Янгиликлар
17
Qaraqalpaqstan Respublikası Ádillik ministrligi rayon-qala ádillik bólimleri tárepinen 2021-jıl dawamında norma dóretiwshiligi hám huqıqtı qollaw ámeliyatı tarawında ámelge asırılǵan jumısları boyınsha esabatı
Birden-bir mámleketlik huqıqıy siyasattı júrgiziw, norma dóretiwshiligi jumısların muwapıqlastırıw, mámleketlik hám xojalıq basqarıw, jergilikli mámleketlik hákimiyatı uyımları jumıslarında huqıqtı qollaw ámeliyatın izshil hám bir túrde támiyinlew boyınsha ilajlardı ámelge asırıw ádillik uyımlarınıń tiykarǵı wazıypalarınan biri bolıp esaplanadı. Bul baǵdarda 2021-jıl dawamında rayon (qala) ádillik bólimleri tárepinen bir qatar jumıslar ámelge asırıldı. Atap aytqanda, Insan huqıqların qorǵaw tarawında:
Rayon (qala) ádillik bólimlerine jámi 2.943 múrájatlar kelip túsip, sudlarǵa 8 mlrd. 657 mln sumlıq dawa arzalar kirgizilip, puqaralardıń huqıqları tiklendi. Bólimlerge kelip túsken múrájatlar analizlengende eń kóp múrájatlar miynet, úy-jay, sociallıq qorǵaw hámde jer ajıratıw máselelerine baylanıslı ekenligi anıqlandı.Sonıń menen qatarda, ministrlik tárepinen 2021 jıl dawamında jámi 228 kóshpeli qabıllawlar shólkemlestirilip, 600 den aslam múrájatlar tiyisli tártipte kórip shıǵılıp, unamlı sheshimlerin taptı.
Yuridikalıq xızmetlerdiń jumısların muwapıqlastırıw tarawında:
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “Mámleketlik uyımları hám shólkemlerine yuridikalıq xızmet kórsetiw iskerligin jánede jetilistiriw is-ilájları haqqında”ǵı PQ-5168-san qararına tiykar usı jıldıń 1-oktyabr kúninen ayırım mámleketlik uyımlarınıń qala (rayon) dárejesindegi bólimsheleriniń 1 182 yuridikalıq xızmet shtat birlikleri qısqartırılıp, olardıń ornına respublikamızdıń barlıq rayon (qala)larında, Qaraqalpaqstan Respublikası Ádillik ministrligi, wálayatlar hám Tashkent qalalıq ádillik basqarmaları janındaǵı 1 056 shtat birliginen ibarat, mámleketlik byudjeti qarjıları esabınan qarjılandıratuǵın Yuridikalıq xızmet kórsetiw orayları shólkemlestirildi.
Búgingi kúnde rayon (qala) Oraylarına jámi 78 shtat birlikleri ajıratılǵan, yaǵnıy 17 shtat birligi Oray baslıǵı, al qalǵan 61 – Oray bas yuriskonsult shtatları. Házirgi kúnde Oraylar 75 shtat birligi menen toltırılıp, sonnan 15 Oray baslıqları, qalǵan 60 bas yuriskonsultlar mámleketlik uyımlar hám shólkemlerge yuridikalıq xızmetti “E-huquqshunos” elektron sisteması arqalı 12 rayon (qala) dárejesindegi atap aytqanda qarjı bólimi, xalıq bilimlendiriw bólimi, mektepke shekemgi bilimlendiriw bólimi, mádeniyat bólimi, medicina birlespesi, sanitariya-epidemiologiyalıq tınıshlıq hám jámiyet salamatlıǵı bólimi, mámleketlik toǵay xojalıǵı, byudjetten tısqarı pensiya qorı bólimi, abadanlastırıw basqarması, irrigaciya bólimi, qurılıs bólimi, veterinariya hám sharwashılıqtı rawajlandırıw bóliminiń barlıq hujjetlerin yuridikalıq ekspertizanı ótkeredi hám usı mekemelerde nızam ústinligin támiynleydi.
Nókis qalası Xalıq bilimlendiriw bólim tárepinen usı jıldıń oktyabr ayınan baslap shıǵarılǵan ishki buyrıqlar hámde dúzilgen miynet shártnamalarınıń Nókis qalası yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı kelisimi menen dúzilgenligi hámde shıǵarılǵanlıǵı jaǵdayı úyrenildi. Sebebi, Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-jıl 29-iyun kúngi “Mámleketlik uyımları hám shólkemlerine yuridikalıq xızmet kórsetiw iskerligin jánede jetilistiriw is-ilájları haqqında”ǵı PQ-5168-sanlı Qararınıń 6-bántinde oraylar tárepinen yuridikalıq xızmet kórsetiliwi belgilengen shólkemler tárepinen oraylar menen kelispegen halda yuridikalıq tústegi hújjetler qabıl etiliwine jol qoyılmaydı.
Bunday hújjetler yuridikalıq kúshke ie emes hámde olar qabıl etilgen waqıttan baslap hesh qanday huqıqıy áqibetlerdi keltirip shıǵarmaydı dep kórsetilgen. Biraq, usıǵan qaramastan Bólim tárepinen usı jıldıń 5-oktyabr kúninen baslap Nókis qalası yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı kelisimin almastan jámi 30 ishki buyrıq hám 3 miynet shártnamaların rásmiylestirgenligi anıqlandı.
Huqıqıy ekspertiza tarawında:
Ádillik ministrligi hám rayon (qala) ádillik bólimleri tárepinen Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesi hám Ministrler Keńesi hám jergilikli mámleketlik hákimiyatı uyımlarınıń 268 qarar joybarları huqıqıy ekspertizadan ótkeriliwi támiyinlendi.
Belgilengen talaplarǵa ámel etpey usınılǵan 8 qarar joybarları huqıqıy ekspertizadan ótkerilmey qaytarıldı.
Huqıqıy úgit-násiyat hám aǵartıwshılıq tarawında:
Puqaralardıń huqıqıy sana hám huqıqıy mádeniyatın joqarılatıwǵa baylanıslı jumıslardıń nátiyjeliligin elede asırıw, puqaralardıń jámiyetlik-siyasiy ózgerisler menen sáykes túrde huqıqıy bilimlerin asırıp barıwdıń zamanagóy usılları engizilmekte.
Yaǵnıy, 2021-jıl dawamında tikkeley ministrlik hám rayon (qala) ádillik bólimleri tárepinen jámi 14 934 úgit-násiyat ilajları ámelge asırıldı.
Usınnan ǵalaba xabar quralları arqalı ótkerilgen ilajlar sanı 8292 (sonnan televidenie 345, radio 427, gazeta hám jurnallar 142 hámde veb-sayt hám basqa elektron ǵalaba qurallarında 7378) quraydı.
Sonday-aq, awızeki huqıqıy ilajlardıń jámi sanı 6 021 (1759 bayanatlar, 731 dóńgelek sáwbetler, 852 seminarlar, 4 konferenciya, 2675 úyme-úy barıp ótkerilgen úgit-násiyat ilajları) úgit- násiyat ilajları ámelge asırıldı.
Nızam hújjetlerdi mámleketlik organlar hám shólkemlerge jetkeriw boyınsha:
Bólimlerge jámi 20 316 normativ-huqıqıy hújjetler kelip túsip, Ministrler Kabineti tárepinen tastıyıqlanǵan dizim boyınsha jámi 700 mákeme hám shólkemlerge jetkerildi.
Huqıqtı qollaw ámeliyatın úyreniw jaǵdayı boyınsha atap ótsek,
Nızamlardıń durıs orınlanıwı boyınsha 1138 mámleketlik uyım hám shólkemlerde 400 ǵe jaqın úyreniwler ótkerilip, 105 mıńnan aslam nızam buzıwshılıq jaǵdayları anıqlandı. Úyreniwler nátiyjelerine kóre, 707 usınıslar (Xalıq bilimlendiriw shólkemlerine 258, Den sawlıqtı saqlaw mekemelerine 115, Miynet qatnasıqları tarawında 89, jergilikli hákimiyat organlarına 157 hámde basqa kárxana mákemelerge 88 usınıslar kiritilgen), 235 hákimshilik usınıslar (Xalıq bilimlendiriw shólkemlerinen 114 shaxs, Mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemlerinen 78 shaxs hámde basqada mekeme kárxanalardan 43 shaxs), 1 158 eskertiwler tiyisli uyım hám shólkemlerge usınılıp, orınlanıwı támiyinlendi hámde 308 juwapker xızmetkerler intizamiy juwapkershilikke tartıldı. Usınıs nátiyjelerine kóre, mámleketlik uyımlardıń 170 qararları biykar etilip, puqaralardıń 5 mlrd. 751 mln. sum muǵdarındaǵı pul qarjıları qaytarıldı.Úyreniwler dawamında anıqlanǵan nızambuzılıwshılıq jaǵdayların saplastırıw maqsetinde, tásir sharaların qollaw menen sheklenbesten, ámeldegi nızam hújjetlerin jetilistiriw boyınsha 2021-jıl dawamında jámi 413 aslam usınıslar berildi.
Joqarıdaǵılardı Sizge maǵlıwmat retinde bildiremiz.
Shólkemlestiriw-qadaǵalaw hám tallaw isleri bólimi
jetekshi másláhátshisi N.Saparniyazov