asıra alatuǵın hám de óz minnetlemelerin hám májbúriyatların sanalı ráwishte ámelge asırıw shın insan sıpatında jámiyettiń teń huqıqlı subekti etip tárbiyalaw puqaralıq jámiyetine tiykarlanǵan huqıqıy, demokratikalıq jámiyet qurıwdı óz aldına maqset qılıp qoyǵan hár bir demokratikalıq mámleketler sıyaqlı Ózbekstan ushın da áhmiyetli wazıypa esaplanadı. Jas áwlát tárbiyası mámleketimizde xalıq sanınıń 40%tin 18jasqa shekemgi bolǵan balalar, 60% tin 30 jasqa shekemgi jaslar quraydı. Sol sebepli, insan huqıq hám erkinlikleri tarawındaǵı mámleket sıyasatınıń baslı wazıypası balalar hám jaslardıń fizikalıq, intellektual hám mánáwiy rawajlanıwı ushın qolay hám eń jaqsı shárt-shárayatlar jaratıw, sonıń menen birge kóp balalı shańaraqlardı, jetim balalardı hám shańaraq qaramaǵınan ayrılǵan balalardı hár tárepleme qollap-quwatlaw esaplanadı. Mámleketimizde jas áwlad máselesin olardıń óz puqaralıq poziciyasına iye insan sıpatında tárbiyalaw, olardıń huqıq hám erkinliklerin, nızamlı máplerin támiyinlew máselelerine ǵárezsizliktiń dáslepki kúnlerinen-aq mámleket sıyasatınıń baslı jónelisi sıpatında úlken itibar qaratılıp kelinbekte. Ǵárezsizligimiz endi járiyalanǵan kúnnen baslapaq, yaǵnıy 1991-jıldıń 20-noyabr kúni «Ózbekistan Respublikasında jaslarǵa tiyisli mámleket sıyasatınıń tiykarları haqqında»ǵı arnawlı Nızam qabıl qılınıp, 2016-jıl 14-sentyabr kúni bolsa, onıń ornına Ózbekistan Respublikasında «Jaslarǵa tiyisli mámleket sıyasatınıń tiykarları haqqında»ǵı Nızamınıń qabıl qılınǵanlıǵı bunnan dálalat beredi.
Usı Nızamda jaslarǵa tiyisli mámleket sıyasatınıń tiykrǵı maqseti, Ózbekstan Respublikasınıń jaslarǵa tiyisli mámleket sıyasatı tarawındaǵı wákillikleri, jaslarǵa tiyisli mámleket sıyasatı haqqındaǵı nızamlardıń mazmunı qanday bolıwı kerek ekenligin, bull haqqındaǵı Ózbekstan Respublikasınıń xalıq aralıq shártnama normalarınıń ústinligi kórsetip ótilgen. Jaslar sıyasatı máselesi 1992-jılǵı ǵárezsiz Ózbekstannıń Konstituciyasında óz tastıyǵın tabıwına, sol jılǵı Ózbekstannıń BMShnıń tiykarǵı hújjetlerinen biri esaplanǵan «Bala huqıqları haqqında»ǵı konvenciyaǵa qosılıwına hámde usı hújjetler tiykarında ótken dáwir aralıǵında balalar hám jaslar máseleli boyınsha 100 den artıq nızamlardıń qabıl qılınıwı hámde 2008-jılda, bull tarawdaǵı arnawlı nızam esaplanǵan Ózbekstan Respublikasınıń «Bala huqıqlarınıń kepillikleri haqqında»ǵı Nızamın, 2019 jıl 22 aprel kúni Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Bala huqıqlarınıń kepilliklerin jánede kúsheytiriw boyınsha qosımsha is-ilájları haqqında»ǵı PQ-4296-sanlı qararınıń qabıl qılınıwına tiykar boldı.
Juwmaqlap aytqanda, mámleketimizde búgingi kúnde xalıqtıń bala huqıqlarına tiyisli huqıqıy mádeniyatın rawajlandırıw boyınsha huqıqıy tiykar hám insticional dizim jaratıldı hámde bul jetilisip kelmekte. Birak, nızamlardıń islewi, mexanizmleriniń sapası birinshi orında, xalıqtıń huqıqıy mádeniyatınıń qay dárejede ekenligine baylanıslı esaplanadı. Bul maqsetke tálim-tárbiyasız erisip bolmaydı. Sonıń ushın da, mámleketimizde insan huqıqları tarawındaǵı tálimdi rawajlandırıw menen bir qatarda, onı halıqtıń úlken bólegin quraytuǵın balalardıń huqıqların da ayrıqsha oqıtıw búgingi kúnniń áhmiyetli máselesine aylanbaqta.
Shomanay rayonı ádillik bólimi
Mámleketlik xızmetler orayı
direktorı Dawletmuratov Bahadir Erpolatovich