Янгиликлар
06
Xalıq arasında júrgen «feyk» «feyk news» sózleri haqqında
Xalıq arasında júrgen «feyk» «feyk news» sózleri haqqında
Bugingi kúnde qulaǵımızǵa «feyk» «feyk news» sózleri tez-tez shalınbaqta. Termin sıpatında olar jaqın ótmishte paydalanıwǵa kiritilgen bolsa da, jalǵan xabar tarqatıw tariyxı uzaqqa barıp taqaladı.
Feyklerdiń kúsheyiwi bir tárepten ǵalaba xabar qurallarınıń professionalizmine, basqa tárepten bolsa xabar tutınıwshılarınıń mediasawatqanlıǵına baylanıslı másele esaplanadı.
Internet hám sociallıq medianıń rawajlanıp barıwı nátiyjesinde hár bir xabar tutınıwshısı házirgi waqıtta xabar tarqatıwshı, xalıq jurnalisti rolin atqarmaqta. Insan bir ǵana barmaq háreketi menen kelip shıǵıwı gúmanlı xabardı mıńlaǵan adamlarǵa jetkerip beriwi múmkin.
Usı háreketi menen ol qáwipli dezinformaciya shınjırınıń bir bólegine aylanıp qalmadıma degen soraw tuwıladı. Professional tayarlıq kórgen jurnalistler hám redaktorlardan ibarat ǴXQ jalǵan xabarlardıń ashkara etiwshisi bolıwı kerek. Tilekke qarsı kóp hallarda ǴXQ nıń ózi feyklar qarmaǵına ilinedi. Internet tarmaqlarında tarqalǵan xabarlardı teksermey qayta basıp jiberiw halları hátte abıraylı baspaxanalarda da gúzetilmekte.
Jalǵan xabarlardıń siyasiy, social-ekonamikalıq processlerge hám kúndelikli turmısqa unamsız tásiri sol dárejede arttı, sol sebepli mashqala global áhmiyetke iye bolńp, xalıqaralıq dárejede feyklerge qarsı nızamlı gúres jedellesip barmaqta.
Ózbekstan Respublikasınıń «Xabar alıw kepillikleri hám erkinlikleri haqqında»ǵı 1997-jıl 24-apreldegi qabıl qılınǵan Nızamnıń 5-statyasında hár kim xabar alıwdı sorap tikkeley ózi yaki nızamlı wákilleri arqalı múrajat etiw huqıqına iye ekenligi kórsetilgen. Nızamnıń 6-statyasında bolsa xabar alıwǵa baylanıslı soraw awzeki, jazba túrde, sonday aq xabar tizimi arqalı elektron túrde kóriniwi múmkin.
Nókis rayon ádillik bólimi PHAJ bólimi inspektorı G. Otepova