Янгиликлар
19
Yo'l harakati qoidalariga amal qilaylik
So'ngi yigirma yil ichida yo'l harakati xavfsizligi holati keskin yomonlashish tendentsiyasiga ega, bunga quyidagi omillar sabab bo'ladi: transport vositalari sonining ko'payishi; yo'l infratuzilmasining rivojlanmaganligi, uning transport vositalari sonining o'sishidan orqada qolishi; yuk va yo'lovchilar oqimini temir yo'ldan avtomobil transportiga yo'naltirish; yo'l harakati xavfsizligi sohasida nazoratni amalga oshiruvchi organlarni doimiy isloh qilish; haydovchilarni tayyorlash sifatining pasayishi va boshqalar.
O‘zbekistonda yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash sohasidagi mavjud muammolarni tahlil qilish shuni ko‘rsatdiki, yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlashning fundamental masalalari hal etilmagan va buning natijasida mamlakatimizda avtomobilsozlik jadal sur’atlar bilan o‘sib borayotgan sharoitda yuzaga kelgan vaziyat doimiy ravishda yomonlashadi. Respublika bo‘yicha 2017-yilda yo‘l-transport hodisalarida 2473 kishi halok bo‘lgan, 9637 kishi tan jarohati olgan. 2018-yilda yo‘l-transport hodisalarida 2262 kishi halok bo‘lgan, 8458 nafari tan jarohati olgan.
O‘zbekistonda, rasmiy statistik ma’lumotlarga ko‘ra, 2019-yil 1-yanvar holatiga ko‘ra, jismoniy shaxslar uchun 2 million 272 mingta avtomobil ro‘yxatga olingan. Tabiiy savol tug‘iladi – nega O‘zbekiston yo‘llarida o‘lim darajasi yuqori? Rasmiy statistik maʼlumotlarga koʻra, soʻnggi ikki yilda Jizzax viloyatida yoʻl harakati qoidalarini buzishning asosiy turlari boʻyicha ikki va undan ortiq barobarga oshgan. O‘zbekistonda so‘nggi 2 yildagi yo‘l harakati qoidalarini buzishning mutlaq ko‘rsatkichlari dinamikasi haydovchilarning yo‘l harakati qoidalarini bilish darajasi pastligini, shuningdek, yo‘l harakati qoidalariga rioya qilmaslikni ko‘rsatmoqda, bu esa o‘z navbatida o‘lim holatlarining ko‘payishiga olib kelmoqda. O'zbekiston yo'llari. Yo'llardagi tanqidiy vaziyat salbiy omillarning kombinatsiyasi ta'sirining natijasi bo'lib, uning ta'sirini bartaraf etish uchun quyidagi muammolarni hal qilish uchun yo'l harakati xavfsizligi tizimining ishini yaxshilash zarur:
yo‘l harakati xavfsizligi tizimining barcha tuzilmalari faoliyatini har tomonlama qo‘llab-quvvatlash (normativ, moddiy-texnik, texnologik, axborot, kadrlar, moliyaviy) muammosi;
• ijobiy jahon tajribasini umumlashtirish, turli omillarning yo'l harakati xavfsizligiga ta'siri haqida ma'lumot va bilimlarni to'plash, texnologiyalar, usullar, algoritmlarni ishlab chiqishga qaratilgan element sifatida yo'l harakati xavfsizligi tizimini ilmiy ta'minlash muammosi.
Yo'l-transport hodisalari nuqtai nazaridan yo'l harakati xavfsizligi masalasi jamoatchilik va shahar hokimiyatini biron bir sababga ko'ra tashvishga solmoqda. O‘tgan yil davomida yo‘l-transport hodisalari soni 10 mingdan oshdi. O‘tgan yilga nisbatan bu ko‘rsatkich qariyb bir yarim barobarga oshib, 3019 ta yangi holatni qo‘shdi. Yo‘llarda sodir bo‘layotgan baxtsiz hodisalar sonining ko‘payishi ularda qurbonlar sonining ko‘payishiga olib keldi. Agar 2020-yilda yo‘l-transport hodisalari oqibatida 6598 kishi jabrlangan bo‘lsa, o‘tgan yili bu ko‘rsatkich uchdan birdan ko‘proqqa oshib, 9230 nafarni tashkil etdi.Yo‘l-transport hodisalarining yarmidan ko‘pi va jabrlanganlar soni Samarqand, Namangan, Farg‘ona, Toshkent viloyatlari hamda poytaxt.
Yuqoridagi ma'lumotlardan xulosa qilish kerakki, ruxsat etilgan tezlikni pasaytirish tirbandlik muammosini hal qilishga yordam beradi. Yo‘l-transport hodisalari tirbandlikning aybdorlaridan biri bo‘lib, ular yo‘llarda harakatni butunlay falaj qilib qo‘yadi, agar ularning soni kamaytirilsa, poytaxtda tirbandlik ham kamroq bo‘ladi.
Xo‘jayli tumani adliya bo‘limi
Inson huquqlarini himoya qilish va huquqni qo‘llash
amaliyotini o‘rganish bo‘linmasi yetakchi maslahatchi
A.Nurjanov