Янгиликлар
05
Pandemiya sharayatında saylaw ótkeriw tártibinen xabardarsız ba?
Pandemiya sharayatında saylaw ótkeriw tártibinen xabardarsız ba?
Saylaw hám saylanıw huqıqıy Ózbekstan Respublikası puqaralarınıń tiykarǵı konstituciyalıq huqıqlarınan biri esaplanadı. Dawıs beriw huqıqı, óz qálewin bildiriw teńligi hám erkinligi nızam menen kepillenedi.
Mámleketimizde saylaw nızamshılıǵı basqa tarawlar sıyaqlı jámiyet hám mámleket mútájliklerinen kelip shıqqan halda izshil rawajlanıp barmaqta.
Mámleketimizde ótkerilgen túrli saylawlar analizi, saylaw processi qatnasıwshılarınıń usınısları hám xalıqaralıq baqlawshılardıń usınısları tiykarında 2021-jıl 8-fevralda Ózbekstan Respublikasınıń “Saylaw nızamshılıǵı jetilistiriliwi múnásibeti menen Ózbekstan Respublikasınıń ayırım nızam hújjetlerine ózgeris hám qosımshalar kirgiziw haqqında”ǵı nızamı qabıllandı.
Usı Nızamǵa tiykar, endigiden bılay mámleketimizde ótkeriletuǵın Prezident, deputat saylawları dekabr ayınan oktyabr ayına kóshirildi.
Usı ózgerislerdi qabıllawda tómendegi milliy hám xalıqaralıq áhmiyettegi faktorlarǵa tayanıldı:
- saylawshılardıń bildirgen erk-ıqrarı;
- saylaw komissiyaları aǵzaları tárepinen bildirilgen usınıslar;
- shet el mámleketleriniń saylawlardı ótkeriw tájiriybesi;
- xalıqaralıq baqlawshılardıń usınısları;
- saylaw processi qatnasıwshıları ushın qolay shárayat jaratıw zárúrligi hám basqalar.
Bunnan tısqarı, saylaw aldı úgit-násiyatın alıp barıw, shet el mámleketlerinde saylawdı shólkemlestiriw, uchastka saylaw komissiyaları aǵzalarınıń jumısları hám olarǵa kompensaciya hám is haqı tólew menen baylanıslı ózgeris hám qosımshalar kirgizildi.
Oraylıq saylaw komissiyasınıń Qararına tiykar, usı jıldıń 24-oktyabr kúni Prezident saylawı bolıp ótedi.
Xabarıńız bar, elimizde koronavirus infekciyası sebepli engizilgen karantin sheklewleri biykar etilmedi.
COVID-19 pandemiyası sharayatında Ózbekstan Respublikası Prezidenti saylawın ótkeriw processinde xalıqtıń salamatlıǵın qorǵaw, saylawshılar hám saylaw shólkemlestiriwshiler ortasında koronavirus infekciyası tarqalıwınıń aldın alıw maqsetinde Oraylıq saylaw komissiyasınıń Qararı qabıl etildi.
Saylaw komissiyaları saylaw kampaniyası ushın ajıratılǵan qarjılar hám basqa qadaǵan etilmegen derekler esabınan qorǵaw hám dizenfekciya quralları menen támiyinlenedi.
Saylaw okrugi hám uchastkaları aymaǵında sanitariya qaǵıydalarına ámel etiliwin támiiynlew biriktirilgen medicina xızmetkerleri tárepinen ámelge asırıladı. Olar saylaw komissiyaları imaratlarınıń kirer jerinde keliwshilerdiń dene temperaturasın ólsheydi, antiseptikalıq zatlar menen qolların dizenfekciya qıladı hám zárúrlikke kóre qorǵaw nıqabın beredi.
Saylaw procesi qatnasıwshıları qorǵanıw nıqabınan paydalanıwı, qol berip sálemlesiw yamasa tikkeley kontaktke kirisiwdiń basqa formalarınan saqlanıwı, sociallıq aralıqqa ámel etiwi kerek.
Saylaw kúni dawıs beriw baslanıwınan keminde altı saat aldın barlıq uchastkalıq saylaw komissiyalarınıń dawıs beriw imaratları hám bólmeleri dezinfekciyalanadı.
Dawıs beriw imaratınan shıǵatuǵın jerde isletilgen nıqablar hám basqa jeke qorǵaw zatların taslaw ushın ıdıs ornatıladı.
Saylaw 24-oktyabr kúni saat 8:00 den 20:00 ge shekem ótkeriledi. Saylaw uchastkasına kelgen saylawshı sociallıq aralıqtı saqlaǵan halda óziniń shaxsın tastıyıqlawshı hújjettiń (pasport; ID-karta; áskeriy guwalıq; jańa úlgidegi milliy aydawshılıq guwalıǵı; puqaralıq pasportın joyıtqan puqaralarǵa ishki isler uyımları tárepinen berilgen waqtınshalıq maǵlıwmatnaması; jazanı ótep bolǵanlıq yaki jazadan azat etilgenlik haqqındaǵı maǵlıwmatlar) tiyisli betin ashadı hám komissiya aǵzasınıń usı hújjet penen kontaktsız tanısıw imkaniyatın jaratdı. Zárúr jaǵdaylarda uchastka aǵzası saylawshıdan shaxsın anıqlaw ushın nıqaptı qısqa múddetke ashıwdı sorawı múmkin.
Saylawshılarǵa saylawshılar dizimine imza qoyıwda, saylaw byulletenin alıwda, saylaw byulletenin toltırıw waqtında medicianlıq qolqapta bolıw hámde dawıs beriw xanasında bir minuttan artıq qalmaw, dawıs beriw huqıqın ámelge asırǵannan keyin qolların antiseptik penen zıyanlansızlandırıw usınıs etiledi.
Aldınǵı saylawlardan parıqlı túrde usı jılda dawıs beriw kabinalarına perde qıstırılmaydı. Biraq bul qaǵıyda jasırın dawıs beriw imkaniyatın sheklemeydi. Esletip ótemiz, dawıs beriw xanası yamasa kabinada saylawshıdan basqa adamnıń bolıwı, saylawshı kimge dawıs bergenligin yamasa bermekshi ekenligin sorastırıw qadaǵan etiledi.
Egerde saylaw kúni saylawshılar hám saylaw procesiniń basqa qatnasıwshılarınıń dene temperaturası 37 gradus hám onnan joqarı bolǵan jaǵdayda olar dawıs beriw bólmesine kirgizilmeydi.
Bunda dene temperaturası 37 gradus hám onnan joqarı bolǵan saylawshılar ushın óz aldına ajıratılǵan orınlarda (imarattıń kiriw bólimi hám basqalar) uchastkalıq saylaw komissiyasınıń eki aǵzası tayarlıǵında kóshpeli saylaw qutıları hám kabinalarınan paydalanǵan halda jasırın dawıs beriw huqıqı támiyinlenedi.
Koronavirus infekciyasınan úy sharayatında emlenip atırǵan saylawshınıń turǵan (jasaw) ornında dawıs beriw shólkemlestiriledi.
Saylawshı hám komissiya aǵzaları arasında sociallıq aralıq saqlanǵan halda saylawshınıń shaxsı anıqlanadı, soń komissiya aǵzası saylawshıǵa cellofan paketke salınǵan toplamdı hám qoltańba qoyıwı ushın saylawshılar diziminen kóshirmeni beredi. Saylawshı nıqap hám qolǵaptı taqqan halda saylaw byulletenin alǵanı haqqında saylawshılar dizimi kóshirmesine qoltańbasın qoyadı. Saylawshıǵa jasırın dawıs beriw huqıqı támiyinlenedi. Bunnan soń saylawshı saylaw byulletenin kóshpeli saylaw qutısına taslaydı.
Koronavirus infekciyasınan stacionar emlew mákemelerinde emlenip atırǵanlar hám usı orınlardıń jumısshı-xızmetkeri bolǵan saylawshılardıń dawıs beriwin shólkemlestiriw ushın usı mákemelerde saylaw uchastkaları dúziliwi múmkin. Jasırın dawıs beriwdi shólkemlestiriw ushın usı kategoriyadaǵı imaratlarda kóshpeli dawıs beriw kabinalarınan paydalanıladı.
Barlıq dawıs beriw imaratlarında dawıslardı sanap shıǵıwda dáslep komissiya aǵzalarınıń qolları hám dawıs beriw qutıları dezinfekciyalanadı, sońınan sanaw procesin sociallıq aralıqtı saqlaǵan halda ámelge asıradı, bunda sol jerdegi siyasiy partiyalardıń wákilleri, baqlawshılar hám ǵalaba xabar qurallarınıń wákilleri de medicinalıq nıqaptan paydalanıwı jáne sociallıq aralıqqa ámel etiwi kerek.
Jeke qorǵaw zatları hám basqa buyımlar okrug saylaw komissiyalarına saylawdan keminde 15 kún aldın, al uchastka saylaw komissiyalarına saylawdan keminde 13 kún aldın jetkerip beriledi.
Juwmaqlap aytqanda, saylawda saylawshılardıń den-sawlıǵın qorǵaw hám karantin qaǵıydalarına ámel etiw ushın barlıq sharayatlar jaratıladı.
Atajanov Alisher Erpulatovich,
Nókis qalası ádillik bólimi baslıǵı