Янгиликлар
18
Balanı perzentlikke alıwdıń huqıqıy tiykarları
Balanı perzentlikke alıwdıń huqıqıy tiykarları
Shańaraq bul muqaddes dárgay. Shańaraqta perzenttiń tuwılıwı, balanıń shadlı kúlkileri, shańaraqtıń bekkem bolıwı ushın girew boladı. Balanıń minez-qulqı, ómirge bolǵan dástlepki kóz-qaraslarınıń qáliplesiwi, jámiyetke maslasıp ketiwi, onıń shaxs sıpartında kamal tabıwı ata-anadan júdá úlken juwapkershilik, sabır-taqat hám bilim talap etiledi. Perzenttiń tuwılıwı jas shańaraqqa bir álem quwanısh alıp kelse, al perzentsizlik er hám hayaldıń óz-ara múnásiybetleriniń buzılıwınıń tiykarǵı sebepleriniń biri boladı. Biraq usı máselege sheshim sıpatında erli-zayıplılar tárepinen balanı perzentlikke alıp, shańaraqtıń kemtigin toltırıw múmkin. Bul álbette, bolajaq ata-ananıń óz-ara kelisimi, razıshılıq tiykarında ámelge asırıladı. Milliy nızamshılıǵımızda usı múnásiybetlerdi tártipke salıwdıń huqıqıy mexanizmleri bekkemlengen bolıp, hátteki, xalıq aralıq normalardada kórsetilgen. Ózbekstan Respublikası «Bala huqıqlarınıń kepillikleri haqqında» Nızamınıń 13-statyasına muwapıq, balanıń shańaraq ortalıqqa bolǵan huqıqı kepillengen. Balanıń ata-anası bolmaǵanda, olar ata-analıq huqıqınan ayrılǵanda hámde bala ata-ana qaramaǵınan ayrılǵan basqa jaǵdaylarda onıń shańaraqta jasaw hám tárbiyalanıw huqıqı qáwenderlik hám ǵamxorlıq organı tárepinen támiyenlenedi.
Perzentlikke alıw-ata-ana qaramaǵınan ayrılǵan balalardı shańaraqta tárbiyalawdıń bir túri bolıp, asırap alınǵan bala hám perzentlikke alıwshılar ortasında ata-analar hám balalar ortasında bar bolǵan huqıqıy múnásiybetler ornatıladı. Bala perzentlikke alınǵanda ózin shańaraqtıń tolıq huqıqlı aǵzası sıpatında seziniw imkanın beredi hám bala tek ǵana perzentlikke alıw arqalı ata-analarǵa qarata miyras huqıqına iye boladı. Perzent asırap alıwshılar balaǵa óz familiyasın beriwi, sonday-aq balanıń atın hám ákesiniń atın ózgertiwi múmkin.
Ózbekstan Respublikası Shańaraq kodeksiniń 151-statyasına kóre, perzentlikke alıwǵa tek er jetpegen balalarǵa qarata hám tek ǵana olardıń máplerin gózlep jol qoyıladı. Perzentlikke alıw balanı perzentlikke alıwdı qálewshi shaxslardıń arzasına kóre, qáwenderlik hám ǵamxorlıq organlarınıń perzentlikke tiykarlanǵan hám perzentlikke alınıp atırǵan balanıń máplerine tuwrı keliwi haqqındaǵı juwmaǵın esapqa alınǵan halda sud tárepinen ámelge asırıladı. Yaǵnıy, perzentlikke alıw tuwrısındaǵı isler Ózbekstan Respublikası Prosessual kodeksinde názerde tutılǵan qaǵıydalar boyınsha ayrıqsha is júritiw tártibinde, perzentlikke alıwshilar, qawenderlik hám ǵamxorlıq organları wákilleri, hámde prokuror qatnasıwında sud tárepinen kórip shıǵıladı.
Perzentli bolıw hár bir insannıń huqiqi. Biraq bul huqıqlardan nızam talabı tiykarında, ádillik kóz-qarastan paydalanıw kerek.
Kegeyli rayonı ádillik bólimi
PHAJ bólimi baslıǵı I.Erjanova