Янгиликлар
23
Referendum ótkeriw tártibi qanday
Referendum ótkeriw tártibi qanday
Referendum – Ózbekstan Respublikasınıń nızamların hám basqa qararların qabıl etiw maqsetlerinde jámiet hám mámleket turmısınıń eń áhmietli máseleleri boyınsha puqaralardıń ulıwmaxalıqlıq dawıs beriwi bolıp esaplanadı.
Referendum saylawlar menen bir qatarda xalqımızdıń erk-ıqrarı hám qálewiniń sáwleleniwi esaplanadı. Referendumda qabıl etilgen qararlar joqarı yuridikalıq kúshke iye boladı.
Sol ushın da, Ózbekstan Respublikasınıń Konstituciyasiniń 9-statyasında, jámiyet hám mámleket ómiriniń eń zárúrli máseleleri ulıwmaxalıqlıq talqılawǵa usınıladı, ulıwma dawısqa (referendumǵa) qoyılıwı belgilengen.
Ózbekstan Respublikasınıń Referendum haqqındaǵı Nızamınıń 6-statyasına tiykar, referendum ótkeriletuǵın kúnge shekem yamasa referendum kúni on segiz jasqa tolǵan Ózbekstan Respublikasınıń hár bir puqarası referendum qatnasıw huqıqına iye.
Bunnan tısqarı, Ózbekstan Respublikasınıń aymaǵınan tısqarıda, yaǵnıy shet elde jasap atırǵan Ózbekstan Respublikasınıń puqaraları da referendumda qatnasıw huqıqına iye. Sonlıqtan Oraylıq saylaw komissiyası tǝrepinen shet elde jasap atırǵan puqaralarǵa referendumda qatnasıwı ushın Ózbekstan Respublikasınıń shet eldegi elshixanaları, wákilxanaları hǝm konsullıqlarında qatnasıw imkaniyatı jaratıladı.
Sud tárepinen qatnasıq uqıplılıǵına iye emes dep tabılǵan puqaralar, sonday-aq awır hám oǵada awır jınayatlar islegeni ushın sud húkimi menen erkinlikten ayırıw tárizindegi jazanı orınlaw mákemelerinde saqlanıp atırǵan shaxslar qatnasıw huqıqına iye emes.
Referendum ótkeriw baslaması menen Ózbekstan Respublikası puqaraları, Ózbekstan Respublikası Oliy Majlis palataları hám shıǵıwı múmkin.
Referendum Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisi tárepinen tayınlanadı.
Prezident referendum ótkeriw baslamashısı bolǵan jaǵdayda ol Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisine múrájat etiwi yamasa referendum ótkeriw haqqında óz qararın qabıl etiwi múmkin.
Referendumǵa qoyılıp atırǵan máseleniń teksti referendum tayınlanǵanda maqullanadı.
Ózbekstan Respublikası puqaraları eger, referendumda qatnasıw huqıqına iye bolǵan puqaralar ulıwma sanınıń keminde bes payız puqaralar qolı toplanǵan bolsa, eger bunda qol qoyıp atırǵan puqaralar muǵdarı hár bir aymaq (Qaraqalpaqstan Respublikası, wálayatlar hám Tashkent qalası) boyınsha bir tegis hám proporcional túrde jıynalǵan bolsa, referendumni ótkeriw baslaması huqıqın ámelge asıradı.
Ózbekstan Respublikasınıń referendumda qatnasıw huqıqına iye bolǵan hár bir puqarası yamasa puqaralar toparı referendumdı ótkeriw haqqındaǵı baslamasın qollap-quwatlawshı imzalardı toplaw ushın keminde júz shaxstan ibarat topar dúziwi múmkin.
Puqaralar toparınıń kepillikli wákili gruppanı dizimnen ótkeriwdi sorap Ózbekstan Respublikası Oraylıq saylaw komissiyasına arza menen múrájáát etedi.
Ózbekstan Respublikası Oraylıq saylaw komissiyası usınıs etilgen hújjetlerdiń Nızam talaplarına muwapıqlıǵın anıqlaǵannan soń, arza túsken kúnnen baslap bes kún ishinde puqaralar toparın dizimge alıw yamasa dizimge alıwdan bas tartıw haqqında qarar qabıl etedi hám puqaralar toparın dizimge alıw haqqında qarar qabıl etilgeninen keyin wákilge tiyisli dizimnen ótkenlik gúwalıǵı beriledi.
Puqaralar toparın dizimge alıwdan bas tartqan jaǵdayda Ózbekstan Respublikası Oraylıq saylaw komissiyası tiykarlandırılǵan juwap beredi.
Imzalar toplanǵannan keyin Qaraqalpaqstan Respublikası, hár bir wálayat hám Tashkent qalası boyınsha aymaqlar boyınsha bólek-bólek tigilip, sonıń menen birge puqaralar toparınıń juwmaqlawshı bayanı Ózbekstan Respublikası Oraylıq saylaw komissiyasına tapsırıladı.
Referendum ótkeriwde puqaralardıń óz qálewin ulıwma, teń hám tuwrıdan-tuwrı bildiriwi tiykarında jasırın dawıs beriw jolı menen ótkeriledi.
Dawıs beriw arnawlı ajıratılǵan imaratlarda ótkerilip, referendumda dawıs beriw byulleteni dawıs beriwshi tárepinen jasırın dawıs beriw kabinasi yamasa xanasında toltırıladı.
Nókis qalası Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı bas yuriskonsul'ti Sh.Ametov