Янгиликлар
06
Insan huquqları salasında milliy institutlardıń ornı hám áhmiyeti.
Insan huqıqları salasında milliy institutlardıń ornı hám áhmiyeti.
Elimizde insan huqıq hám erkinliklerin támiyinlew ámelge asırılıp atırǵan isler menen birgelikte xızmet kórsetip atırǵan Insan huqıqları boyınsha Ózbekstan Respublikası Milliy orayı hám usı sıyaqlı sawaplı islerdi ámelge asırıwǵa belsendelik etpekte.
Insan huqıqları hám erkinliklerin qorǵawdıń tásirli quralların payda etiw, xalıqaralıq shólkemler hám huqıqtı qorǵawshı uyımlar menen birge islewshilikti keńeytiw, mámleketlik mákeme xızmetkerleri hám xalıqtıń insan huqıqları boyınsha mádeniyattı asırıw maqsetinde BMShniń Insan huquqları hám erkinliklerin qorǵawdıń tásirli quralın payda etiw, xalıqaralıq shólkemler hám huqıqtı qorǵawshı uyımlar menen birge islewshilikti keńeytiw, mámleket mekemeleri xızmetkerleri hám basqarıw sistmasın demokratiyalastırıwdı qollap-quwatlaw dástúrine muwapıq, Ózbekstan Respublikasi Prezidentiniń 1996-jıl 31-oktyabrdegi Pármanı menen Insan huquqları boyınsha Ózbekstan Respublikası Milliy orayı dúzildi. Pármanda Insan huquqları boyınsha Milliy Oraydıń maqset hám tiykarǵı wazıypaları anıq etip belgilep qoyıldı.
996-jıl 13-noyabrdegi «Insan huqıqları boyınsha Ózbekstan Respublikası Milliy oray xızmetin shólkemlestiriw máseleleri haqqında»ǵı Ministrler Kabinetiniń qararı Milliy oray xızmetiniń shólkemlestirilgen-huqıqıy tiykarı esaplanadi. Usı qarar arqalı Insan huquqları boyınsha Ózbekstan Respublikası Milliy orayı haqqındaǵı Nızam hám Milliy oray sisteması tastıyıqlandı.
Insan huqıqları boyınsha Ózbekstan Respublikası Milliy orayı mámleketke qaraslı mákemelerara analiz, túsindiriw hám muwapıqlastırıw uyımları esaplanadı.Yaǵnıy, usı uyım insan huqıqları salasında mámleket basqarıw uyımları xızmetin muwapıqlastırıladı, insan huqıqları salasındaǵı milliy rejelerdi islep shıǵadı, Ózbekstannıń insan huqıqları boyınsha milliy dástúrlerin tayarlaydı, mámleketlik xızmetkerler ushın bolsa insan huqıqların qorǵaw salasında xabarlar bazasın jaratadı, olardı oqıtadı, másláhátler beredi, úgit-násiyat jumısların alıp baradı. Oraydıń tiykarǵı maqseti, áhmiyetli wazıypalardı hár tárepleme sheshiw jolı menen Insan huqıqları salasındaǵı Milliy xızmet dástúrin, huqıq hám erkinliklerdi qorǵawdıń kóp tárepleme sistemasın islep shıǵıw hám ómirge engiziwden ibarat.
Milliy oraydıń xalıqaralıq birge islesiwine toqtap ótetuǵın bolsaq BMShniń
Ózbekstandaǵı Rawajlanıw dastúri, EQBShniń Ózbekstandaǵı Joybarlar Koordinatorı, Xalıqaralıq miynet shólkemi, Ózbekstandaǵı Evropa Awqamı delegaciyası, YuNESKO, YuNISEF, Shet el mámleketleriniń mámleketimizdegi elshixanaları, bir qatar xalıqaralıq qorlardıń wákilxanaları menen birge islesiwi ornatılǵan. Xalıqaralıq sherikshilik penen birge islesiwde respublikamızda insan huqıq hám erkinliklerin jánede bekkemlew, qorǵaw hám xoshametlewge baǵdarlanǵan hár qıylı joybarlar ámelge asırıladı.
raydıń Xabar-huqıq bólimi janındaǵı Oraylıq Aziyada qániygelestirilgen bir ǵana Insan huqıqları boyınsha ǵalabalıq kitapxana jumıs alıp barıp atır. Bul kitapxana ózbek hám shet tillerinde baspadan shıǵarılǵan kitaplar, jurnallar hám basqada ádebiyatlardan ibarat bolıp, 5 mıńnan zıyat atamadaǵı insan huqıqlarına tiyisli kitap fondına iye. Oray tarepinen insan huqıqları boyınsha 150den zıyat toplamlar, kitaplar hám basqa ádebiyatlar mámleketlik tilde kóplegen nusqada shıǵarıldı.
Ózbekstanda Insan huqıqları boyınsha milliy institutlardıń qáliplesiwi mámleketti reformalaw hám modernizaciyalaw processleri kóleminde mámleket jámiyetiniń barlıq salalarında demokratik reformalar ótkiziw ámelge asırıladı.
Insan huqıqları boyınsha milliy institutlar xızmetin qollap-quwatlaw haqqında qabıl etilgen normativ hújjetler, xalıqaralıq standartlarǵa muwapıqlastırıw maqsetlerinde milliy institutlardıń nızamshılıq tiykarların jedellestiriw Ózbekstannıń demokratik ózgerislerge sadıqlıǵın jáne bir márte kórsetedi.
Mámleketimizde xızmet etip atırǵan insan huqıqları boyınsha milliy institutlardan Oliy Májlis insan huqıqları boyınsha wákili (Ombudsman), Ózbekstan Respublikası Prezidenti janındaǵı Ámeldegi nızamshılıq monitoringi instituti hámde Milliy orayımız wákilligindegi wazıypalardı tolıǵı menen orınlaw ushın xızmet etip atır. Bul shólkemlerdiń háreketi, izleniwleri, elimizde insan huqıqların qorǵaw jolında bekkem nızamshılıq sisteması payda boldı. Ǵárezsizlik jıllarında insannıń tiykarǵı huqıq hám erkinliklerin támiyinlew ushın «Bala huqıqlarınıń kepillikleri haqqında»ǵı, «Adam sawdasına qarsı gúresiw haqqında»ǵı, “Ózbekstan Respublikasında mayıplardı sociallıq qorǵaw haqqında”ǵı,“Mámleketlik emes, kommerciyalıq emes shólkemler xızmetiniń kepillikleri haqqında”ǵı, “Qayır-saqawat haqqında”ǵı hám basqa nızamlardıń qabıl etiliwi insan huqıqların qorǵawdıń huqıqıy tiykarların jetilistiriwge sebep bolıp atır.
Mámleketimizde insan huqıq hám erkinlikleriniń huqıqıy tiykarlarınıń jaratılıwı hám onıń ámelde qollanılıwı, kepilleniwin gúzetiwshi mexanizmlerden joqarıda tilge alınǵan institutlar menen bir qatarda Oliy sud janındaǵı Sud nızamshılıǵın demokratiyalastırıw hám liberallastırıw hámde sud sisteması ǵárezsizligin támiynlew boyınsha izertlew orayı hám Ádillik ministrligi, Bas prokuratura, Ishki isler ministrliginde insan huqıqları boyınsha bólimler hám basqarmalar nátiyjeli xızmet kórsetpekte.
Ózbekstanda xalıqaralıq huqıqtıń ulıwma engizilgen princip hám normaları ústinligi konstitutciyalıq tiykarda tán alınadı. Búgingi kúnde mámleketimiz insan huqıqları boyınsha 70 ten artıq xalıqaralıq hújjetler, BMSh tárepinen insan huqıqları boyınsha qabıl etilgen 10 májbúriy xalıqaralıq shártnamalar ratifikaciya etilip, óziniń xalıqaralıq minnetlemelerin úzliksiz ráwishte orınlap kelmekte.
Nókis rayonı yuridikalıq xızmet
kórsetiw orayı bas yuriskonsultı: G.Izekeeva