Янгиликлар
06
Korrupciyaǵa qarsi gúresiw – dáwir talabi!
Korrupciya hár qanday jámiyet, hár qanday mámleket rawajlaniwina úlken tosqinliq ekenligin ańlaǵan halda Ózbekstanda oǵan qarsi gúres mámleket siyasatınıń eń ústin baǵdarına aylandı. Bul keyingi jıllarda qabıl etilgen áhmiyetli huqıqıy hújjetler, korrupciyanıń aldın alıwǵa qaratılǵan reformalar mısalında da kóriw múmkin.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Sh. Mirziyoyevting 2020-jıl
24-yanvardaǵı Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisine qilǵan Múrájatinda “Korrupciya óziniń túrli kórinislerinde mámleket rawajlanıwına tosqınlıq jasap atır. Bul illetti saplastirmasaq, anıq qolay isbilermenlik hám investiciya ortalıǵin jarata almaymız, jámiyetimizdiń hesh bir tarawı rawajlanbaydı” dep aytqan edi.
Usi sebepli korrupciyaǵa qarsi qaratilǵan normativ-huqıqıy bazanı sistemalı túrde jetilistiriw ilajları ámelge asırılıp atır. Buǵan misal retinde “Korrupciyaǵa qarsı gúresiw haqqinda”ǵı Nızamnıń hámde túrli nızamasti hújjetleriniń qabıl etiliwin keltiriw múmkin. Bul nızamnıń maqseti korrupciyaǵa qarsı gúresiw salasındaǵı munasábetlerdi tártipke salıwdan ibarat bolıp, onda “korrupciya”, “korrupciyaǵa tiyisli nizambuziwshiliq”, “mápler soqliǵisiwi” sıyaqlı tiykarǵı túsiniklerdiń eńgiziliwi menen bir qatarda korrupciyaǵa qarsı gúresiwdiń tiykarǵı principlerı de aytılǵan. Sonıń menen birge, nızam korrupciyaǵa qarsı gúresiw boyınsha mámleket siyasatınıń tiykarǵı baǵdarların, wákillikli organlar dizimin, puqaralardıń ózin ózi basqarıw organlari, puqaralıq jámiyeti institutları, ǵalaba xabar qurallarıniń korrupciyanıń aldın alıwdaǵi rolin belgilep beredi.
Bunnan basqa, joqaridaǵi ilajlardı nátiyjeli ámelge asırıw ushın Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Ózbekstan Respublikasında korrupciyaǵa qarsı gúresiw dizimin jetilistiriwge tiyisli qosımsha is-ilájlar haqqinda”ǵi Pármanı qabıllandı. Párman menen arnawlı mámleket organı, yaǵniy Korrupciyaǵa qarsı gúresiw agentligi shólkemlestirildi. Usiniń menen mámleket siyasatınıń institutsional tiykarları jetilistirildi.
Mámleketimizde korrupciyaǵa qarsı gúresiw ilajları qatarinda mámleket organlari iskerliginiń ashıqlıǵı hám áshkaralıǵın támiyinlew ústin wazıypa etip belgilendi. Atap aytqanda, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-jıl 16-iyun kúngi “Mámleketlik organlar hám shólkemleri iskerliginiń ashıqlıǵın támiyinlew, sonıń menen birge, jámiyetshilik qadaǵalawın nátiyjeli ámelge asırıwǵa tiyisli qosımsha is-ilajlar haqqinda”ǵi PP-6247-san Pármanı qabıllandı. Pármange muwapıq, barlıq mámleketlik hákimiyatı hám basqarıwı organlari, atap aytqanda, Esap palatası, Oraylıq bank, sud hám prokuratura organlari, olardıń strukturalıq hám aymaqlıq bólimleri, sonıń menen birge xojalıq jámiyetleri hám mámleketlik unitar kárxanaları socialliq áhmiyetke iye bolǵan maǵliwmatlar dizimin tastıyıqlawı shárt. Sonıń menen birge, byudjet qárejetlerin tártipke salıw ústinen jámiyetshilik qadaǵalawın ámelge asırıw, byudjet nızamshiliǵiniń buziliwi jaǵdayları haqqinda maǵliwmat beriw hám byudjet processin jetilistiriw boyınsha usınıslar kiritiw tártip-qaǵiydalarin shólkemlestiriw maqsetinde “Openbudget” portalı jumısqa túsirildi.
Korrupciyanıń aldın alıw hám oni saplastiriw ilájlariniń biri bolǵan mámleket basqarıwı sistemasında “insan faktorı”n kemeytiw maqsetinde mámleket hám jámiyet basqarıwına málimleme-kommunikaciya texnologiyaların keń engiziw jolǵa qoyıldı. Basqarıw hám byurokratik tosqınlıqlardı saplastırıw, dizimge alıw, litsenziyalaw hám ruxsatnamalar beriwdi ápiwayılastırıw hám natiyjeliligin asırıw maqsetinde orinlarda mámleketlik xızmetler orayları shólkemlestirildi.
Álbette, korrupciyaǵa qarsı gúres úzliksiz ózgerisler hám jańalaniwlardi talap etedi. Sonlıqtan, dáwirmiz illetinen qutılıw boyınsha aldimizda ele bir qansha zárúr isler turıptı.
Xojeli rayoni ádillik bólimi yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı bas yuriskonsultı T.Uzaqbaev