Янгиликлар
22
Bala huqıqları nızam qorǵawında
Dúnyanıń kóplegen mámleketleri qatarı mámleketimizdede 1-iyun - Xalıq aralıq balalardı qorǵaw kúni bayram sıpatında keńnen belgilenedi. Sebebi, bul bayramnıń maqseti – er jetip kiyatırǵan jas áwladtıń keleshekte fizikalıq saw-salamat hám tárbiyalıq jaqtan pák bolıp er jetiwin támiyinlew bolıp tabıladı. Olarǵa kórsetilip atırǵan ǵamxorlıq bolsa mámleketimizdiń keleshegi ushın qoyılıp atırǵan bekkem tiykar bolıp tabıladı.
Sol sebepli, keyingi jıllarda elimizde balalardı sociyallıq, ekonomikalıq hám ruwxıy tárepten qorǵaw boyınsha keń kólemli jumıslar ámelge asırılıp atır. Atap aytqanda, Ózbekstan Respublikasınıń Konstitusiyası, Shańaraq kodeksi, Puqaralıq kodeksi, Miynet hám Jınayat kodeksi hámde taǵı basqa bir qatar nızam hújjetlerinde balalar huqıqların qorǵawǵa tiyisli normalar sáwlelengen.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2019-jıl 22-aprel kúngi PQ-4296-sanlı qararı menen Ózbekstan Respublikası Oliy Majlisiniń Insan huqıqları boyınsha wákili (ombudsman) orınbasarı - Bala huqıqları boyınsha wákil lawazımı engizildi. Eń áhmiyetlisi, usı hújjet penen Bala huqıqları boyınsha wákildiń tiykarǵı wazıypaları hám iskerligi baǵdarları anıq belgilep berildi.
Endilikte balalar menen baylanıslı barlıq máseleler wákil qatnasıwında ámelge asıriladı. Atap aytqanda, Birlesken Milletler Shólkeminiń Bala huqıqları haqqındaǵı konvenciyasın orınlaw strategiyasın hám bala huqıqları máseleleri boyınsha basqa hújjetlerdi islep shıǵıw hámde ámelge asırıwda qatnasadı. Xalıqtıń ortasında bala huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı mápleri máseleleri boyınsha huqıqıy ań hám huqıqıy mádeniyattı asırıwǵa kómeklesedi.
Usınıń menen bir qatarda fizikalıq hám yuridikalıq shaxslar, sonday-aq, balalar hámde olardıń nızamlı wákilleriniń bala huqıqları hám nızamlı mápleri buzılıwı haqqındaǵı múrájatların kórip shıǵıw arqalı balanıń huqıqları, erkinlikleri hám nızamlı máplerin qorǵaw kepilliklerin támiyinleydi.
Qararda belgilep qoyılǵanınday, Bala huqıqları boyınsha wákil óz wákilliklerin ǵárezsiz hámde mámleket organları hám olardıń lawazımlı shaxslarına baǵınıshlı bolmaǵan halda orınlaydı.
Bala huqıqları boyınsha wákil qol qatılmaslıq huqıqınan paydalanadı hám ol Ózbekstan Respublikası Oliy Majilisi palatalarınıń razılıǵısız jınayayiy juwapkershilikke tartılıwı, uslap turılıwı, qamaqqa alınıwı yamasa sud tártibinde beriletuǵın hákimshilik jazaǵa tartılıwı múmkin emes.
Bul qarardıń tiykarǵı maqseti bala huqıqlarınıń kepilliklerin támiyinlew hám bul tarawdaǵı xalıqaralıq minnetlemelerdi orınlawdıń tásirli sistemasın jaratıwdan ibarat bolıp esaplanadı.
Shımbay rayonı Yuridikalıq xızmet
kórsetiw orayı baslıǵı A.P.Palekeev