Янгиликлар
23
Diniy ekstremizmnen awlaq bolıń
Diniy ekstremizm hám terrorizm ruwxıy qáwiplerdıń biri bolıp, olar ózlerine tiyisli bolǵan diniy konfessiya wákillerin radikal háreketlerge shaqırıwshı, mámleketdegi tınıshlıqtı izden shıǵarıwǵa hámde ámeldegi konstitucyalıq basqarıw principin awdarıwǵa háreket etiwshi siyasiy iskerlik bolıp tabıladı.
Maǵlıwmatlarǵa kóre, házir dúnyada 500ge jaqın terrorshı shólkemleri ámelde bolıp, olardıń 80% islam nıqabı astında iskerlik júrgizedi. Olar qatarına «al-Qaǵıyda», «Musulman-biradarlar», «Hizbut-tahrir», «al-Jihad al-Islamıy», «at-Takfir val-Hijra» «Abu Sayyof», «Azat Achex», «Lashkari jihad», «Qurallı islamıy háreket», vahhobiylar, Abul Nidal toparı, Qurallı islam toparı sıyaqlı shólkemlerdi kirgiziw múmkin.
Sońǵı jıllarda hár qıylı ekstremistik aǵımlar jaslar ishindegi iskerligin miynet migrantların tásir sheńberine alıw, “ójirelar” shólkemlestiriw, diniy ekstremistik mazmundaǵı materiallardı elektron kóriniste tarqatıw, internet arqalı úgit-násiyatlaw sıyaqlı usıllarda ámelge asırıp atır.
Terroristik shólkemler, ásirese, internet tarmaǵında islam gúlleniw jolında gúresip atırǵan “mujohid biradarlar toparı” ekeni haqqında úgit-násiyat isleri alıp barıp atırǵanı, bunıń áqibetinde dúnyanıń kóplegen mámleketlerinen musulman jasları “xijra” qılıw hám “jihad”da qatnasıw maqsetinde Jaqın Shıǵıs mámleketleri aymaǵına barıp, ekstremistik aǵımlar qatarına qosılıp atırǵanlıǵınıń guwası bolıp atırmız.
Sonıń menen birge, ekstremistler ózlerine ermegen barlıq musulmanlardı “kápir”ge shıǵarıp, er adamlardı óltirip, hayallar hám balalardı bolsa qul qılıp satıw sıyaqlı háreketlerge qol urmaqta.
Shet ellerge jumıs izlep ketken ayırım jaslar ekstremistik aǵım aǵzalarınıń tásirine túsip, eline qaytqannan soń átirapdaǵılardan “jámiyet” dúziwge, olardı “xijra”ǵa alıp shıǵıwǵa qaratılǵan háreketler júz berip atırǵanın gúzetiwimiz múmkin. Álbette, jumıs ornın tańlaw huqıqı hár kim ushın kepillik berilgen, biraq házirde ayırım shet ellerge ketkenlerdiń adam sawdası jábirleniwshisine aylanıp qalıp atırǵanıda bar gáp.
Ekstremistik aǵımlar óz qatarına jańa adamlardı qosıwda internetdegi social tarmaqlardan keń paydalanıp atır. Ayrım jaslarımız «órmekshi torı» arqalı terrorshı shólkem, hár qıylı ekstremistik aǵım aǵzalarınıń tásirine túsip qalıwı, dinge berilgen adamlardıń lekciyaların diskta yamasa qol telefonı yadında saqlap, tıńlab júriw jaǵdayları bar, hátteki óspirim jasdaǵı balalar jawıngerliklerdiń iskerligin úgit-nasiyat qılıwshı materiallardı telefonda qolma-qol qılıp tarqatıp atırǵanlıǵı jáne de ashınarlı bolıp tabıladı.
Taǵı atap ótiw kerek, tınıshlıq ullı baylıq dep járiyalanǵan dinimizde insan bul jolda tekǵana ámel menen emes, bálki sóz menen de zıyan keltirmewi tiyis, sonday eken, elimizde tınısh turmıstı asıraw, onıń ǵárezsizligi hám turaqlılıǵına múnásip úlesmizni qosıw hár birewimizdiń, sol áziz Watanda jasap atırǵan barlıq puqaralardıń, mámleket yamasa jámiyetlik shólkeminde islewi, isbilermen yamasa basqa kásip iyesi bolıwına qaramastan, eń tiykarǵı wazıypalarınan bolıp qalıwı lazım.
Taqıyatas rayonı yuridikalıq xızmet kórsetiw orayı bas yuriskonsultı
B.Otepov