Янгиликлар
15
NEKE SHÁRTNAMASÍ
Nekeleniwshi shahslardıń yamasa erli-zayıplılardıń neke dáwirinde yamasa nekeden ajırasqan waqtında olardıń mulkiy huqıh hám minnetlerin belgilep beriwshi kelisimi-neke shártnaması bolıp esaplanadı. (SH.K.29 st.)
Neke shártnaması-neke mámleketlik dizimge alınǵanǵa shekemde,neke dáwirinde de dúziliwi múmkin.Bul shártnama boyınsha birgeliktegi ulıwma mulkiniń nızamda belgilengen tártibi ozgeriwi múmkin. Neke shártnamasına tiykar erli zayıplılardıń birgeliktegi mal múlkine, onıń ayırım túrlerine yamasa olardıń hár biriniń mal-múlkke birgliktegi úlesi yamasa bólek iyelik etiw tártibi ornatılıwı múmkin Neke mámleketlik dizimge alınǵanǵa shekem dúzilgen shártnama,neke dizimge alınǵan kúnnen baslap kúshke kiredi.Neke shártnaması tek jazba túrde, notarial tastıyıqlawı arqali duziledi. Neke shártnaması májbúriy dúziliwine jol qoyılmaydı.Neke shártnaması er hám hayaldıń bar bolgan múlkine de, keleshekteigi mal-múlkinede duziliwi múmkin. Er ham hayaldıń ortasında dúzilgen neke shártnaması tek olardıń múlkiy qatnasıqlarna qaratIıgan.Neke shártnaması erli-zayıplılardıń kelisiwi menen qálegen waqtında ózgertiliwi yamasa biykarlanıwı múmkin. Neke shártnaması bir tárepleme toqtatılmaydı,sebebi bunday jaǵday táreplerdiń yaǵnıy er yamasa hayaldıń shátnamada belgilengen huqıqlarınıń buzılıwına alıp keledi. Neke shártnaması mápdar er yamasa hayaldıń birewiniń dawa arzası menen ǵana Ózbeksan Respublikası Puqaralıq kodeksinde belgilengen tártipte sud tárepinen ozgertiliwi yamasa biykarlanıwı múmkin. Neke toqtaǵan waqtınan baslap neke shártnamasıniń ámel etiwi hám toqtaydı. (SH.K.32 st.)
Neke shártnaması sud tárepinen Ózbeksan Respublikası Puqaralıq kodeksinde kórsetilgen tiykarlar boyınsha haqıyqıy emes dep tabılıwı múmkin. Erli-zayıplı neke shártnamasın dúzgenligi, onı ozgertkenligi yamasa biykar etkenligi haqqında óz kreditorların xabardar etiwi shárt. Usı minnetlemeni orınlamagan jaǵdayda er yamasa hayal neke shártnaması mazmunı qanday bolıwına qaramastan,óz minnetlemeleri boyınsha juwapker boladı.
Qarzdar er yamasa hayaldıń kreditori shariyat keskin ózgergen jaǵdayda neke shártnamasınıń shártlerin nızamda belgilengen tártipte ózgertiw yamasa biykar etiwdi talap etiwge haqlı.
Huqıqıy mamleket hám puqaralıq jámiyet dúzip atırgan kúnimizde, hár bir puqara,ásirese jaslar óz huqıqların biliwleri shárt. Solay eken puqaralar ózleriniń máplerinen kelip shıqqan halda qabıl etilgen nızamlardıń mazmunın, maqsetin, áhmiyetin túsinip, onıń imkaniyatlarınan tolıq paydalana biliwleri-házirgi zaman talaplarınıń biri bolıp esaplanadı. Nızamnınń usınday paydalı imkaniyatları qatarına neke shártnaması kiredi.Óz huqıqların bilgen halda, nızam qorǵawında bolǵan hár bir insan hesh qashan ádilsizlikke dus kelmeydi.Ayne usı nızam imkaniyatları tiykarında qurılǵan shanaraq hár tárepleme bekkem hám tatıw boladı.
Shomanay rayonı PHAJ bólimi baslıǵı Z.Alieva