Янгиликлар
08
Konstituciya - erkinligimiz kepili
Konstituciya - erkinligimiz kepili
Ózbekstan Respublikasınıń Konstituciyası - nızamlarımızdıń bas deregi bolıp, Ózbekstanda mámleket dúzilisin, hákimiyat hám basqarıw organları sistemasın, olardıń wákilligi hám de qáliplestiriw tártibi, saylaw sisteması, puqaralardıń huqıq hám erkinlikleri, sud sisteması sıyaqlı eń zárúr áhmiyetke iye qatnasıqlardı όz ishine aladı.
Mámleketimizde 1992- jıl 8-dekabr kúni úlken tariyxıy jaratılıs, yaǵnıy Ózbekstan Respublikasınıń Konstituciyası on ekinshi shaqırıq, Ózbekstan Respublikası Oliy Kengashiniń on birinshi sessiyasında qabıl etilgen kún bolıp tabıladı. Mine sol kúnnen berli, Konstituciyasiyamız joqarı yuridikalıq kúshke iye bolıp, Ózbekstan Respublikasınıń pútkil aymaǵında qollanıladı, sonday-aq Respublikamızdaǵı nızamlar hám basqa normativ- huqıqıy hújjetler mine usı bas deregimiz tiykarında hám onı atqarıw ushın qabıl etiledi, sonıń menen bir qatarda onıń normaları hám de principlerine qayshı keliwi múmkin emes.
Ózbekstan Respublikasınıń “Normativ-huqıqıy hújjetleri haqqında” ǵı Nızamnıń 8-statyasına muwapıq, Ózbesktan Respublikasında Ózbekstan Respublikası Konstituciyası hám nızamlardıń ústinligi sόzsiz tán alınadı dep belgilengen. Bunnan kelip shıgadı, mámleketimizde qabıl etiletuǵın nızamlar, qararlar, pármanlar hám basqa túrdegi normativ -huqıqıy hújjetlerde sáwlelengen qaǵıydalar Ózbekstan Respublikası Konstituciyası normaları hám onda belgilengen principlerge qayshı kelmewi lazım. Sonday-aq, mámleketimiz Konstituciyası όzinde xalıq máplerin, milliy dástúrlerdi hám qaraslardı sáwlelendirgen bolıp, onıń jaratılıw processinde tek ǵana shet el mámleketleri tájiriybesi emes, bálkim ásirler dawamında ámel etilip kiyatırǵan hám sociallıq qatnasıqlardı tártipke salıp kelgen milliy ádet hám dástúrlerde tereń analizlengen hám sol analizlew tiykarında bas derek -Konstituciyamız qáliplestirilgen. Sonı da aytıw kerek, Konstituciyamızdıń jaratılıw dáwirinde eń tájiriybeli huqıqtanıwshılar, alımlar hám izertlewshiler Konstituciya haqqında dúnya tajiriybesin tereń úyrenip shıqqan. Solardıń ishinde 97 konstituciya salıstırmalı analizden όtkerilip, 30 dan artıq xalıqaralıq hújjetler úyrenilgen.
Ǵárezsizlik jılları dawamında mámleketimizdi jáne de demokratiyalastırıw hám puqaralıq jámiyetin qáliplestiriw tarawındaǵı ámelge asırılǵan reformalar nátiyjesinde Konstituciyamızǵa da bir qansha όzgerisler kirgizildi. Bul όzgerislerde tiykarınan nızam shıǵarıwshı, atqarıwshı hám sud hákimiyatları arasında belgili wákilliklerdi bir όlshemge keltiriw hám de sol arqalı ádalatlı mámleket basqarıwın támiyinlewge qaratılǵan.
Mámleketimizde puqaralardıń huqıqıy sanası hám mádeniyatı jedel rawishte όsip baratırǵan házirgi dáwirde, xalıqtıń barlıq qatlamları Konstituciyada belgilengen huqıqlarınan belsene paydalana baslaǵanı hesh kimge sır emes. Bunda elektron húkimet (túrli mámleket organları hám lawazımlı shaxslarınıń elektron múráját portalları) na kelip túsip atırǵan múrájátlardıń sanı artıp barıwı buǵan dál mısal bola aladı. Óz náwbetinde, puqaralar Konstituciyada belgilengen minnetlemeleri - Konstituciya hám nızamlarǵa tolıq ámel etiw, ruwxıy hám mádeniy miyraslardı asırap-abaylaw, salıq hám basqa májbúriy tόlemlerdi όz waqtında tόlew hám basqaların buljıtpay orınlawın da aytıp όtiw tiyis. Óytkeni, puqaralardıń tek ǵana όz huqıqlarınan belsene paydalanıwları emes, balkim minnetlemelerin de όz waqtında orınlawları puqaralıq jámiyetiniń tiykarǵı belgilerinen biri esaplanadı.
Xojeli rayonı yuridikalıq
xızmet kόrsetiw orayı
bas yuriskonsultı U.D.Erejepova