Янгиликлар
01
Balalar mámleketimiz keleshegi.
Ózbekstanda balalar hám jas óspirimler siyasatı salasında reformalar izbe-iz ámelge asırılıp atır. Onıń tiykarǵı baǵdarları nızamshılıqtı jetilistiriw, zárúr institutsional strukturalardı qollap-quwatlaw, ruwxıy-etikalıq tiykarlardı qáliplestiriw, tálim sapasın asırıw, ósip kiyatırǵan jetkinshekte saw turmıs tárizine umtılıwdı qáliplestiriw, jas óspirimler ortasında huqıq buzıwlardıń aldın alıw, huqıq buzıwlardıń aldın alıw, sonıń menen birge, mámleket hákimiyatı hám basqarıwı shólkemleri iskerligin jetilistiriwden ibarat.
Birlesken Milletler Shólkemi Assambleyasınıń 44-sessiyasında Bala huqıqları haqqindaǵı konvenciyasi qabillandi. Konvenciyada birinshi ret balaǵa “húrmet etiwi hám kepilleniw” in talap etiletuǵın huqıqlarǵa iye shaxs retinde qaraladı. Bul qaǵıyda balanıń jámiettiiń aǵzası ekenligin kórsetedi. Konvenciya balanı arnawlı huqıqlarǵa iye bolǵan shaxs retinde táriypleydi: jasaw huqıqı (6-statya), shańaraq qurıw (9-statya), puqaralıq huqıqı (7-statya), tálim alıw (28-statya) hám basqada.
Ózbekstan Respublikası Konvenciyani 1992-jıl 9-dekabrde ratifikaciyalap, óz moynına balanıń barlıq huqıqların húrmet qılıw, támiyinlew hám qorǵaw minnetlemesin aldı, bul bolsa hár qanday jámiyet turaqlı rawajlanıwınıń shártlerinen biri bolıp tabıladı.
Ózbekstan Respublikası nızamshılıǵın konvenciya hám basqada xalıq aralıq hújjetlerge muwapıqlashtiriwdan ibarat edi. Solay etip, mámleketimiz nızamshiligi sisteması xalıq aralıq huqıqtıń demokratiyalıq norma hám principlerıni ózinde jámlegen bolıp, rawajlanǵan mámleketlerdiń huqıqtı qorǵaw iskerligi tájiriybesine tiykarlanadı.
Ózbekstanda bala huqıqları Ózbekstan Respublikası Konstitusiyası, Ózbekstan Respublikasınıń Shańaraq kodeksi, Ózbekstan Respublikasınıń “Bala huqıqları kepillikleri haqqinda»ǵı, “Jaslarǵa tiyisli mámleket siyasatı haqqinda»ǵı hám “Qáwenderlik hám ámengerlik haqqinda»ǵı nızamlari menen tártipke salinadi.
Prezidentimizdiń 2019-jıl 22-apreldegi “Bala huqıqlarınıń kepilliklerin jáne de jetilistiriwge tiyisli qosımsha is-ilajlar haqqında”ǵı qararına muwapıq, Ózbekstan Respublikası Oliy Majilisiniń Insan huqıqları boyınsha wákili (ombudsman) orınbasarı - Bala huqıqları boyınsha wákili lawazımı shólkemlestirip, nátiyjede mámleketimizde bala huqıqları qorǵalıwınıń shólkemlik hám institucional tiykarları jáne de bekkemlendi.
Bala huqıqları boyınsha wákili nızam shıǵarıwshı, atqarıwshi hám sud hákimiyat shólkemleriniń balalar huqıqların qorǵaw salasındaǵı milliy programmalardı ámelge asırıwda iskerligin muwapıqlastırıw, balalar mekemeleri, jas óspirimler jumısları boyınsha organlar iskerligin monıtorıng qılıw, sonıń menen birge, balalar huqıqları hám máplerin qorǵaw boyınsha basqa funkciyalardı da atqaradi.
Ózbekstan Respublikasında 1997 jıldan baslap mámleketimiz aymaqlarında balalar hám jaslar huqıqlarına ámel etiliwi ústinen monıtorıng úzliksiz túrde alıp barılmaqta. Monıtorıng bala huqıqları tarawinda alıp barılıp atırǵan huqıqıy siyasattiń tuwrılıǵın bahalawǵa járdem beredi.
Balalar mámleketimiz keleshegi. Ul-qızlardı jaslıqtan insan huqıqların húrmetlew ruwxında tárbiyalaw arqalı ertengi mámleketimizdin tiykarın qoyıp atırmız.
Xojeli rayoni ádillik bólimi basliģi A.Shabatov