Янгиликлар
24
YURIDIKALÍQ XÍZMET KÓRSETIW ORAYLARÍ ISKERLIGI
Húrmetli Prezidentimiz tárepinen, mámlekette hám jámiyette nızam ústinligin támiyinlew, sonday-aq mámleketlik uyımlar hám shólkemlerde islewshi xızmetkerlerdiń nızamlı huqıq hám máplerin qorǵaw, sonıń menen bir qatarda mámleketlik uyımlar hám shólkemlerde byudjet qarjılarınıń sarıplanıwı hám mámleketlik múlklerdiń saqlanıwına baylanıslı kórsetilip atırǵan yuridikalıq xızmetlergede ayrıqsha itibar qaratılıp kelinbekte.
Ótken dáwirlerge itibar qaratatuǵın bolsaq, mámleketlik uyımları hám shólkemlerine yuridik xızmetler nızam ústinligin támiyinlew maqsetinde 1993-jılda shólkemlestirilgen edi, 2017-jılǵa kelip, olarǵa ayrıqsha status berildi, shólkemde yurist shtatın qısqartırıw qadaǵan etildi, olarǵa mártebe dárejesin beriw engizildi, hár bir shártnama, buyrıq, yuridikalıq hújjetler yuriskonsulttan ótiw májbúriyligi belgilendi.
Biraq, búgingi kúnde rayon dárejesindegi mámleketlik uyımları yuridik xızmetleriniń jumıs kólemi hám sıpatı analiz etilgende, olardıń iskerligi kútilgen nátiyjeni bermey atırǵanlıǵı anıqlandı.
Bul tarawdaǵı jumıslar nátiyjeliligin asırıw maqsetinde dáslep Namangan qalası, Qarshı hám Marhamat rayonlarında sınaw tárizinde jámi mámleketlik uyım hám shólkemlerdiń aymaqlıq bólimshelerine yuridikalıq xızmetler kórsetiwshi oraylar iskerligi Ádillik ministrligi sistemasında jolǵa qoyıldı.
Mámleketimizde mámleketlik uyımları hám shólkemleri iskerligin, ásirese orta hám tómengi buwındı huqıqıy tárepten támiyinlew hámde olarǵa sıpatlı hám professional yuridikalıq xızmet kórsetiwge qaratılǵan reformalar basqıshpa-basqısh ámelge asırılmaqta.
Bunıń ayqın dáliyli sıpatında, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-jıl 29-iyun kúngi «Mámleketlik uyımları hám shólkemlerine yuridikalıq xızmet kórsetiw iskerligin jánede jetilistiriw is-ilajları haqqında»ǵı PQ-5168-sanlı qararı qabıl etilgen edi.
Usı qarar talaplarına muwapıq, 2021-jıl 1-oktyabr kúninen baslap Kegeyli rayonı Yuridikalıq xızmet kѳrsetiw orayı (keyingi orınlarda «Oray» dep júritiledi) tárepinen, (Kegeyli rayonında Toǵay xojalıǵı mekemesi shólkemlestirilmegenligin esapqa halda) búgingi kúnde:
- Kegeyli rayonlıq Qarjı bѳlimi;
- Xalıq bilimlendiriw bѳlimi;
- Mektepke shekemgi bilimlendiriw bѳlimi;
- Mádeniyat bѳlimi;
- Medicina birlespesi;
- Sanitariya-epidemiologiya tınıshlıq hám jámiyet salamatlıǵı bѳlimi;
- Byudjetten tısqarı pensiya qorı;
- Abadanlastırıw basqarması;
- Irrigaciya bѳlimi;
- Qurılıs bѳlimi;
- Veterinariya hám sharwashılıqtı rawajlandırıw bѳlimlerine yuridikalıq xızmet kѳrsetilip kelinbekte.
Oraylar iskerliginiń tiykarǵı baǵdarları qanday?
Oraylar iskerliginiń tiykarǵı baǵdarları tómendegilerden ibarat:
-yuridikalıq xızmet kórsetiletuǵın mámleketlik uyımları hám shólkemleri (keyingi orınlarda mámleketlik uyımları) iskerligin huqıqıy tárepten támiyinlew;
- mámleketlik uyımlarǵa sıpatlı hám tájriybeli yuridikalıq járdem kórsetiw;
- mámleketlik uyımları xızmetkerleriniń huqıqıy sawatxanlıǵı hám huqıqıy mádeniyatın asırıw;
- mámleketlik uyımlarınıń múlkiy hám basqada huqıqları hám nızamlı máplerin óz waqtında, hár tárepleme hámde nátiyjeli qorǵalıwın támiyinlew;
- mámleketlik uyımları tárepinen qabıl etilip atırǵan hújjetlerdiń nızamlı hámde hár tárepleme puxta hám sıpatlı bolıwın támiiynlew.
Oraylar hám shólkemler ortasında hújjet almasıwı qanday tárizde ámelge asırıladı?
- Oraylar tárepinen mámleketlik uyımlarǵa yuridikalıq xızmetler “E–HUQUQSHUNOS” elektron sistemasınan paydalanǵan halda ámelge asırıladı.
“E–HUQUQSHUNOS” elektron sisteması qanday imkaniyatlarǵa iye?
“E–HUQUQSHUNOS” elektron sisteması tómendegi imkaniyatlarǵa iye:
- elektron sistemaǵa ishki buyrıq, shártnamalar hám basqa yuridikalıq tárizdegi hújjetlerdiń úlgilerin kiritiw hámde bar bolǵan hújjetler úlgilerinen erkin paydalanıw;
- elektron sistemadan paydalanıwshı shólkemler tárepinen jeke kabinetke kiriw, hár qanday hújjet joybarı hám oǵan salıstırmalı materiallardı tayarlaw, qayta islew hám juwmaq alıw ushın Oraylarǵa jiberiw;
- Oraylardıń juwapker xızmetkerleri tárepinen, tiyisli juwmaq tayarlaw, hújjetlerdi elektron sanlı imza menen tastıyıqlaǵan halda, elektron sistemaǵa biriktiriw hámde óz–ara hújjet almasıw;
- elektron sistemadan paydalanıwshı shólkemler tárepinen Oraylardan unamlı juwmaq alınǵannan keyin tákirarlanbaytuǵın arnawlı san beriw hám elektron tárizde qabıl etiw, usı hújjetlerdi avtomatik tárizde izbe–izlikte dizimge alıw;
- mámleketlik uyımı iskerligin jedellestiriw boyınsha usınıslardı sistemaǵa biriktiriw, olardı qayta islew, usınıslardı elektron sanlı imza menen tastıyıqlaw hámde jiberiw;
- úgit–násiyat ilajları menen baylanıslı materiallardı elektron sistema arqalı almasıw;
- mámleketlik uyımlarına talapnama, sudlarǵa arza yaki dawa arzalardı kiritiw ushın olardıń joybarların qayta islew hám elektron sanlı imza menen tastıyıqlap kiritiw;
- yuridikalıq xızmet kórsetiletuǵın shólkemlerde ótkeriletuǵın tekseriwlerde aralıqtan qatnasıw hámde olarǵa huqıqıy másláhátler beriw;
- Oraylar tárepinen yuridik hám fizikalıq shaxslardan kelgen múrájatlardı úyrenip shıǵıw hám olarǵa tiykarlantırılǵan juwaplar jiberiwde qatnasıw.
Statistik esabatlarǵa názer awdaratuǵın bolsaq, Oray tárepinen joqarıda atap ótilgen mámleketlik uyım hám shólkemlerdiń 10 mıńnan artıq buyrıq hám shártnamaları úyrenilip shıǵılıp, olarǵa huqıqıy juwmaqlar beriliwi, nızamǵa muwapıq emes tabılǵan 987 hújjetlerdiń nızam talaplarına muwapıqlastırılıwı támiyinlendi.
Mámleketlik uyım xızmetkerleri menen 260ǵa jaqın sáwbetlesiwler ótkerilip, Oray iskerligi
17 márte ǵalaba xabar qurallarında, 150 márte sociallıq tarmaqlar arqalı úgit-násiyat jumısları alıp barıldı.
Oray tárepinen tek ǵana mámleketlik uyım xızmetkerlerine tikkeley yamasa jumıs ornına barıw arqalı emes, Oray tárepinen sociallıq tarmaqlarda shólkemlestirilgen “KEGEYLI YURIDIKALIQ XIZMET KÓRSETIW ORAYI” telegramm hám facebook kanalları arqalıda huqıqıy másláhátler, sonday–aq nızamshılıqqa kiritilgen ózgeris hám qosımshalar boyınsha túsinikler berip kelinbekte.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-jıl 9-avgustta «Jetim balalar hám ata-ana qaramaǵınan ayrılǵan balalardı mámleket tárepinen qollap-quwatlawdıń jańa sistemasın islep shıǵıw is-ilajları haqqında»ǵı PQ-5216-sanlı qararı, usı qarar tiykarında Ministrler Kabinetiniń
2021-jıl 25-oktyabrde «Jetim balalar hám ata-ana qaramaǵınan ayrılǵan balalardı sociallıq qollap-quwatlawǵa baylanıslı qosımsha is-ilajlar haqqında»ǵı 656-sanlı qararları qabıl etildi.
Joqarıda atap ótilgen, Prezidentimizdiń 9-avgust 2021-jıldaǵı PQ-5216-sanlı qararınıń 15-bánti talaplarına tiykar, jetim balalar hám ata-ana qaramaǵınan ayrılǵan balalar hámde olardı perzentlikke yaki amangerlikke, qáwenderlikke, patronatqa alǵan puqaralarǵa Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayları tárepinen biypul yuridikalıq xızmet kórsetiw yaki huqıqıy másláhátler beriw wazıypası júkletilgen.
Búgingi kúnde, rayonda 81 shańaraqlarda 101 jetim hám ata-ana qaramaǵınan ayrılǵan balalar tárbiyalanıp kelmekte.
Bul shańaraqlar menen sáwbetlesiwler ótkerilip, olarǵa dáslebinde Oraydıń jumısları, maqsetleri, baǵdarları hám funkciyaları menen tanıstırıldı.
Ótkerilgen ushırasıwlarda 20 dan artıq yuridikalıq xızmetler kórsetilip, ámeliyatta qıynap yaki túsinbewshilik bolıp atırǵan máseleleri boyınsha huqıqıy túsinikler berildi.
Bul baǵdarda Oray tárepinen 20 dan aslam sáwbetlesiwler ótkerilip, ámelge asırılǵan jumıslar Qaraqalpaqstan teleradio kanallarında kórsetiw hám esittiriwler shólkemlestirilip, “Erkin Qaraqalpaqstan”, “Kegeyli turmısı”, “Tınıshlıq saqshısı” hám “Ǵárezsizlik hám Nızam” gazetalarında maqalalar járiyalandı.
Búgingi kúnde, mámleketimizdiń barlıq rayon hám qalalarında Ádillik ministrligi sistemasında yuridikalıq xızmet kórsetiw orayları iskerliginiń jolǵa qoyılıwı óziniń unamlı nátiyjesin kórsetpekte.
Bul boyınsha, yuridikalıq xızmet kórsetiletuǵın mámleketlik uyımlardıń oraylarǵa jiberiletuǵın hújjetler joybarların huqıqıy ekspertizadan ótkeriw hám qabıl etiw processlerin elektron formaǵa ótkeriwshi “E-huquqshunos” elektron sisteması jaratıldı, is júritiw tolıq elektronlastırılıp, qaǵazdan paydalanıwǵa shek qoyıldı.
Mámleketimiz basshısı tárepinen ótken dáwirdegi Oray iskerligine joqarı isenim bildirilip, Orayǵa jáne bir márte joqarı juwapkershilik júklenbekte.
Bunıń ayqın dáliyli sıpatında, Prezidentimizdiń 2022-jıl 18-mart kúni «Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayları iskerligin jánede keńeytiriw boyınsha qosımsha is-ilajlar haqqında»ǵı PQ-173-sanlı qararı qabıl etildi.
Usı qarar talaplarına tiykar, 2022-jıl 1-avgust kúninen baslap:
- máhálle hám nuranıylardı qollap-quwatlaw bólimi;
- awıl xojalıq bólimi;
- turizm hám mádeniy miyras bólimi;
- sporttı rawajlandırıw bólimi;
- shańaraq hám hayal-qızlar bólimi;
- mámleketlik salıq inspekciyası;
- xalıq bántligine kómeklesiw orayı;
- mámleketlik ulıwma orta bilim beriw mektepleri;
- mámleketlik mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemleri;
- mámleketlik kóp tarmaqlı oraylıq hám shańaraqlıq poliklinikalarǵa basqıshpa-basqısh yuridikalıq xızmetler kórsetiliwi támiyinlenip kelinbekte.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2022-jıl 2-dekabrdegi PP-258-sanlı Pármanı menen Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2022-jıl 18-marttaǵı PQ-173-sanlı qararına kiritilgen ózgeris hám qosımshaǵa muwapıq 2023-jıl 1-yanvar kúninen baslap Jaslar isleri agentliginiń Kegeyli rayonı bóliminede yuridikalıq xızmet kórsetiw jumısları baslandı.
Maǵlıwmat ornında, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-jıl 29-iyun kúngi «Mámleketlik uyımları hám shólkemlerine yuridikalıq xızmet kórsetiw iskerligin jánede jetilistiriw is-ilajları haqqında»ǵı PQ-5168-sanlı qararınıń 6-bánti talaplarına tiykar, yuridikalıq xızmet kѳrsetiliwi belgilengen shѳlkemler tárepinen Oray menen kelisilmegen halda yuridik tárizdegi hújjetler qabıl etiwge jol qoyılmaslıǵı, bunday hújjetler yuridik kúshke iye emesligi hámde olar qabıl etilgen waqıttan hesh qanday huqıqıy aqıbetlerdi keltirip shıǵarmaytuǵınlıǵı belgilep ѳtilgen.
Yuridikalıq xızmet kórsetiliwi lazım bolǵan mámleketlik uyım hám shólkemlerde nızambuzıwshılıqlardıń aldın-alıw hám nızam ústinligin támiyinlew Oraydıń baslı maqseti esaplanadı.
Kegeyli rayonı Ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw
orayı bas yuristkonsultı I.Aleuatdinov