Янгиликлар
04
Jámiyetimizde hayal-qızlar huqıqların qorǵaw hám gender teńligi
Jámiyetimizde hayal-qızlar huqıqların qorǵaw hám gender teńligi
Xalqımız ázel-ázelden hayal-qızlarǵa ayrıqsha itibar menen, mexr-muxabbat hám jaqsılıqtıń tımsalı sıpatında qaraǵan. Salamat shańaraqtı qáliplestiriwde er hám hayal adamnıń ornı birdey áhimiyetli bolǵanı menen báribir hayal yaǵnıy ananıń shańaraqta tutqan ornı bárshege belgili. Sonlıqtan-da, búgingi kúnde elimizde shaıńaraqtıń uytqısı bolǵan hayallardıń jámiyettegi ornı, olardı hár tárepleme qorǵawǵa úlken dıqqat-itibar qaratıp kelinbekte.
Haqıyqatın aytqanda, mámleketimizde ǵárezsizlik jıllarında hayal-qızlar huqıqların qorǵaw, sociyallıq-siyasiy, sociyallıq-ekonomikalıq hám mádeniy ómirimizde olardıń tolıq qatnasın támiynlewge qaratılǵan is-ilajlar islep shıǵıldı.
Demokratiyalıq reformalardı ámelge asırıw hám de puqaralıq jámiyetin rawajlandırıwda hayal-qızlardıń teń qatnasın támiynlewshi tiyisli huqıqıy baza jaratılǵan hám ol jıldan-jılǵa jetilistirilip barılmaqta.
Házirgi waqıtta dúnyada júz berip atırǵan globallasıw proccesinde hayal-qızlardıń huqıqıy erkinligin támiynlew, olardıń máplerin qorǵaw búgingi kúndegi áhimiyetli máselege aylanǵan.
Nızamshılıǵımızda hayal-qızlar huqıqları dıqqat-itibardan shette qalmaǵan. Negizinde, jámiyette hayal-qızlardıń ekonomikalıq, siyasiy hám sociyallıq huqıqıy iskerligin arttırıw proccesleri búgingi dáwir talabı esaplanadı. Hayal-qızlar máselesi jámiyet, milletler, mámleketler, mádeniyat hám civilizaciyalar menen tıǵız baylanısta. Al, bul máseleniń júzege keliwi hám rawajlanıwı social-tariyxıy procceslerdıń birinshi basqıshqa ótiwi menen de baylanıslı.
Gender túsinigi tek hayal-qızlar máplerin ańlatpaydı. Ol hár-eki jınıs wákilleriniń jámiyet aldında teń huqıqlıǵı hám ármanları, maqsetleri tárepke teńdey qádem atıwı, turmıs shárayatın jaqsılaw ushın birdey múmkinshilik beriwi kerek degen túsinikti bildiredi. Hár bir rawajlanǵan jámiyettiń eń baslı talaplarınıń biri de bul er hám hayal adam huqıqları teńligin támiynlewi bolıp tabıladı. Er hám hayal adamnıń teń huqıqlılıǵı xalqtıń abadanlasıwına, jámiyetimiz tınıshlıǵında úlken rol oynaydı.
Quwanarlı tárepi, Ózbekstan Respublikasınıń Konstituciyası bárshe puqaralardıń jınısı, erki, milleti, tili, dini, sociyallıq kelip shıǵıwı, isenimine qaramastan nızam aldında teńligin kepilleydi. Bunnan tısqarı, hayallar hám erkeklerdıń teń-huqıqlı ekenligi Puqaralıq, Shańaraq hám Miynet kodekslerinde de bekkemlep qoyılǵan.
Sonday-aq, elimizde ómirden óz ornın taba almay júrgen hayal-qızlarǵa ayrıqsha itibar qaratılıp, olardıń bándligin támiynlewge kóplegen imkamiyatlar jaratıp berilmekte.Atap aytqanda, hayal-qızlardıń isbilermenlik penen shuǵıllanıwı ushın jeńillkli kreditler ajıratıw, joqarı oqıw ornına kiriwi ushın qızlarǵa jeńillikler beriw arqalı kontrakt pullarınıń tólep beriliwi, awır jaǵdaydaǵı hayal-qızlarǵa turaq jaylar tapsırılıwı bunıń ayqın dálili bolıp tabıladı. Mine usınday mámleket tárepinen kórsetilip atırǵan ǵamxorlıqlar, álbette, ekonomikamızdıń rawajlanıwına paydasın tiygizetuǵınlıǵı anıq.
Juwmaqlap aytqanda, hayal-qızlar huqıqları hám olardıń nızamlı mápleri, isbilermenlik penen shuǵıllanıwınıń qollap-quwatlanıwı hár dayım elimizdiń dıqqat-itibarında turǵan áhimiyetli másele bolıp tabıladı.
Qaraqalpaqstan Respblikası Ádillik ministrligi Taqıyatas rayonı ádillik bólimi
PHAJ bólimi 1-dárejeli inspektorı Nurimova.Gulnaz