Янгиликлар
28
Xızmetkerlerdiń dem alıw huquqı
Xızmetkerlerdiń dem alıw huquqı
Ózbekstan Respublikası Miynet kodeksiniń 126-muwapıq “dem alıs waqtı-xızmetker miynet wazıypaların orınlawdan tısqarı bolǵan waqıt hám xızmetker bul waqıttan óz ıqtıyarına muwapıq paydalanıwı múmkin bolǵan waqıt” dem alıs waqtı esaplanadı.
Xızmetkerge jumıs kúni (smena) dawamında dem alıw hám awqatlanıw ushın tánepis beriliwi kerek, bul tánepis jumıs waqtına kirmeydi.
Tánepis beriw waqtı hám onıń anıq múddeti ishki miynet tártibi qaǵıydalarında, smena grafiklerinde yamasa xızmetker menen jumıs beriwshi ortasındaǵı shártlerde belgilep qoyıladı.
Islep shıǵarıw sharayatına kóre dem alıw hám awqatlanıw ushın tánepis beriw múmkin bolmaǵan jumıslarda jumıs beriwshi xızmetkerge jumıs waqtında awqatlanıp alıw múmkinshiligin támiyinlewi shárt. Bunday jumıslardıń dizimi, awqatlanıw tártibi hám ornı ishki miynet tártibi qaǵıydalarında belgilep qoyıladı.
Jumıstıń tamam bolıwı menen keyingi jumıs kúni (smena) baslanıwı ortasındaǵı kúndelik dem alıs waqtınıń múddeti on eki saattan kem bolıwı múmkin emes.
Barlıq xızmetkerlerge dem alıs kúnleri (hár háptelik úzliksiz dem alıs) beriledi.
Bes kúnlik jumıs háptesinde islewshi xızmetkerlerge háptede eki dem alıs kúni, altı kúnlik jumıs háptesinde islewshi xızmetkerlerge bolsa, bir dem alıs kúni beriledi.
Uluwma dem alıs kúni ekshembi. Xızmetkerdi dem alıs kúnlerinde jumısqa tartıw qadaǵan etiledi. Jumıs beriwshiniń buyrıģı boyınsha ayırım xızmetkerlerdi dem alıs kúnleri jumısqa shaqırıwǵa ayrıqsha jaģdaylarda ǵana, jámiyetlik shártnamasında, eger ol dúzilmegen bolsa, — jumıs beriwshi tárepinen kásiplik awqamı komiteti yamasa xızmetkerlerdiń basqa wákillikli uyımı menen kelisip belgilengen tiykarlar boyınsha hám tártipte jol qoyıladı.
Bunday tiykarlar sıpatında islep shıǵarıw -texnika sharayatları hám basqa sharayatlarǵa (úzliksiz isleytuǵın kárxanalar, obektlerdi qorǵaw, olardıń qáwipsizligin támiyinlew h.t.b ) kóre jumıstı toqtatıp turıw múmkin bolmaǵan orınlarda, xalıqqa xızmet kórsetiw zárúrligi bolǵan jumıslarda, sonday-aq keshiktirip bolmaytuǵın oǹlaw hám júk artıw-túsiriw jumısları esaplanadı.
Jumıs waqtınan tısqarı jumıslar, dem alıs kúnleri hám bayram kúnlerinde islengen jumıslar ushın keminde eki ese muǵdarında haqı tólenedi. Tólenetuǵın haqınıń anıq muǵdarı jámáát shártnamasında, eger ol dúzilmegen bolsa, — jumıs beriwshi tárepinen kásiplik awqamı komiteti yamasa xızmetkerlerdiń basqa wákillik organı menen kelisip belgilenedi.
Bayram yamasa dem alıs kúnindegi jumıs kúni ushın xızmetkerdiń iltimasına muwapıq basqa dem alıs kúni (otgul) beriliwi múmkin. Xızmetkerdiń iltimasına muwapıq jumıs waqtınan tısqarı jumıs ushın belgilengen jumıs waqtından tısqarı orınlanǵan jumıs saatlarına teń keletuǵın muǵdarda otgul beriliwi de múmkin. Bayram yamasa dem alıs kúnindegi jumıs yaki jumıs waqtınnan tısqarı orınlanǵan jumıs ushın basqa dem alıs kúni berilgen jaǵdayda, bunday jumıslar ushın keminde bir ese muǵdarda is haqi tólenedi.
Sonday-aq mayıplardı dem alıs kúnlerinde jumısqa tartıwǵa olardıń razılıǵı menen, eger olar ushın bunday jumıslar medicinalıq usınıslarda qadaǵan etilmegen bolsaģana jol qoyıladı.
Hámiledar hayallardı hám on tórt jasqa tolmaǵan balası (on altı jasqa tolmaǵan mayıp balası) bar hayallardı olardıń razılıǵısız dem alıs kúnlerinde jumısqa tartıw qadaǵan etiledi.
18 jasqa tolmaǵan shaxslardı dem alıs kúnlerinde jumıslarǵa tartıw qadaǵan etiledi.
Qanlıkól rayonı yuridikalıq xızmet kórsetiw
orayı bas yuriskonsultı R.Kómekbaev