Янгиликлар
21
Jańa Konstituciya:Hesh kim sudtıń sheshimisiz hám nızamǵa qayshı túrde turaq jayınan ayırılıwı múmkin emes
Jańa Konstituciya:Hesh kim sudtıń sheshimisiz hám nızamǵa qayshı túrde turaq jayınan ayırılıwı múmkin emes
Huqıqıy mámlekettiń eń áhmiyetli wazıypalarınıń biri múlk huqıqına qol qatılmaslıǵın támiyinlew hámde múlk iyesi huqıqların ámelge asırıw hám qorǵaw ushın zárúr ekonomikalıq-huqıqıy shárayatlar jaratıw bolıp esaplanadı.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Sh.Mirziyoyev 2022-jıl 20-iyun kúni Konstituciyalıq komissiya aǵzaları menen ótkerilgen ushırasıwda «turaq-jay boyınsha konstituciyalıq kepillikti belgilep qoyıw lazim.Yaǵnıy sudtıń sheshimisiz heshkim turaq jayınan ayırılıwı múmkin emes.Imarat buzılatuǵın bolsa,onıń ushın buzılıwdan aldın onıń qunına teń bolatuǵın kompensaciya tóleniwi shart»,dep ayırıqsha atap ótken edi.
Sol sebepli 2023-jıl 30-aprel kúni qabıl etilgen Jańa redakciyadaǵı Ózbekstan Respublikası Konstituciyasınıń IX-bap 47-statyası tómendegishe sáwlelendirilgen:
Hár kim turaq jaylı bolıw huqıqına iye.
Heshkim sudtıń sheshimisiz hám nızamǵa qayshı túrde turaq jayınan ayırılıwı múmkin emes.Turaq jayınan ayırılǵan menshik iyesine turaq jaydıń qunı hámde ol kórgen zıyanlardıń ornı nızamda názerde tutılǵan jaǵdaylarda hám tártipte aldın ala, teń muǵdarda qaplap beriliwi támiyinlenedi.
Mámleket turaq jay qurılısın xoshametleydi hám turaq jayǵa bolǵan huqıqtıń ámelge asırılıwı ushın sharayatlar jaratadı.
Xalıqtıń sociallıq jaqtan mútaj qatlamların turaq jay menen támiyinlew tártibi nizam menen belgilenedi.
Bul statya menen turaq jay múlk iyelerine ayırıqsha eki túrdegi konstituciyalıq kepillik belgilenbekte: Sud kepilligi hám turaq jay ushın kompensaciya alıw kepilligi.
Sud kepilligi turaq jayǵa sud sheshimisiz hesh kim turaq jayınan ayırılıwna jol qoyılmaslıǵın ańlatadı.Bul kepillik turaq-jayǵa salıstırǵanda mulk huqıqı múlk iyesiniń qálewine qaramastan,májburiy tárizde biykar bolǵanda qollanılıwı názerde tutılǵan.Bunda sud tárepinen múlk huqıqının biykar bolıwına sebep bolıwshı jaǵdaylar ámeldegi nızam hujjetleri tiykarında obiektiv tárizde kórip shıǵıladı.Bul tártip mulk iyesine har qanday jaǵdayda hám tiykarsız ráwishte turaq jayınan ayırılmawın kepilleydi.
Ekinshi kepillik mulk iyesinıń ekonomikalıq máplerin qorǵawǵa qaratılǵanlıǵı menen itibarǵa ılayıq.Bul norma nızamda belgilengen tártipte turaq jayınan ayırılǵan múlk iyesinıń usı turaq-jay hám keltirilgen zıyan ushın teń muǵdarda kompensaciya alıwdı kepilleydi.Teń muǵdarda kompensaciya alıw degen ne? Puqaralıq kodeksiniń 206-statyasına muwapıq, mulk iyesine alıp qoyılǵan mal-múlkke teń bahadaǵı mal-múlk múlk huqıqı tiykarında beriliwi hám onıń kórgen basqa zıyanları tóleniwi yaki múlk huqıqı biykar etiliwi menen keltirilgen zıyan tolıq kolemde qaplanıwı belgilengen.
Bul normanıń kiritiliwi turaq jay múlk iyesi huqıqları kepilligin támiyinlewge,turaq-jaylardıń nızamsız alıp qoyılıwı menen baylanıslı kelispewshiliklerdiń aldın alıwǵa, sud qorǵawin keńeyttiriwge xızmet etedi.
Shomanay rayonı ádillik bólimi
PHAJ bólimi baslıǵı Z.Alieva