Янгиликлар
03
9-aprel Qaraqalpaqstan Respublikası Konstitutsiyası kúni
9-aprel Qaraqalpaqstan Respublikası Konstitutsiyası kúni
Ǵarezsizlikke eriskennen keyin respublikamızda erkin hám puqaralıq jamiyetti qurıwǵa qaratılǵan tarıxıy ózgerisler islep shıǵılǵan edi hám bul jol tuwri jol ekenligin tastıqlamaqta.Usı tiykarda Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Respublikası Konstitutsiyaları islep shıǵıldı hám tiykarǵı nizamımız bolıp qaldı. Tiykarǵı nızamımız elimizde Konstitutsiyalıq mámleket qurıw Erkin bazar ekonomikası qáliplestiriw insan onıń qadir qimbatı huqıqların erkinlikleri hám nızamlı máplerin joqarǵı qadiryat esaplanatugın adalatlı puqaralıq jamiyetti duziw boyınsha birlemshi qagiyda hám normalardı ozinde birlestirip jamiyetimiz omirinin bekkem huqıqiy tiykarı bolip qaladı. Bugingi paraxat ham parawan turmisimizdiń tiykarı ertengi nurli keleshegimizdin gerewi bolǵan Qaraqalpaqstan Respublikası Konstitutsiyasinıń qabıl etilgenine biyil 31-jıl toldı. Ózbekstan Respublikası Tarixinda da bir neshe Konstitutsiyalar qabıl etilip olardıń oz xalıqna xızmet etkenin biz tarixtan bilemiz. Mamleketimiz oz ǵarezsizligine erisip Qaraqalpaqstan Respublikasın putkil dunya elleri óz ǵarezsiz mámleket dep tán alǵannan keyin onıń birinshi erkin ǵarezsiz Konstitutsiyası1993-jılı 9-aprel kúni qabıl etildi. Konstitutsiyamız ǵarezsiz elimizde mámleketlik hám jamiyetlik qurılıstıń tiykarǵı prinsiplerin belgilep beredi.Tiykarǵı Nızamnıń xalıqaralıq demokratiyalıq qadiriyatlarǵa hám milliy dasturlerimizge say ekenligi dunya juziniń belgili mámleketlik iskerleri hám siyasatshıları abraylı huqıqtanıwshı ilimpazlar tárepinen tán alındı.Ótken 31-jıl ishinde Konstitutsiyamızda óz sáwleleniwin tapqan ideyalarǵa maxset hám wazıypalarǵa suyene otırıp huqıqıy demokratiyalıq mámleket hám puqaralıq jamiyet qurıw sociyalıq baǵdarlanǵan bazar ekonomikası qálıplestiriw , nızam ustinligin hám sociallıq ádillikti táminlew xalıqtıń turmıs abadanlıǵın artırıw, jas shanaraqlardı hár tarepleme qollap quwatlaw baǵdarinda keń kólemli reformalar ámelge asırıldı. Ásirese milliy qadıriyatlarımızdı qayta tiklew hám rawajlandırıw jas áwlatqa zaman talabına say tiyanaqlı bilim beriw jane olardı ádep-ikramlılıq ruwxında tarbiyalaw boyınsha aytarlıqtay tabıslarǵa erisildi.Bugingi kúnde jaslarımızdıń har tarawda ózleriniń belsendiligin kórsetiwi shanaraqlardıń bekkemligi bunıń ayqın dalili bolıp sanaladı Bulardıń bari elimizdiń ǵarezsizligin hám suberenitetin bekkemlewge xalıqaralıq maydanda onıń abırayınıń barǵan sayın ósiwine xımet etpekte.Ázelden barlıq mámleketlerden Konstitutsiya ámeldegi nızamlardıń bas nızamı sanalıp kelingen hámde onda sol mámlekette hárekette bolǵan basqa nızamlardıń Konstitutsiyaǵa qayshı kelmewi belgilenip qoyılǵan. Konstitutsiya bul har bir mámlekettiń har bir puqaranıń eń joqarǵı yuridikalıq kúshke iye bolǵan huqıqıy akt, jámiyetlik turmıstıń yuridikalıq tiykarı bolıp sanaladı.Konstitutsiya biziń jámiyetlik sayası turmısımızdıń hámme táreplerin xalqımızdıń arzu armanların, oy pikirlerinıń, iygilikli tileklerin, joqarı adamgershilik principlerin tolıq sáwlelendiriwshi aynası bolıp tabıladı. Óz Konstitutsiyalıq huqıqların bilmegen adamlar kóbirek jabirleniwshiler bolıp shıǵadı.Al huqıqıy bilimge iye bolǵan insanlar joqarı darejege erisedi, óz ómirin durıs jolǵa qoya aladı. Óz gezeginde PHAJ tarawında aytıp ótetin bolsaq rayonımızdaǵı har bir mákan puxaralar jıyınında, kásip óner mekteplerinde Qaraqalpaqstan Respublıkası Konstitutsiyasınıń 3-babı Konstitutsiya hám nızam ústınligin 7-babı jeke huqıq erkinlikleri ,10-babı insan huqıq erkinlikleri kepilligi, 14-babı shańaraq haqqındaǵı tusınıkler alıp barılmaqtamız. Sonıda aytıp ótiw kerek nızamlı nekeden ótken hár bir puqaranıń yaǵnıy erli-zayıplılardıń shańaraqta oz ornı, óz juwapkershiligi sezilip turadı.Sebebi nızamlı neke arqalı olar oz juwapkershiligin tolıq sezinedi. Shańaraqta erli zayıplı óz huqıq majburiyatların sezinip jasasa ol shańaraq bekkem boladı, álbette usınday tınısh tatıw shańaraqlarımız tiykarında quralǵan ulken mámleketimizkushli hám qudretli boladı. Konstitutsiyamız,hóm ómelde bolǵan nızamlarımız xalıqmızǵa , puqaralarımızǵa xızmet etiwge, olardıń huqıq hám minnetlerin táminlewge, sonıń menen birge jámiyettı basqarıw, demokratiyalıq ádil huqıqıy mámlekettıń negizin bekkemlewge xızmet etedı.Huqıq ustem bolǵan mámleket qúdretli boladı.Usınday quyashlı tınısh tatıw mámlekette jasap atırǵanımızdan maqtanǵan halda hám mámleketimiz nızamlarına súyenip sol nızam tiykarında jasawǵa hár birińizdi shaqırıp qalaman.
Qaraqalpaqsatn Respblikası Ádillik ministligi Taxtakópir rayonı
PHAJ bólimi baslıǵı Saǵındikova Aynagúl