Янгиликлар
05
Konstituciyada mámleketlik hákimiyattıń shólkemlestiriw máseleleri
Ózbekstan suverenitetiniń huqıqıy tiykarı-Tiykarǵı nızamı Ózbekstan Respublikasınıń Konstituciyası bolıp, eń joqarı yuridikalıq kúshke iye bolǵan huqıqıy hújjet bolıp esaplanadı. Bul hújjet Ózbekstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń XII-shaqırıq 11-sessiyasında 1992-jıl 8-dekabrde qabıl etilgen.
Konstituciya eń aldı menen insan hám puqara huqıqları, erkinliklerin bekkemlewshi hám kepilleytuǵın, sonday-aq sociallıq sistemanıń tiykarların, basqarıw forması hám mámleket dúzilisi tiykarların, olardıń wákillikleri hám óz-ara múnásebetlerin belgileydi.
Konstituciyanıń besinshi bóliminde mámleketlik hákimiyattıń shólkemlestiriwliwi belgilengen.Mámleket hákimiyatınıń xalıqtıń máplerin oylap óz xızmetin jolǵa salıwı konstituciyada qatań belgilengen, mámleket hákimiyatınıń aldına qoyılǵan baslı waziypa esaplanadı. Mámleket hákimiyatınıń xızmeti xalıq hákimshiligin ámelge asırıwdıń tiykarǵı formalarınan biri bolıp esaplanadı. Bul xızmet eń dáslep konstituciya hám nızamlar menen belgilengen tártipte mámlekettiń Konstituciyada belgilengen organları hám lawazımlı shaxslar tárepinen ámelge asırıladı. Olar da óz náwbetinde waqtı-waqtı menen ótkeriletuǵın saylawlar arqalı quramı qáliplestirilip yamasa ózgerip turadı.
Mámleketimiz Konstituciyası suveren Ózbekstan Respublikası jámiyetlik turmısınıń áhmiyetli táreplerin konstituciyalıq jaqtan tártipke salıwdıń ulıwma principlerin bekkemledi, mámleket basqarıwdıń mazmunın belgilep berdi.Konstituciyada názerde tutılmaǵan tártipte mámleket hákimiyatı wákilliklerin ózlestiriw, hákimiyat uyımlarınıń xızmetin toqtatıp qoyıw yamasa saplastırıw, hákimiyattıń jańa quramların dúziw Konstituciyaǵa qarsı bolıp esaplanadı hám nızam boyınsha juwapkershilikke tartıwǵa tiykar boladı.
Ózbekstan xalqı atınan tek ol saylaǵan respublika Oliy Májlisi hám Prezidenti jumıs alıp barıwı múmkin.Mámleket óz xızmetin insan hám jámiyet abadanlıǵın oylap, sociallıq ádil hám nızamshılıq principleri tiykarında ámelge asıradı.
Konstituciya konstituciyalıq dúzimniń tiykarǵı shártlerinen biri bolǵan xalıq hákimiyatlıǵın bekkemlep beredi.Konstituciyasıda Ózbekstan Respublikası mámleket hákimiyatı joqarı organlarınıń dúzilisi, hákimiyatlardıń bóliniw principi tiykarlap berilgen.
Hákimiyat wákilliklerin bólistiriw principleri-huqıqıy mámlekettiń eń áhmiyetli belgilerinen esaplanadı. Bul princip barlıq rawajlanǵan demokratik mámleketlerde ámel etetuǵın tiykarǵı konstituciyalıq qaǵıydalardan biri. Bul hár qıylı mámleketler konstituciyalarında áytewir belgilep qoyılǵan ápiwayı demokratik qaǵıyda emes, hákimiyattıń bir organda toplanıwınıń aldın alıwǵa qaratılǵan konstituciyalıq qaǵıydalar.Hákimiyat bóliniwinde konstituciyalıq princip qollanıp, mámleket basqarıwında ózgerisler ámelge asırıladı eken, mámleketimizde tómendegi qaǵıydalar ámel etiledi.
1.Mámleketimizde hákimiyattıń nızam shıǵarıwshı, atqarıwshı hám sud tarawları óz-ara jeke mámleket mexanizmi sıyaqlı óz ara baylanıslıqta jumıs alıp barıwı menen bir waqıtta olar basqalardan parıqlı ǵárezsiz;
2.Nızam shıǵarıwshı, atqarıwshı hám sud funkciyaların orınlawshı respublika aymaǵındaǵı mámleket organları ortasında hákimiyat wákillikleriniń anıq kórinisi bar.Mámleket basqarıwınıń joqarı respublika aymaǵındaǵı organları ózleriniń tómengi jergilikli organları menen birgelikte baylanısta jumıs alıp baradı.
Mámleket basqarıwınıń jergilikli organları xızmetiniń áhmiyetliligi, dáslep, olardıń puqaralar, puqaralardıń ózin-ózi basqarıw organları hám shólkemler menen tuwrıdan-tuwrı islesedi. Sonıń ushın hám mámleket basqarıwınıń jergilikli organları jumısında mámleketimizde ayrıqsha itibar berilip atır.
Sońǵı jılları mámleketimizde húkimet basqarıwında misli kórilmegen reformalar ámelge asırılmaqta. Mámleket turmısına tiyisli hár bir qarar xalıq penen dodalanǵannan soń qabıl etiledi. Bunday dodalawlar úziliksiz baylanıslı tárizde ótkerilip atırǵanı dıqqatqa ılayıqlı.
Prezidentimiz baslaması menen mámleketimizde húkimet basqarıwında sonday ámeliyat jolǵa qoyıldı, buǵan baylanıslı mámleketlik xızmetkerler, birinshi basshılardan baslap, óz kabinetlerinde otırmastan, orınlarǵa barıp, xalıqtıń eń awır hám eń qıyın mashqalalarınıń ámeliy sheshimi menen shuǵıllanıp atır.Mámleketimizde xalıq penen baylanısta bolıw, onıń turmıslıq mashqalaların sheshiw boyınsha jańa sistema jaratıldı, bul sistema mámleket basqarıwınıń zárúrli buwını esaplanadı.Juwmaqlastırıp aytqanda, puqaralardıń huqıqıy mádeniyatın asırıw, mámleketimizde qabıl etilip atırǵan nızam hám nızam astı hújjetlerinen xabardar qılıp olardıń huqıqıy sawatqanlıǵın asırıp barıw tiykarǵı maqsetimiz bolıp esaplanadı.
Shımbay rayonı yuridikalıq xızmet
kórsetiw orayı bas yuriskonsultı D.T.Yerjanov