Янгиликлар
07
KONSTITUCIYALÍQ REFORMALAR: INSAN HUQÍQLARÍ EŃ JOQARÍ QÁDIRIYAT
Konstituciya mámleketimizdegi joqarı yuridikalıq kúshke iye bolǵan xuqıqıy xújjet bolıp esaplanadı. Konstituciya tiykarında xám onıń orınlanıwın támiyinlew maqsetinde basqa nızamshılıq xújjetleri kabıl etiledi.
1992-jıl 8-dekabr kúni Ózbekstan Respublikası Oliy Kengashınıń
12-shaqırıq 11-sessiyasında Ózbkestan Respublikası Konstituciyası qabıl etildi.
Konstituciyanıń qabıl etiliwi menen jámiyetlik hám mámleket qurılısınıń barlıq salalarındaǵı qatnasıqlardı, milliy nızamshılıǵımızdıń bárshe tarawların tártipke salıwshı anıq huqıqıy sistema jaratıldı. Puqaralardıń huqıq hám erkinlikleriniń kepillikleri mámleket tárepinen kepillendi.
Sonday-aq, Konstituciyada mámleketlik hákimiyattıń bóliniwi tiykarında ámelge asırılıwı, pikirlerdiń kóp túrliligi hámde kóp partiyalılıqqa tiykar jarattı.
Tiykarǵı nızamda Ózbekstan Respublikası óziniń nızam arqalı tastıyıqlanǵan mámleketlik nıshanları – bayraǵına, gerbine hám gimnine iye ekenligi kórsetilgen.
Búgingi kúnde biz konstituciyalıq normalardıń ámelde orınlanıwın támiyinlewge, xalqımızdıń turmıs-tárizin jaqsılawǵa, mámleketlik uyımlardıń xalıq aldındaǵı juwapkershiligin asırıwǵa qaratılǵan bir qatar nızam hújjetleri qabıl etilip atırǵanlıǵınıń gúwası bolmaqtamız.
Xabarıńız bar, 2022-jıl mámleketimizde Insan qádirin ulıǵlaw hám belsene máhálle jılı dep belgilendi.
Usı jıldıń 28-yanvar kúni Prezidentimizdiń 60-sanlı Pármanı menen «Insan qádiri ushın» principi tiykarında Jańa Ózbekstannıń 2022-2026-jıllarǵa mólsherlengen rawajlanıw strategiyası hám onı 2022-jılda ámelge asırıw boyınsha mámleketlik baǵdarlama tastıyıqlandı.
Strategiya tiykarında barlıq tarawlarda, sonıń ishinde xalıqtıń sociallıq járdemge mútáj qatlamın qollap-quwatlaw, hayal-qızlarımızdıń jámiyettegi rolin ele de asırıw, máhálle institutın rawajlandırıw, mámleketlik uyımlardıń xalqımız aldındaǵı juwapkershiligin asırıw sıyaqlı bir qatar wazıypalar belgilenip, orınlanıwı támiyinlenbekte. Párman menen, 1-aprel sánesinen baslap Qaraqalpaqstan Respublikası hám Xorezm wálayatında 1-4-klass oqıwshıların Mámleketlik byudjet qarjıları esabınan biypul awqat (azanǵı as hám túslik) penen támiyinlew tártibiniń engiziliwi de, Qaraqalpaqstan xalqına degen itibardıń jáne bir ámeliy mısalı boldı.
Jaslar siyasatı, hayal-qızların huqıqların qorǵaw, joqarı oqıw orınlarına qamtıp alıw dárejesin asırıw, jaslardıń bántligin támiyinlew baǵdarında da bir qatar nızamshılıq hújjetleri qabıl etildi.
Prezidentimizdiń 87-sanlı Pármanı hayal-qızlarımızdı úlken quwanıshqa bóledi.
Párman menen 2022-2023-oqıw jılınan baslap joqarı oqıw ornı, texnikum hám kolledjlerde, sırtqı hám keshki tálimde oqıp atırǵan hayal-qızlardıń kontraktların tólew ushın 7 jılǵa payızsız kredit, magistraturada oqıp atırǵan qızlardıń kontrakt tólemleri mámleketlik byudjetten qaplap beriledi, mámleketlik ilimiy shólkemler yamasa JOO doktoranturasına hayal-qızlar ushın hár jılı keminde 300 den maqsetli kvota ajıratıp barıladı, Mámleketlik basqarıw akademiyasında basshı hayal-qızlardı tayarlaw boyınsha óz aldına oqıw kursları shólkemlestiriledi.
Prezidentimiz tárepinen usı jıldıń 4-mart kúni ótkerilgen videoselektor májilisinde student jaslardıń bántligin támiyinlewge qaratılǵan bir qatar tapsırmalar berildi.
Máselen, studentlerdiń bántligin támiyinlew ushın Bas ministr basshılıǵında respublika komissiyası, hákim hám rektorlar menen birge aymaqlarda usınday komissiyalar shólkemlestiriw wazıypası belgilendi.
Bul Komissiya:
- wálayat hákimleri hám rektorlar menen birge hár bir joqarı oqıw ornı kesiminde “studentler balansı”n anıqlap aladı;
- vakant orınlardı analizlep, hár bir wálayat boyınsha 1, 2 hám 3-kurs studentleriniń keminde 30-40 payızın jumısqa jaylastırıw ilajların kóredi.
Bunnan tısqarı, keyingi jıllarda máhálle institutınıń rolin asırıw, onda jasawshı xalıqtıń mashqalaların máhálleniń ózinde sheshiw, mámleket tárepinen kórsetiletuǵın xızmetlerdi máhállelerde ámelge asırıw boyınsha bir qatar hújjetler qabıl etildi.
Atap aytqanda, hár bir máhállede isbilermenlikti rawajlandırıw, xalıqtıń bántligin támiyinlew hám kámbaǵallıqtı qısqartıw máseleleri boyınsha hákim járdemshileri, jaslar jetekshisi, hayal-qızlar belsendisi lawazımları engizildi.
Bul lawazım iyelerine mámleketlik siyasattı máhálleniń ózinde támiyinlewdey juwapkershilikli wazıypa júkletilgen.
Usı orında esletip ótiwimiz lazım, konstituciyalıq dúzimdi ózgertiwge háreket etiw, Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Respublikasınıń mámleketlik nıshanlarına húrmetsizlik etiw, mámleketlik tilge yamasa basqa tillerge mensinbey yamasa jek kóriwshilik penen qaraw, shaxsqa baylanıslı maǵlıwmatlar haqqındaǵı nızamshılıq hújjetlerin buzıw, xat jazıspalar, telefonda sóylesiwler yamasa basqa xabarlardıń sır saqlanıw tártibin buzıw sıyaqlı háreketler ushın hákimshilik hám jınayıy juwapkershilik belgilengen.
Sonlıqtan jaslarımızdı hár qıylı jat illetlerden awlaq bolıwǵa, nızamlardı húrmet etiw hám oǵan ámel etiwge, elimizde jaratılǵan keń imkaniyatlardan nátiyjeli paydalanıwǵa shaqırıp qalamız.
Kegeyli rayonı Ádillik bólimi
Yuridikalıq xızmet kórsetiw
orayı baslıǵı Kazbek Paluaniyazov