Янгиликлар
27
Ózbekstan Respublikasında Konstituciyalıq reformalar
Ózbekstan Respublikasında Konstituciyalıq reformalar
Búgingi kúnde zamanagóy glaballasıw sharayatında pútkil dúnya mámleketleri jedel tárizde konstituciyalıq rawajlanıwdıń óz modelin izlemekte. Sonıń menen birge, konstituciya mámlekettiń sıyasıy hám sociyallıq turaqlılıǵın támiynlewdiń tiykarǵı faktorlarınan biri bolıp esaplanadı.
Sol qatarı Ózbekstan Respublikası konstituciyalıq reformaların ámelge asırıwda úlken tájriybege iye bolıp, tiykarınan háreketler strategiyasında belgilengen wazıypalardı amelge asırıw sheńberinde 7 márte konstituciyanıń 21-statyasına
32 ózgeris hám qosımshalar kiritilgen. Atap aytqanda, bular parlament, Prezident hám húkimet iskerligine, sud hákimiyatınıń ǵárezsizligi hám rawajlanıwına, hákimiyat tarmaqları ortasında óz-ara baqlaw hám teńsalmaqlılıqtı saqlaw sistemasına, saylaw sistemasın demokratlastırıw tarmaqlarında óz kórinisin tapqan.
Sonıń menen bir qatarda, mámleketimizde konstituciyalıq reformalardıń baslanıwın tómendegi tiykarǵı faktorlar hám sebepler quraydı.
Birinshi, aldınǵı ámelde bolıp kelgen “mámleket-jámiyet-insan” principlerin “insan-jámiyet-mámleket” principlerine ózgertiw zárúrligi konstituciyalıq reformalardıń baslanıwına birlemshi tiykar boldı;
Ekinshi, mámleketimiz rawajlanıwınıń sońǵı jıllarında ámelge asırılǵan reformalar nátiyjesinde júzege kelgen jańa sociyallıq qatnasıqlardıń
konstituciyalıq-huqıqıy statusın bekkemlew. 2017-2022-jıllarda mámleketimiz basshısı baslaması menen bárshe tarawlardı elektronlastırıw boyınsha keń kólemli isler ámelge asırıldı.
Úshinshi, sońǵı jıllarda jeke múlikke qol qatılmaslıǵın támiynlew barısında engizilgen jańa mexanizmlerdi bas nızamımızda bekkemlew zárúrligi. Bárshemizge málim, múlikdar bolıw hár bir insannıń ajıralmas huqıqlarınan biri ekenligi sol sebepli múlikdarlardıń huqıqların qorǵaw bul barada kepillikli sistema engiziw hám hár qanday sharayatta da múlikke qol qatılmaslıǵın támiynlew zárúrligin payda etedi.
Tórtinshi, ekologiya hám átirap-ortalıqtıń tazalıǵın saqlaw, onı keleshek áwladqa jetkeriw barısında joqarı maqsetlerdi konstituciyada belgilew zárúrligin payda etpekte.
Besinshi, jaslardıń huqıq hám máplerine támiynlew barısındaǵı mámleket tárepinen jaratılıp berilgen kepillikli sistemanı búgingi kún talaplarınan kelip shıqqan halda qáliplestiriw bas nızamımızǵa tiyisli ózgeris hám qosımshalardı kiritiw zárúrligin júzege keltirdi.
Bir sóz benen aytqanda, búgingi ámelge asırılıp atırǵan konstituciyalıq reformalar tómendegi unamlı tárepleri menen xalqımız hám mámleketimiz rawajlanıwı ushın úlken áhmiyetke iye bolıp esaplanadı.
Yaǵnıy, usı reformalar “insan qádiri ushın” degen iygilikli principtıń turmısta óz dáliylin tabıwına, mámleket hám jámiyet jumısların basqarıwda xalıqtıń
erk-ıqrarın pútkilley qarar taptırıw barısındaǵı demokratiyalıq reformalardıń evolyuciyalıǵın támiynlewge, ádillikli hám ádil sudlawdı támiynlew, zamanagóy sociyal-ekonomikalıq qatnasıqlardıń konstituciyalıq-huqıqıy statusin belgileniwine, jańa Ózbekstannıń dúnya jamiyetindegi ornı jánede artıwına xızmet qıladı.
Shomanay rayonı ádillik bólimi
Insan huqıqların qorǵaw hám
huqıqtı qollaw ámeliyatın
úyreniw bólimi bas másláhátshisi B.Qayıpbergen