Янгиликлар
11
Huqıq buzarlıqlardıń profilaktikası tarawında ámelge asırılıp atırǵan isler haqqında
Búgungi kúnde mámleketimizde huqıq buzarlıqlar profilaktikası boyınsha ózgerisler bolıp atırılǵanlıǵı hesh kimge sır emes.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Sh.Mirziyoyev 2020-jıldıń juwmaǵında Oliy Majiliske jollaǵan murajáátnamasında “Búgingi kúnde qawipsizlik hám turaqlılıq jolında payda bolıp atırǵan qawiplerge tiyisli qatnasıqta bolıwımızdıń ózi jeterli emes. Bar bolǵan qawip-qaterlerdiń tábiyatın tuwırı túsinip jetiwimiz kerek. Olardıń derekleri hám óz ara qatnasıqların óz waqtında anıqlawımız zárúr. Jámiyette turaqlılıqtı saqlawdıń shárt-sharayatların belgilep alıwımız hám olardan únemli paydalanıwımız kerek. Ózbekstan Respublikasınıń turaqlılıǵın rawajlandırıw usılarǵa baylanıslı” dep aytıp ótken edi.
Huqıq buzarlıqlar profilaktikası boyınsha Ózbekstan Respublikası Prezidentinıń 2017-jıl 14-martaǵı PQ-2833-sanlı qararına tiykar háptenıń hár piyshembi kúni –“Huqıq buzarlıqlar profilaktikası” kúni dep belgileniwi hám “Máhálle paspanı” lawazımı ornına profilaktika inspektorınıń jámiyetlik tártibin saqlaw boyınsha járdemshi lawazımı engiziliwi huqıq buzarlıqlar profilaktikasına qaratılǵan itibardın mısalı bola aladı. Huqıq buzarlıqlar profilaktikası haqqında sóz barar eken hár bir shaxıs huqıq buzarlıq profilaktikası ózi ne degen soraw payda boladı. Birinshi huqıq buzarlıq túsinigine toqtalıp ótsek, huqıq buzarlıq bul-islengen hákimshilik yamasa jınayıy juwapkershilikke tartılıw kózde tutılǵan ayıplı nızamsız qılmıs túsiniledi. Huqıq buzarlıqlar profilaktikası bolsa – huqıq tártibin saqlaw hámde bekkemlew, huqıq buzarlıqlardı anıqlaw, olarǵa shek qoyıw, sonday-aq huqıq buzarlıqlardıń islenıw sebeplerin hámde olarǵa imkan beriwshi shárt-sharayatlardı anıqlaw, saplastırıw maqsetinde qollanılatuǵın huqıq burzarlıqlardıń ulıwmalıq, arnawlı, jeke tártiptegi hámde viktimologik profilaktikasınıń huqıqıy sociyallıq shólkemlestiriw hám basqa shara tádbirler sisteması bolıp esaplanadı.
Ózbekstan Respublikası huqıq buzarlıqlar profilaktikası haqqındaǵı nızam, nızamshılıq palatası tárepinen 2013-jıl oktyabrde qabıl etilgen, senat tárepinen 2014-jıl 10-ápirelde maqullandı. Usı nızamnıń tiykarǵı maqseti huqıq buzarlıqlar profilaktikası tarawındaǵı qatnasıqlardı tártipke salıwdan ibarat bolıp esaplanadı. Bul Nızam huqıq buzarlıqlardıń profilaktikasına tiyisli iskerliginiń tiykarǵı wazıypaları tómendegilerden ibaratlıǵı, yaǵnıy, puqaralar qadaǵalawsızlıǵı, olar tárepinen huqıqbuzarlıklar yamasa basqada unamsız waqıyalardıń aldın alıw, olarǵa múmkinshilik beretuǵın sebepler hám shárt-shárayatlardı anıqlaw hám de saplastırıwdan ibarat. Nızamda birinshi náwbette huqıqbuzarliklar islewge beyim bolǵan shaxslardı anıqlaw zárúrli ekenligine atap kórsetilgen. Aldı menen, olarǵa tárbiyalıq tásir kórsetiw jolınan barıw nátiyjeli ekenligi itibarǵa alınadı. Nızamda huqıq buzarlıqlardıń isleniw sebepleri, olarǵa múmkinshilik berip atırǵan shárt-shárayatlardı anıqlaw, olardı saplastırıw jolları haqqında anıq maqsetler názerde tutılǵan. Bárshemizge belgili, Ishki isler, Prokuratura orgınları, Milliy qawipsizlik xızmeti, Milliy gvardiya, Ózbekstan Respublikası Korrupsiyaǵa qarsı guresiw agentligi, Ádillik orgınları, Mámleket bajıxana xızmeti, Mámleketlik salıq xızmeti, Miynet hám xalıqtı sociallıq qorǵaw shólkemleri, Tálim mákemeleri, Mámleketlık den-sawlıqtı saqlaw sistemasın basqarıw shólkemleri hám den sawlıqtı saqlaw mákemeleri, Ózbekstan Respublikası Ekologiya hám qorshaǵan ortalıqtı qorǵaw mámleket komiteti, Ózbekstan Respublikası Jaslar isleri agentligi hám onıń aymaqlardaǵı bolimleri huqıqbuzarliklar profilaktikasın ámelge asırıwshı organlar hám mákemeler bolıp esaplanadı dep kórsetilgen.
Ulıwmalastırıp aytqanda “Huqıqbuzarliklar profilaktikası tuwrısında”gi Nızamnıń qabıl etiliwi mámleketimizde nızamshılıq tarawında alıp barılıp atırǵan reformalardıń ajıralmas dawamı bolıp tabıladı. Onıń áhmiyeti sonda, tekǵana, onıń orınlanıwına juwapker mekeme xızmetshileriǵana emes óz huqıqların jaqsı bilgen hár bir insan jaqın-átirapındaǵı jınayat kóshesine kirip qalıp atırǵan zamanlasına, jaqınlarına yamasa máhelledaslarına bul joldıń dawamı joqlıǵı ekenligin túsindiriwge háreket etiwi hám onı tuwrı jolǵa qaytarıwdı watan aldındaǵı minneti dep biladi. “Huqıqbuzarliklar profilaktikası haqqındaǵı”gi Nızamnıń ózi usı maqsetti kózleydi!
Taxtakópir rayonı Yuridikalıq xizmet kórsetiw orayı bas yuriskonsultı Tlewbayev Timur Dawletbay ulı.