Янгиликлар
06
Korrupciyaǵa qarsı gúresiw-dáwır talabı
Korrupciya bul - jámiyetti túrli jollar menen iskenjege salatuǵın qáweterli illet bolıp tabıladı. Bul illet demokratiya hám huqıq ústinligi tiykarlarına ziyan jetkiziwine, insan huqıqlarınıń buzılıwına, turmıs sapasınıń jamanlasıwına hám insanlardıń turmısına qáwip salatuǵın terrorizm hám basqa da hádiyselerdıń túp jayıp ketiwine sharayat jaratıp beredi.
Aytıp ótiw orınlı, bul zıyanlı hádiyse úlken hám kishi, bay hám jarlı bolıwınan qaramastan,barlıq mámleketlerde ushıraydı. Bul zıyanlı illetti saplastırıw boyınsha dúnya jámiyetshiligi tárepinen bir qatar nátiyjeli jumıslar ámelge asırılıp atırǵan bolsa da, elege shekem óz sheshimin tabıwı globalıq qıyın másele bolıp kelmekte.
Korrupciyanıń tariyxıy ózekleri júdá uzaq dawirlerge barıp taqaladı.XVIII ásirdiń ekinshi yarımına kelip jámiyet hám mámleketlik basqarıw apparatınıń jumıs sapasına kóbirek tásir kórsete basladı. Bul sol dáwirde qabıl etilgen bir qatar nızam hújjetlerinde óz sawleleniwin tapqan. Atap aytqanda, 1787-jılda qabıl etilgen AQSh Konstituciyasında para alıw AQSh prezidentin impichmentke tartıw múmkin bolǵan eki jınayattıń biri retinde kórsetip ótilgen. Sıyasıy partiyalardıń payda bolıwı hám olardıń mámleket turmısındaǵı ornınıń asıp barıwı XIX-XX ásirlerde rawajlanǵan mámleketlerde korrupciyanıń dúnyanıń basqa mámleketlerine salıstırǵanda bir qansha azayıwına alıp keldi.Bul illetti izertlegen bir qatar iri qánigeler tómendegi faktorlardı korrupciyanı júzege keltiretuǵın faktorlar retinde kórsetedi.
1.Eki túrli mánisti ańlatıwshı nızamlar — bul jaǵday huqıqtı qollawshı lawazımlı shaxs tárepinen nızamlardı túrlishe qollaw imkaniyatın jaratadı.
2.Xalıqtıń huqıqıy sawatı tómenligi — xalıqtıń nızamlardı bilmewi yamasa túsinbewi lawazımlı shaxsqa óziniń jeke mápi jolında nızamlardan paydanıwǵa qolay sharayat jaratadı.
Sonlıqtan bugingi kúnde kóplegen xalıqaralıq hújjetlerde názerde tutılǵan normalar milliy nızamshılıǵımızǵa implementaciyalanǵan.Sırt el mamleketleri menen birlesken jınayatshılıqqa, solar qatarınan korrupciyaǵa qarsı gúresiw boyınsha bir qansha eki tárepleme shártnama hám pitimler imzalanǵan.
Korrupciyaǵa qarsı gúresiwdi jáhán talapları tiykarında shólkemlestiriw maqsetinde mámleketimizde 2008-jılı BMSHnıń 2003-jıl 13-oktyabrdegi “Korrupciyaǵa qarsı” Konvenciyası ratifikaciya etildi.
Al, 2010-jıl mart ayında bolsa Ózbekstan ekonomikalıq sheriklik hám rawajlanıw shólkemi sheńberinde qabıl etilgen korrupciyaǵa qarsı gúrestiń Istanbul rejesine (2003-jıl 10-sentyabr) qosıldı.
Sonıda aytıp ótiw lazım, 2017-jıl 3-yanvarda Ózbekstan Respublikasınıń “Korrupciyaǵa qarsı gúresiw haqqında”ǵı 419-sanlı Nızamı qabıl etilgeni bul jolda zárúrli qádem boldı.Aradan kóp waqıt ótpey, 2017-jıl 2-fevralda Prezidentimizdiń “Korrupciyaǵa qarsı gúresiw haqqında Ózbekstan Respublikası Nızamınıń qaǵıydaların ámelge asırıw ilajları thaqqında”ǵı PQ-2752-sanlı qararı qabıl etilip, onda 2017-2018 jıllarǵa mólsherlengen korrupciyaǵa qarsı gúresiw boyınsha mámleketlik dástúri, Korrupciyaǵa qarsı gúresiw boyınsha mákemeler ara komissiyası quramı hám Qaǵıydası tastıyıqlandı.
2015-jıl 25-dekabrde bolsa, Ózbekstan Respublikası Ádillik ministriniń “Normativ-huqıqıy hújjetler hám olardıń joybarların korrupciyaǵa qarsı ekspertizasın ótkiziw stilistikasın tastıyıqlaw haqqında”ǵı 2745-sanlı buyrıǵı qabıl etilgen.Bul buyrıqta nızam hújjetleriniń korrupciyaǵa qarsı ekspertizasın ótkiziwdiń tártibi belgilep berilgen hám de normativ-huqıqıy hújjetler hám olardıń joybarların korrupciyaǵa qarsı ekspertizasın ótkiziw stilistikası atap ótilgen.Bul nızam hujjetleriniń qabil etiliwi múnásibeti menen korrupciyaǵa qarsı gúresiw hám de mamleketimizdiń gúllep jasnawı, hár tárepleme rawajlaniwı ushın áhmiyetli orındı iyelewine isenemiz.
Xojeli rayonı yuridikalıq xizmet
kórsetiw orayı bas yuriskonsultı: M.Bisenbaev