Янгиликлар
25
Shańaraq tárbiya qorģanı
Shańaraq- ómir mazmunı hám awladlar dawam etiwin támiynlewshi qádiryatlar besigi, kelesgek násiller ushın tárbiya qorģanı esaplanadı. Sol sebepli shańaraq xalqımızda ayyem zamanlardan múqáddes sanalıp kelgen hám sonday bolıp qaladı. Xalıqtıń, millettiń keleshegi shańaraq penen tıģız baylanıslı. Sebebi hár bir insan shańaraqta tuwıladı hám er jetedi. Hár bir balanıń keleshekte kim hám qanday insan boııp kámal tabıwında shańaraq áhmiyetli orın tutadı.
Shańaraq- tárbiya qorģanı onı abaylap asraw hámmemizdiń minnetimiz.
Shańaraqlar bekkemligin támiynlew máqsetinde sudlarda korilgen nekeni biykarlaw haqqındaģı jumıslar hámde orınlarda ótkerilgen ushrasıwlar hám xalıq penen ashıq sáwbetlerde bir birinen bólek jasap atırģan kóplegen kelin kúyewler, olardıń ata-anaları menen sáwbetler nátiyjesinde tómendegiler anıqlandı:
-jaslardıń turmıs qurıwģa tayar bolmastan shańaraq qurıwı
-juwapkersizlik
-ishiwshilik, narkotik zatlardı qabıl etiw, jınayat etiw
-sırtqı tásirler, yaģnıy shańaraqqa aralasıwlar hám internet tarmaqları, kelin kúyewdiń bir-birine qıyanet etiwi ajırasıwlarģa sebep bolmaqta.
Shańaraqlardıń buzılıp ketiwine tásir etip atırģan jaģdaylardıń eń kóbi jaslardıń turmıs qurıwģa tayın emesligi esaplanadı.
Bunı eki jaģdayda kóriw múmkin:
A) Nekeleniwshi jaslardıń ruwqıy tárepten shańaraq qurıwģa tayar emesligi, shańaraq, kelin kúyew hám olardıń huqıq-minnetleri neden ibarat ekenligin bilmewi
B) Shańaraq qurıwģa fizikalıq tárepten tayın emesligi
Baxıtlı shańaraq qurıw ushın- bekkem shańaraqtı júzege keltiriw, kelin kúyewdiń bir-biriniń aldındaģı minnetleri, perzentler tárbiyası, ata-ananıń perzent aldındaģı minnetleri, shańaraqtı saqlaw, onıń buzılıwınıń aldın alıw, hár qanday shańaraqtııń baxıtlı turmıs keshiriwin támiynleydi.
Shańaraq kodeksinde kelin kúyewdiń óz ara huqıq hám minnetleri, ata-ana sıpatında olardıń er jetpegen perzentleri alındaģı huqıq hám minnetleri nızam tárepinen bekkemlengen. Ata-ana perzentin dunyaģa keltirgennen keyin oģan ģamqorlıq etiw hám kámil insan sıpatında er jettiriwge juwapker esaplanadı.
Jaslardı shańaraq quıwģa tayarlawda usı máselege itibar qaratıw, olardıń bir-biri aldındaģı, bolajaq perzentleri aldındaģı juwapkershilikleri, minnetleri neden ibarat ekenligin nızam hámde sháriyat nızamları tiykarında túsindiriw de óz nátiyjesin beredi.
Kegeyli rayonı Ádillik bólimi PHAJ bólimi inspektorı Z.Aliyeva