Янгиликлар
04
Bala huqıqlarınıń tiykarǵı kepillikleri
Bala huqıqlarınıń tiykarǵı kepillikleri
Xalqımız ázel-ázelden balajan xalq.Hár bir jası úlken ata-analarımızdıń tilegi hár bir úyden bala kúlkisi jańrap turıwın qáleydi. Bir ǵana bala kúlkisi bir álem quwanıshqa bóleydi.
Balanıń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerin támiynlew hám olardı qorǵaw mámleketimizdiń minneti bolıp tabıladı. Bunıń ayqın dálili sıpatında Konstituciyamızdıń 78-statyasın keltirip ótsek boladı:
-Balalar ata-anasınıń shıǵısına hám puqaralıq halatına qaramastan nızam aldında teń.
Balanıń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerin támiynlew hám de qorǵaw, onıń fizikalıq,aqılıy hám mádeniy jaqtan tolıq kamalǵa keliwi ushın eı jaqsı sharayatlardı jaratıw mámlekettiń minneti bolıp tabıladı.
Analıq, atalıq hám balalıq mámleket tárepinen qorǵaladı.
Mámleket hám jámiyet balalarda hám de jaslarda milliy hám ulıwmainsanıylıq qádriyatlarǵa sadıqlıqtı, mámleketinen jáne de xalqtıń bay mádeniy miyrasınan maqtanısh etiw, watan súyiwshilik hám Watanǵa bolǵan muxabbat sezimin qáliplestiriw haqqında ǵamxorlıq etedi.
Bunnan basqa Ózbekstan Respublikasınıń “Bala huqıqlarınıń kepillikleri haqqında” ǵı Nızamına tiykar hár bir balaǵa insan hám puqara huqıqları hám erkinlikleri tiyisli boladı hámde mámleket tárepinen kepillenedi dep kórsetilgen. Nekede hám nekesiz tuwılǵan balalar teń hámde hár tárepleme qorǵanıwdan paydalanadı.
Nızamnıń 8-statyasında “Jasaw huqıqı hár bir balanıń ajralmas huqıqı. Bala ómirine qastıyanlıq etiw eń awıq jınayat esaplanadı.”
Ózbekstan Respublikası Oliy Májlisiniń Bala huqıqları boyınsha wákili (Balalar Ombudsmanı) haqqında 2024-jıl 24-fevral kúngi Nızamınıń qabıl etiliwi de jámiyetimizde balalalar huqıqlarınıń kepilleniwiniń ayqın dálili bolıp tabıladı. Bala huqıqları boyınsha wákil Ózbekstan Respublikasınıń bala huqıqları haqqında nızamshılǵın bekkemlewge hám olardı xalq aralıq huqıq normalarına muwapıqlastırıwǵa kómeklesedi, puqaralardıń bala huqıqları tarawındaǵı huqıqıy mádeniyatın asırıwǵa járdemlesedi.
Bala huqıqların qorǵaw boyınsha jáne bir xalıqaralıq áhimiyetke iye hújjet “Bala huqıqları haqqında Konvenciya” esaplanadı. Bul konvenciya balalar huqıqı haqqındaǵı xalıqaralıq huqıq normaları kúshine iye bolǵan hámde keleshekke qaratılǵan eń tolıq hám birinshi hújjet hám onıń tiykarǵı maqseti balalar máplerin qorǵaw. Bul konvenciyaǵa Ózbekstan Respublikası 1992-jıl 9-dekabr kúni aǵza qosılǵan.Bul konvenciyanıń eń tiykarǵı principlerinen biri kemsitpew. Balalar ırqı, denesiniń reńi, jınısı, tili, dini, kelip shıǵıwı, múlkiy jaǵdayı, den-sawlıǵı halatıniń, ata-anasınıń kimliginen qáttiy názer hesh qanday kemsitiwlersiz óz huqıqlarınan paydalanıwı kerek.
Qaraqalpaqstan Respublikası Ádillik ministrligi
Taqıyatas rayonı ádillik bólimi PHAJ bólimi
1-dárejeli inspektorı Nurimova Gulnaz