Янгиликлар
22
Sharwashılıq xojalıqlarına qanday jeńillikler bar?
Awıl xojalıǵı, sonıń ishinde sharwashılıq tarmaǵınıń tez rawajlanıwına sistemalı hám uzaq múddetti mólsherlengen mámleket kómegisiz erisip bolmaydı. Mámleket tárepinen qollap-quwatlawǵa qaratılǵan kompleks is-ilájlar awıl xojalıǵı tarawında tovar islep shıǵarıwda rentabelliktiń zárúr dárejesin támiyinlew imkanın beredi. Bul sharwashılıq tarawı ushın júdá áhmiyetli esaplanadı. Sebebi, kem qárejetli hám sol menen birge kóp dáramat keltiretuǵın bul tarmaqtıń tolıq rawajlanıwı ushın isbilermenlerge finanslıq járdemnen tısqarı, shólkemlestiriw jumıslarına shekem mámleket tárepinen kómek beriliwi tarawdıń rawajlanıwında áhmiyetli faktor boladı.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-jıl 3-mart kúngi “Sharwashılıq tarmaqların mámleket tárepinen jánede qollap-quwatlawǵa tiyisli qosımsha is-ilájlar haqqında” ǵı PQ-5017-sanlı qararı bul taraw ushın imkaniyatlar esigin ashtı.
Qararǵa muwapıq, 2021-jıl 1-mart kúninen baslap Isbilermenlik iskerligin qollap-quwatlaw mámleket fondınıń kompensaciya hám kepilliginen paydalanǵan sharwashılıq, qusshılıq, balıqshılıq hám qoyanshılıq tarawındaǵı krediti boyınsha tólewlerdi óz waqtında qaytarıp atırǵan isbilermenlik subyektlerine, olardıń kredit boyınsha qarızdarlıǵı tolıq qaplanbaǵanǵa shekem, jańa kreditlar boyınsha fondtıń kepilliginen paydalanıwǵa ruqsat beriledi. Sharwashılıq tarawı ushın bul júdá áhmiyetli esaplanadı. Sebebi klaster basshıları bolǵan isbilermenlerge mayda shaqlı mallarǵa turaqlı tárizde jem jetkizip beriw, veterinariya ilájların ótkeriw, sonday-aq, jún hám góshti qayta islew kárxanalarınıń úzliksiz jumısın támiyinlewge aylanba qarjılar turaqlı túrde kerek boladı.
Bunnan tısqarı, jańa qararǵa kóre, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2019-jıl 18-mart kúngi “Sharwashılıq tarmaǵın jánede rawajlandırıw hám
qollap-quwatlaw is-ilájları haqqında” ǵı qararı 2-bántine muwapıq berilgen jeńillikler sharwashılıq ónimleri islep shıǵarıwshı barlıq xojalıq subyektlerine hám aralas jem islep shıǵarıwshı kárxanalarǵa qarata da qollanılıwı belgilendi. Endilikte olar jaylaw jer uchastkalarında tamshılatıp hám jawın menen suwǵarıw texnologiyasın engiziw ushın mámleket tárepinen qollap quwatlanadı. Olarǵa usı jer maydanların suwǵarıw tik qudıqlardı burǵılawǵa hár bir metr ushın 100 mıń sumnan subsidiya beriledi. Bunda subsidiya qárejetleri Ózbekstan Respublikası mámleket byudjeti hám xalıq aralıq finans institutları, sırt el húkimet shólkemleri hám basqa donorlardıń kreditlar (qarızları) hám grantları esabınan qaplanadı.
Ózbekstan Respublikası Ministrler Kabineti janındaǵı Isbilermenlik subyektleri iskerligin rawajlandırıwdı qollap-quwatlaw mámleket fondı qarjıları esabınan egin jetistiriwshilerge tamshılatıp hám jawın menen suwǵarıw sistemaların qurıw, rekonstrukciya etiw hám olardıń butlawshı bóleklerin satıp alıw ushın 5 jılǵa shekemgi múddetge ajıratılatuǵın kreditlardıń valyuta túrinen tısqarı, bir gektarǵa ekvivalenti 20 million sumnan aspaytuǵın bólimi boyınsha payız qárejetleri kommerciyalıq bankler tárepinen belgilengen payız stavkasınıń
50 payızı muǵdarında, biraq kredit stavkasınıń 10 payızlıq muǵdarınan aspaǵan halda qaplanadı. Bul bolsa isbilermenler alǵan kreditlerdi ayma-ay mashqalasız qaplaw barıw imkanın beredi. Sharwashılıq ónimlerin islep shıǵarıwshı barlıq xojalıq subyektleri hám aralas jem islep shıǵarıwshı kárxanalar óz aymaqlarında eginler jetistirip, azıqlıq bazasın turaqlı túrde bekkemlep baradı.
2021-jıl 1-yanvar kúninen baslap 2024-jıl 1-yanvarǵa shekem naslshilik subyektleri ushın olardıń tiykarǵı iskerlik túri boyınsha payda salıǵı, mal-múlk salıǵı, jer salıǵı hám suw resurslarınan paydalanılǵanlıq ushın salıq stavkası
50 payız muǵdarında ámelge asırıladı. Sonday-aq, náslshilik xojalıqları dárejesine iye subyektlerdiń usı jeńilliklerden kelesi úsh jıl barısında paydalanıwı nátiyjesinde bosaǵan hám ózlerinde qalǵan qarjılarınan paydalanǵan halda tiykarǵı iskerligin keńeytiriwge xızmet etedi.
Sonday-aq qararda qosılǵan qun salıǵın tólew boyınsha hám jeńillikler belgilenedi. Hújjettiń 3-bántine kóre ornatılatuǵın tártipke muwapıq, 2021-jıl
1-iyuldan baslap qosılǵan qun salıǵı tólewshisi bolǵan sharwashılıq xojalıqlarında jetilistirilip, gósh ushın realizaciya etilgen iri hám mayda shaqlı qaramallar tiri salmaǵınıń hár bir kilogramı ushın eki mıń sumnan hámde sútiniń hár bir litri ushın eki júz sum muǵdarında mámleket byudjetinen subsidiya ajıratıladı. Usı bántte názerde tutılǵan subsidiyalar qosılǵan qun salıǵınan qarızdarlıǵı bar bolmaǵan, sonday-aq kontragentlerdi tańlawǵa lazım dárejede zárúr bolǵan kárxanalarǵa olardıń subsidiyalar alıw haqqındaǵı arzalarına tiykarlanıp keyingi aydıń
25-sanesine shekem ajıratıladı. Bul júdá áhmiyetli, sebebi subsidiyalaw sharwashılıq xojalıqları tárepinen jetilistirilip atırǵan ónimniń ózine túser bahası asıp ketpewi, olardıń bazar sharayatında básekige shıdam beriwin támiyinleydi.
Mámleketimiz basshısınıń usı qararı menen sońǵı jıllarda qáliplestirilip atırǵan huqıqıy hújjetler sistemasına sáykes kompleks jantasıw menen ajıralıp turadı. Sebebi onda sharwashılıqtıń barlıq tarmaqları jetiskenlik penen islewi ushın zárúr sharayatlar jaratıw maqset etilgen. Sharwashılıq, atap aytqanda qaraqólshiliktiń mámleket tárepinen qollap-quwatlanıwı tek ǵana tarmaqta jámlengen islep shıǵarıw, finanslıq, sociallıq potencialdıń tolıq ámelge asıwında emes, bálki, birinshi náwbette kambaǵallıqtı qısqartıw, mámleketimizdiń
azıq-awqat qáwipsizligin asırıw hám awıl xojalıǵın rawajlandırıwdıń barlıq strategiyalıq maqsetlerge jetisiwine xızmet etedi.
Shımbay rayonı Ádillik bólimi
Yurıdikalıq xızmet kórsetiw
orayı bas yuriskonsultı A.Nurabullayev