Янгиликлар
10
BÚGIN KÓPShILIK PUQARALAR KIMLER USHINDUR KEPIL BOLMAQTA. KEPIL BOLIWDA NELERGE ITIBAR BERIW KEREK?
BÚGIN KÓPShILIK PUQARALAR KIMLER USHINDUR KEPIL BOLMAQTA. KEPIL BOLIWDA NELERGE ITIBAR BERIW KEREK?
Ózbekstan Respublikasınıń Puqaralıq kodeksine muwapıq, kepillik shártnaması boyınsha kepil basqa shaxs óz májbúriyatların tolıq yamasa bir bólegin orınlawı ushın onıń kreditorı aldında juwap beriwdi óz moynına aladı.
Kepillik shártnaması aldaǵı waqıtta payda bolatuǵın májbúriyattı támiyinlew ushın da dúziliwi múmkin.
QANDAY FORMADA DÚZILEDI?
Kepillik shártnaması jazba formada dúziliwi kerek. Jazba formaǵa ámel etpew kepillik shártnamasınıń haqıyqıy bolmawına alıp keledi.
KEPIL BOLIW NE NÁRSENI AŃLATADI?
Qarızdar kepillik penen támiiynlengen májbúriyattı orınlamaǵan yamasa lazım dárejede orınlamaǵan jaǵdayda kepil hám qarızdar kreditor aldında solidar juwap beredi, eger nızamda yamasa kepillik shártnamasında kepildiń subsidiar juwapker bolıwı názerde tutılǵan bolmasa.
ESLETIP ÓTEMIZ:
Eger kepillik shártnamasında basqasha tártip názerde tutılǵan bolmasa, kepil kreditor aldında qarızdar menen teńdey juwap beredi, sonıń ishinde procentler tóleydi, qarızdı óndirip alıw boyınsha sud shıǵınların hám qarızdar májbúriyatların orınlamaǵanlıǵı yamasa lazım dárejede orınlamaǵanı sebepli kreditor kórgen basqa zıyanlardı tóleydi.
Eger kepillik shártnamasında basqasha tártip názerde tutılǵan bolmasa, birlesip kepil bolǵan shaxslar kreditor aldında solidar juwap beredi.
KEPILGE QARATA DAWA QOZǴATILǴAN JAǴDAYDA KEPIL QANDAY HUQIQLARǴA IYE BOLADI?
Kepil kreditordıń talabına qarsı qarızdar bildiriwi múmkin bolǵan barlıq qarsılıqlardı qoyıwǵa haqlı. Hátteki qarızdar óz qarsılıqlarınan bas tartqan yamasa óz májbúriyatların tán alǵan jaǵday da kepil usı qarsılıqlarǵa bolǵan huqıqtı joyıtpaydı.
Eger kepilge qarata dawa qozǵatılǵan bolsa, ol qarızdardı iste qatnasıw ushın tartıwı shárt. Keri jaǵdayda qarızda kreditorǵa qarsı óziniń barlıq qarsılıqların kepildiń qarsı talabına qarama-qarsı etip qoyıwǵa haqlı.
MÁJBÚRIYATTI ORINLAǴAN KEPILDIŃ HUQIQLARI NELERDEN IBARAT?
Májbúriyattı orınlaǵan kepilge kreditordıń usı májbúriyat boyınsha huqıqları hámde girewge alıwshı sıpatında kreditorǵa tiyisli bolǵan huqıqlar kepil kreditordıń talabın qansha kólemde qanaatlandırǵan bolsa, sonsha kólemde ótedi. Kepil kreditorǵa tólengen summaǵa procentler tólewdi hám qarızdar ushın juwapkershilik múnásibeti menen kórgen basqa zıyandı tólewdi qarızdardan talap etiwge haqlı.
KEPILLIKTIŃ BIYKAR BOLIWI.
Kepillik penen támiyinlengen májbúriyat biykar bolǵannan keyin, sonday-aq usı májbúriyat kepildiń razılıǵısız juwapkershiliktiń asıwına yamasa onıń ushın basqa qolaysız aqıbetlerge alıp keletuǵın tárizde ózgertirilgen jaǵdayda biykar boladı.
Kepillik penen támiiynlengen májbúriyat boyınsha qarız basqa shaxsqa ótkerilgende, eger kepil jańa qarızdar ushın juwapker bolıw haqqında kreditorǵa razılıq bergen bolmasa, sonday-aq kepil támiyinlengen májbúriyattı orınlaw múddeti kelgeninde kreditor qarızdar yamasa kepil usınǵan tiyisli orınlawdı qabıl etiwden bas tartsa, kepillik biykar boladı.
Shártnamada kórsetilgen kepillik múddeti ótkeninen keyin kepillik biykar boladı. Eger bunday múddet belgilengen bolmasa, kreditor kepillik penen támiiynlengen májbúriyattı orınlaw múddeti kelgen kúnnen baslap bir jıl dawamında kepilge dawa qozǵatpaǵan jaǵdayda kepillik biykar boladı. Eger tiykarǵı májbúriyattı orınlaw múddeti kórsetilmegen hám belgileniwi múmkin bolmaǵan yamasa talap etip alıw waqtı menen belgilengen bolsa, kreditor kepillik shártnaması dúzilgen kúnnen baslap bir jıl dawamında kepilge qarata dawa qozǵatpaǵan jaǵdayda kepillik biykar boladı.