Янгиликлар
11
Kontrafakt tovarlar. Bul ne?
Kontrafakt tovarlar. Bul ne?
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2021-yil 28-yanvardaǵı “Intellektual múlk obektlerin qorǵaw sistemasın jetilistiriw is-ilájleri haqqında”ǵı qararı menen hár jılı bir máretebe 15-fevral 15-mart aralıǵinda respublika boylap kontrafakt ónimler realizaciyasına qarsı real nátiyjeli gúresiwdi kózde tutıwshı hám de úgit-násiyat ruxı menen suwǵarılǵan “Kontrafaktsız ay” aylıǵın ótkiziw belgilengen.
Soǵan tiykar, Ádillik ministrligi tárepinen basqada mámleketlik organlar hám shólkemler menen birgelikte elimiz boylap “Kontrafaktsız ay” aylıǵı ótkerilmekte.
Bul ilájdi ótkeriwden tiykarǵı maqset xalqımızdı kontrafakt ónimler hám onıń zıyanlı aqıbetlerinen haqqında xabardar qılıw.
Sebebi kontrafakt ónimler adam den-sawlıǵına zıyan bolıwı múmkin.
Kontrafakt ónim degenimiz bul ne?
Bul sorawǵa keletuǵın bolsaq, kontrafakt ónim bul ózgelerdiń intellektuallıq múlkke bolǵan huqıqların buzǵan halda islep shıǵarılǵan ónimler. Búgingi kúnde elimizde, sonday-aq pútkil dúnya jújinde eń kóp buzılatuǵın intellektuallıq múlk huqıqı bul tovar belgilerine bolǵan huqıqlar bolıp esaplanadı. Yaǵnıy ózgelerdiń brendinen ruxsatsız paydalanǵan halda tovarlar islep shıǵarıw.
Ne ushın ózgelerdшń brendinen ruxsatsız paydalanıw jaǵdayları kóp ushırasadı?
Sebebi óziniń isbilermenligin baslap atırǵan isbilermen islep shıǵarǵan tovarları tezirek satılıwın hám reklamaǵa pul jumsamastan kóbirek payda alıwdı qáleydi. Sonlıqtan birinshi náwbette bazarǵa barıp kóredi hám bazarda aldınnan tanıqlı bolǵan, qarıydarlardıń isenimin aqlaǵan hám tez satılıp turǵan tovarlardı alıp, sol tovarlarǵa tutınıwshılardı aljastırıp jiberiw dárejesinde uqsas bolǵan ónimlerdi islep shıǵaradi.
Al qarıydarlar bolsa bazarǵa barǵanda ózi tanıǵan hám ózi bilgen tovardı atı menen izleydi, sol waqıtta aldın alıp júrgen tovarına uqsas bolǵan kontrafakt tovardı bilmesten satıp aladı.
Xalqımızdıń arasında bir gápti kóp esitemen, men mına tovardı satıp alıp júrgen edim, aldın jaqsı edi, bulda buzılıptı deydi. Negizinde bolsa aldınnan jaqsı tovar islep shıǵarıp atırǵan isbilermen óziniń tovarınıń sapasın buzbaydı, sebebi ol biledi sapasız tovar shıǵarsa qarıydarlarınan ayrılıp qalıwın. Al qarıydarlar satıp alǵan sapasız tovar bolsa kontrafakt ónim esaplanadı.
Kontrafakt ónimdi original ónimnen qalay parıqlawǵa boladı?
Qarıydar ózine zárúr bolǵan tovarlardı satıp alıw ushın bazarǵa barǵanda birinshi náwbette satıp alıp atırǵan tovarlarına itibarlı bolıwı kerek. Sonday-aq tovardıń atı durıs jazılganlıǵı, sırtqı oramında islep shıǵarıwshı haqqında maǵlıwmatlardıń tolıq kórsetilgenligi hám tovardıń bahasına itibar beriwi kerek boladı. Qarıydarlar aldın satıp alıp júrgen tovarlar bahalarınıń shamasın biledi. Sondada bazı jaǵdaylarda tovardıń bahasın aldınǵısınan arzanlaw aytqanda, mına jerde arzan eken dep alaberedi. Negizinde bolsa bul arzanlaw tovar kontrafakt ónim bolıp shıǵadı.
Kontrafakt ónimlerge qarsı gúresiwdiń eń nátiyjeli jolı bul, sol kontrafakt ónimlerdi satıp almaw. Bazardıń jazılmaǵan qaǵıydası, ónimge bolǵan talap joq bolsa islep shıǵarıw óz-ózinen toqtaydı.
Qaraqalpaqstan Respublikası Ádillik ministrligi
Intellektual múlk huqıqların qorǵaw
boyınsha bas másláhatshı Nurali Esnazarov