Янгиликлар
22
Adam sawdası dáwir mashqalası.
Ózbekstan Respublikası «Adam sawdasına qarsı gúresiw ḣaqqında»ǵı 2020-jıl 17-avgusttaǵı 633-sanlı Qararında adam sawdası qorqıtıw, kúsh isletiw yaki májbúrlewdiń basqa formalarınan paydalanıw, urlaw, aldaw, hákimiyattı keri maqsette paydalanıw yamasa jaǵdaydıń qáwipliliginen paydalanıw arqalı yaki basqa shaxstı qadaǵalawǵa alıw shaxstıń razılıǵın alıw ushın tólewler yamasa mápdar etiw, ơzine awdırıp alıw jolı menen adamlardan paydalanıw maqsetinde olardı jallaw, tasıw, tapsırıw, jasırıw yamasa qabıllaw.
Adamlardan paydalanıw basqa shaxslardıń jeńil tàbiyatlılıǵınan paydalanıwdı yamasa olardan háwesli paydalanıwdıń ózge formaların, májburiy miynetti yamasa xızmetlerdi, qullıqqa uqsas ádetlerdi, eriksizlik jaǵdayın, insan aǵzaların yamasa toqımaların alıwdı ańlatadı. Adam sawdası illeti jáhán jámiyetshiligin uwayımǵa salıp atırǵan XXI ásirdiń saldamlı máselelerden biri bolıp tabıladı. Miynet migratsiyasi hám de informaciya almasılıwınıń kusheytiwi adam sawdası menen shuǵıllanatuǵın ayıpker gruppalarǵa óz jaramsız niyetlerin ámelge asırıwǵa múmkinshilik jaratıp berip atır.
Búgingi kúnde aktual máselelerden biri bolǵan adam sawdasınıń aldın alıw hám oǵan qarsı gúresiw boyınsha jurtımızda da qatar ilajlar ámelge asırılıp atır.
Bul illet penen gúresiwde tek-ǵana mámleket shólkemleri, sonday-aq, mámleketlik emes kommerciyalıq bolmaǵan shólkemler hám de xalıq aralıq shólkemler de mánzilli islerdi ámelge asırıp atır.
Dúnyadaǵı barlıq mámleketler adam sawdasınan jábirlenedi. Birlesken Milletler Shơlkeminiń maǵlıwmatlarına kóre, adam sawdası jábirleniwshileriniń 71 payızın áyeller hám balalar quraytuǵınlıǵın bildiredi.
-2010-jıl 30-iyulda Birlesken Milletler Shơlkeminiń Bas Assambleyası 64/293-rezolyutsiyası menen adam sawdasına qarsı gúresiw boyınsha Birlesken Milletler Shơlkeminiń Global háreket programması qabıl etilgen. Usı háreketler programmasında bul jınayattıń aldın alıw, jabirleniwshilerdiń qorǵalıwı, barlıq jónelislerde sheriklikti bekkemlew boyınsha ilajlar názerde tutılǵan.
-2013 jıl 30 iyul' kúni Birlesken Milletler Shơlkemi tárepinen pútkil dunya adam sawdasına qarsı gúresiw kúni dep jàriya etildi.
Búgingi kúnde kóplegen xalıq-aralıq hújjetlerde názerde tutılǵan normalar milliy nızamshılıgımızǵa implementatsiya etilgen. Shet el mámleketleri menen birlesken ayıpkerler, sonday-aq adam sawdasına qarsı gúresiw boyınsha otızdan artıq óz-ara shártnama hám pitimlerge qol qoyılǵan. 2008-jılda bolsa “Adam sawdasına qarsı gúresiw ḣaqqında”gı Nızam qabıllandı. Biraq bul qatirjam bolıwımız ushın jetkilikli emesligi. Sol sebepli, Ózbekstanda adam sawdası, atap aytqanda, onıń transmilliy kórinislerine qarsı qatań sharalar qabıl etilip atır.
Nızamǵa muwapıq, adam sawdası hám májburiy miynetke qarsı gúresiw- adam sawdasınıń aldın alıw, onı anıqlaw hám de shek qoyıw, onıń aqıbetlerin minimallastırıw, adam sawdasınan jábirlengenlerge járdem kórsetiw boyınsha iskerlikti óz ishine aladı.
Sonıń menen birge, nızamǵa muwapıq respublikamızda adam sawdası hám májburiy miynetke qarsı gúresiw boyınsha mekemeler-aro komissiya shólkemlestirilip, óz iskerligin kơrsetpekte. Mekemeler-ara komissiyanıń wazıypalarınan biri bul mámleket shólkemlerin adam sawdası hám májburiy miynetke qarsı gúresiw baǵdarındaǵı iskerligin birlestiriw esaplanadı.
Qaraózek rayonı ádillik
bólimi Yuridikalıq xızmet
kórsetiw orayı bas yuriskonsultı
Amaniyazov Danebay Xojamuratovich.